100 kişiye sorduk! 'Depreme hazır mısınız?'

16 Evinin güvenli olmadığını bilenlerin sayısı

◊ Gözümle görebildiğim çatlaklar var. Bahar Gündoğdu, Gümüşsuyu.
◊ Silivri’de 5.8 büyüklüğündeki depremin ardından belediyeyi arayarak binamızın kontrol edilmesini istedim. Gün içinde hemen geldiler. Karşımızdaki bina mühürlenmişti. Görevliler binamıza bakıp, “Ne oturmaya devam edin ne de oturmayın diyebilirim” dedi. Parça alınmadı. Deniz Kara, Kadıköy
◊ Apartmanda fikir birliği sağlanmadığı için maalesef güçlendirme yapılamadı. Para en büyük etkenlerden biri. Yüksel Gök, Küçükçekmece
◊ Binanın beton malzeme sınıfı C25. Ayrıca iskânsız bir yapı olduğunu, deprem yönetmeliği öncesi yapıldığını, temelinin yeterince derin olmadığını bildiğimiz için güvenli olmadığını düşünüyoruz. Banu Gündoğdu, Şişli.

43 Evinin güvenliği hakkında hiçbir fikri olmayanların sayısı

◊ Bina 40 yıllık. Güvenlik kontrolü yaptırmıyoruz çünkü binadaki emekli mal sahipleri çürük raporu çıkmasından korkuyor. Elif Erkaya, İstanbul
◊ Kontrol ettirmedik, binadaki insanlar istemedi çünkü müteahhitle aynı binada olmaları onlara güven veriyormuş. Bana “İstiyorsan bütün masrafı sen öde” dediler. Sabriye Bakır, Sultangazi
◊ Kiracıyım, ev sahibinin yapması gereken bir şey olduğundan karışmadım. D. S., Büyükdere
◊ Oturduğum ev yeni. Depreme ne kadar dayanıklı, bir şey söyleyemem. Öğrenmek için belediyeye başvurdığumda gerekli belgelere ulaşmadım. Bu konuyla ilgili tapuda hiçbir bilgi yazılmaması ilginç. AFAD’ın
sitesinde ‘Türkiye Deprem Tehlike Haritası’ var. Mahalleye kadar bakabiliyorsunuz. Oturduğum ilçeyi İstanbul’un diğer ilçeleriyle kıyaslarsak birazcık daha iyi gibi duruyor. İsmail Sarı, Çekmeköy
◊ Evimin güvenli olup olmadığını bilmiyorum. Kiracıyım, ev sahibimi ve komşularımı kontrol için ikna etmeye uğraşıyorum. Bir gazeteci, Nişantaşı

24 Evinin güvenli olduğunu düşünenlerin sayısı

◊ Yeni bir binada oturuyorum. Temelinin depreme dayanıklı olduğunu, altımızın kaya olduğunu öğrendim. Tolga Alan, Küçükçekmece
◊ Oturduğum bina yedi senelik. Yeni ve sağlam. Güvenli diye düşünüyorum. Nasıl kontrol ettirildiğini bilmiyorum, belki yapılmadan önce müteahhit tarafından kontrol edilmiştir, bilgim yok. Reyhan Ağaoğlu, Bayrampaşa
◊ Evimizin güvenli olduğunu düşünüyorum. Kentsel dönüşüm yapılırken haberdar olduk, akrabalar incelemiş. Belediyeden ekstra bir test yapılmadı. Azra Sancak, Kartal
◊ Güvenli olduğunu düşünüyorum. Binanın mühendisiyle görüştüm, kontrol en son 1999 depreminde yapılmış. Aylin Erol, Göztepe

17 Evinin güvenli olduğuna emin olanların sayısı

◊ Son İstanbul depreminden sonra deprem yönetmeliğine uygun bir yere taşındım. Akın Türkçü, Küçükçekmece

36 Deprem çantası olanların sayısı

Eylüldeki İstanbul depreminden sonra YouTube’dan sayısız deprem çantası videosu izledim. Önemli belgelerin fotokopilerini, köpeklerime mamalar ve yedek tasma aldım. Battaniye, yastık, havlu, ilaçlar, tütün, eşofman takımı, iki köpeğimle içine sığabileceğim bir çadır ve uzun bir halatla hamak aldım. Depreme evde yakalanırsam diye balkona halat ve hamaktan aşağıya güvenli iniş sistemi kurdum. Erzak alışverişi de yaptım. Sibel Denizmen, Göktürk

64 Deprem çantası olmayanların sayısı

◊ Bizim çantamız yok ama kedimize hazırladık. Nazlı Karaca, Kadıköy
◊ Deprem anında hemen yan odadan terasa fırlamayı planlıyorum. Bu durumda bina çökse bile en üstte kalacağımdan çantanın benim için gerekli olduğunu düşünmüyorum. Y. Coşkun, Bahçelievler
◊ Deprem çantam yok. Maalesef her depremden sonra korkuyla hazırlamak istiyorum fakat sonra umursamıyorum. Akın Türkçü, Küçükçekmece

74 Deprem anında evin hangi köşesinde duracağını planlayanların sayısı

◊ Başımızı ve kendimizi nasıl koruyacağımızla ilgili deprem videoları izledik. Hayat üçgeni alanını belirledik, tatbikatlar yaptık. Cihan Çakır Sercan, Halkalı
◊ Deprem sırasında kapı aralarına veya yaşam boşluğu oluşturabilecek (dolap-yatak arası) bir yere yuvarlanacağız diye kararlaştırdık. Yulia
Çimen, Kâğıthane
◊ Deprem sırasında karşı komşuma geçerim. B. A., Çengelköy

25 Akut Güvendeyim uygulamasını telefonuna indirenlerin sayısı

39 Depremden sonra hangi toplanma alanına gideceğini bilmeyenlerin sayısı

KİMİ TEDİRGİN KİMİ DE BOŞVERMİŞ 

 ◊ Şehirde yaşayan arkadaşlarımla deprem sonrası buluşmak üzere bir bölge saptamıştık. Bu bölgede çok büyük, çok sağlam görünen bir üniversite binası, büyük bir park ve iki otel var. Üniversite binasında konaklayabilir, artçılarda parka çıkabilir, ihtiyaçlarımızı da otelden karşılayabiliriz. Evet, ne yazık ki deprem olursa otel yağmalamayı planladık.
Bir gazeteci, Beşiktaş

◊ Oturduğum bina zaten hasarlı, eski bir ev. Maddi yetersizlik nedeniyle başka bir eve geçemiyorum. Evde hiçbir önlem almadım çünkü binanın yıkılacağını düşünüyorum. Yine de Elazığ depreminden sonra evde telefonumun şarjını hep dolu tutmaya çalışıyorum, uyurken başucuma powerbank koyuyorum. Depremden başka bir şey düşünemiyorum. Kedi sahiplenmek istedim ama dışarıda daha güvende olur diye düşündüm.
Semra C., Bakırköy

◊ Evin kapısının kilit kısmını kullanmıyorum, sadece çengeli kullanıyorum. Prizde bir şey bırakmıyorum. Nejla Topcuoğlu, Üsküdar
◊ Depremde tanıdıklarınıza ulaşmak için ne yapacağımızı siz sorana kadar hiç düşünmemiştim.
Süheyla Erol, Pendik

◊ Evimin güvenli olup olmadığını bilmiyorum. Deprem çantam yok. Evde herhangi bir önlem almadım, buluşma noktası belirlemedik, yakınlarıma nasıl ulaşacağımı bilmiyorum. Sayenizde bu konuda ne kadar umursamaz olduğumu hatırlamış oldum. Yunus Emre Okdan, Gebze-Kocaeli

◊ AKUT Güvendeyim uygulamasını biliyorum ama telefonuma indirmedim, onu telefonuma her baktığımda görmenin beni korkutacağını düşündüm. Deprem konusunda ciddi korku duyuyorum. Panik atak geçirmeme yol açacak ölçüde. O yüzden benim biraz bu düşünceden uzak kalmam gerekiyor. Yeşim Coşkun, Bahçelievler

◊ Evim Ümraniye’de, deprem sonrasında ailemle Şile’deki tek katlı evimizde buluşacağız. Yollar kapanırsa ne yaparız hiçbir fikrim yok. Ş. Aydın

”Yakınlarımızla buluşma noktası belirlemedik. İstanbul’da 1509’daki ‘Küçük Kıyamet’ diye isimlendirilene benzer bir deprem gerçekleşirse birbirimize ulaşmamızın çok mümkün olacağına inanmıyorum.” Banu Gündoğdu, Şişli. 

 Yeterince hazır olmayanlar için depreme hazırlık rehberi

Evinizden emin olun

Dr. Öğr. Üyesi Salih Tileylioğlu
(Kadir Has Üniversitesi İnşaat
Mühendisliği)

◊ Evimizi kontrol ettirmek istiyorsak ne yapacağız? Binaların oturduğu zeminin bir inşaat mühendisi tarafından kontrol edilmesi gerekiyor. Bu kontrol süreci gözleme dayalı, zeminden ve yapıdan numune alınarak ve analiz edilerek yapılır. Yapının yaşı çok büyük önem teşkil eder. Eski deprem yönetmeliğine tabi olan yapılar tekrar değerlendirilmeli ve gerekirse güncel tekniklerle güçlendirilmeli.

◊ Her yeni bina güvenli midir? Değildir. Önemli olan, binanın veya yapının öngörülen deprem yüklerine ve tehlikelerine göre inşa edilmiş olması.

◊ Evinin kayalık üzerinde olduğu için güvenli olduğunu düşünenler haklı mı? Hayır. Kayanın üstünde de olsa bir mühendis tarafından zemin etüdü yapılmalı, toprak zemine kıyasla kaya zemin deprem yükünü hafifletse de kayalarda olabilecek çatlak ve jeolojik katmanlara göre değerlendirmek gerek.

Özcan Öz (İnşaat Yüksek Mühendisi)

◊ Endişeli ev sahibi ne yapmalı? Binada gözle görünür ciddi hasar varsa binayı boşaltıp AFAD başta olmak üzere kaymakamlık, belediye veya Çevre Şehircilik İl Müdürlükleri’ni arayarak hasarların kontrollerini istemeli. Gözle görünür bir hasar yoksa ve sadece binanın depreme karşı dayanıklılığını öğrenmek için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkili bir firmaya başvurmalı.

◊ Endişeli kiracı ne yapmalı? Bir hasar varsa binayı boşaltıp önce ev sahiplerine sonra yetkili kurumalara bilgi vermeli. Yasalar gereği kiracıların deprem testi yaptırma hakları olmadığı için bu konuda ev sahipleriyle birlikte hareket etmeliler.

◊ Kontrolden sonra bina riskli çıkarsa ne yapılmalı? Bina malikleri ortak hareket ederek durumun İstanbul’da ilgili ilçe belediyelerine, diğer illerdeyse Kentsel Dönüşüm Müdürlükleri’ne bildirilmesi için testleri yapan Kentsel Dönüşüm lisanslı inşaat firmalarına başvurmalı.

DİPU Kentsel Dönüşüm ve Proje Müşavirlik

◊ Kontrol işlemi ne kadar? Ortalama test fiyatı 3 bin lira.

Deprem çantası hazırlayın
Gamze Yıldırım (AFAD Eğitmeni):
Konserve, kuru meyve gibi yüksek kalorili ve dayanıklı gıdalar, evcil hayvan sağlık karnesi, giyecek, su, dezenfektan, hijyen malzemesi, ilkyardım çantası, battaniye, çakı, düdük, el feneri, önemli belgelerin fotokopileri... Tam listeye AFAD’ın resmi sitesinden ulaşabilir, deprem çantası acil durum kitlerini Carrefour ve Migros gibi marketlerden 39 liraya temin edebilirsiniz.

Evcil hayvanlarınız için bir plan yapın
Özgün Öztürk, Yaşam Hakkına Saygı Derneği:
Kuru mama, kullandıkları ilaç varsa açılmamış bir aylık idare edecek miktarda stoklu, su kabı ve kendimize koyduğumuz kadar su. Kediler için taşıma kabı, köpeğimiz için yedek tasma ve tutmak için kayış alın. Deprem anında onlarla konuşarak sakinleştirmeli ve yanınızdan ayırmamalısınız.

Deprem anında yapacaklarınızı planlayın
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu:
Depremi hisseder hissetmez en güvenli yerde çök-kapan-tutun şeklinde üzerinize doğru gelen cisimlerden kendinizi koruyun. Sırtınız pencereye dönük olsun. Varsa sağlam bir masa, sıra veya sandalyenin altına girin. Yoksa duvar veya kolonun dibine çökerek başınızı ve boynunuzu koruyacak şekilde, yüzünüzü ve gözlerinizi de mümkün olduğunca kollarınızla kapatarak olduğunuz yerde kalın. Yataktaysanız yatakta kalın ve başınızı yastıkla koruyun. Sarsıntı durana kadar içerde kalın, dışarı çıktığınızda binadan uzak durun. Engelli ve özel ihtiyaç sahibi bireyler olduğu yerde kalıp başını korumalı. Sarsıntı başladığında dışarıdaysanız binalardan, ağaçlardan, direklerden, elektrik hatlarından uzakta açık bir alan bulun.

Yakınlarınıza haber vermenin yollarını bulun
‘AKUT Güvendeyim’ ve ‘Bridgefy’ (internetsiz haberleşme) uygulamalarını kullanabilirsiniz.

Toplanma alanınızı öğrenin
Toplanma alanlarını e-devlet uygulamasından öğrenebilirsiniz. İstanbul’da oturanlar sehirharitasi.ibb.gov.tr’den de bakabilir.

Çocuklarınızı duruma hazırlayın
Uzman Klinik Psikolog Canan Şahin:
Depremin fırtına, yağmur, gök gürültüsü gibi olağan bir doğa olayı olduğu ama nadiren gerçekleştiği bilgisi verilebilir. Deprem anında yapılacakları konuşmak, birlikte deprem çantası hazırlamak, sonrasında günlük yaşamdaki rutinlere devam edebilmeyi sağlamak önemli. Çocuklar eğer bu deneyimi zor bir şekilde yaşadılarsa ve yanlarında birincil bakım veren kişiler yoksa en yakın aile bireyleri ya da güvende hissedeceği yetişkinlerle güvenli bir alanda desteklenmeli. Şimdi güvende olduğu, bir müddet sonra onlara ulaşabileceği anlatılmalı; resim, oyun gibi araçlarla duygularını dışa vurması veya günlük rutinlere devam etmesi sağlanmalı. Kayıp gibi durumlardaysa gerekirse psikososyal destek veren bir uzman yardımıyla çocuğa uygun açıklamalar yapılmalı.

Başka insanlara nasıl yardım edebileceğinizi düşünün
Arama kurtarma sertifikası almak için AKUT, AFAD, UMKE gibi kurumların web sitelerinden başvuru yapabilirsiniz.