Zamanın çok ötesini gördüler, zirveye ulaştılar
Güncelleme Tarihi:
Girişimciliğin bir altın kuralı var mıdır? Hangi hamleyi ne zaman yapmak gerekir? Risk almak ne kadar önemli? Türkiye’nin son 20 yılına damga vurmuş, sektörünün zirvesindeki 10 iş insanı, onları başarıya götüren yolda neler yaşadıklarını gazetemiz ekonomi editörlerinden Ceyhun Kuburlu’ya anlattı.
Bu kitabın fitilini ne ateşledi?
- Türkiye’de son yıllarda inanılmaz başarı hikâyeleri yaratıldı. Bu hikâyelerin kahramanlarının çoğu, medyanın gözü önündeki isimlerdi. Ama yolun sonunda sadece alkışlandılar. İsyanlarını çok az kişi biliyordu. Gözyaşlarını gören kişi sayısı da azdı. Biz de bu insanların geçmişine ışık tutmak istedik. Daha önceki hayalleri nelerdi, nasıl başladılar, zorlandıkları zamanlarda neler yaptılar, bu yolculukta yanlarında kimler vardı gibi sorulara yanıt aradık.
◊ Bu 10 iş insanının hikâyesi, diğer başarı hikâyelerinden farklı mı?
- Kesinlikle farklı. Şirketlerin hemen hepsi Türkiye’nin en ağır krizinin yaşandığı günlerde kurulmuş. Ya da zamanın çok ötesini görerek işe başlamışlar. Mesala Yemeksepeti... Türkiye’de daha ADSL yokken, akıllı telefonlar kullanılmaya başlamamışken kuruluyor. Siparişleri restoranlara faksla bildiriyorlar. Bigchefs, kriz sonrası kuruluyor. Mars Sinemaları da öyle... Türkiye’de 2001 öncesi 20-30 tane havayolu şirketi batmıştı. Ama tüm bu yaşananlara rağmen biri çıkıyor ve “Ben herkesi uçuracağım” diyor. Milyar dolarlık uçak siparişi veriyor ve Pegasus böyle doğuyor. Bu 10 insan, “Deli misin sen” diyenlere aldırış etmeden zirveye ulaşıyor.
◊ Kitaptaki anlatımlar, başta çok paranız olmadan da başarılı ve öncü olunabileceğini söylüyor, değil mi?
- Cem Boyner, “Bir şirketin değerini eskiden sahip olduğu güç ve varlıkları belirlerdi. Artık zaman belirliyor” diyor. Bugün listelerin tepesindeki şirketlerin değeri, zamanın ne kadar ötesinde iş yaptıklarıyla ilgili. Para olmadan elbette bir şey olmuyor. Ama hayali, cesareti ve fikri olanlar için tek kriter işe başlamak.
◊ Bu röportajlar sana ne öğretti?
- En önemli adım, başlamak. Ben de kitabı yazarken çok büyük şeyler hayal etmedim. Başladım ve sonunu getirdim. Tam bir yıllık bir çalışmanın ürünüydü. Kitaptaki hikâyeler de inananların ve sonunu getirenlerin öyküsü. Hiçbiri “Bu fikri hayata geçireyim de şöyle zengin olayım” demiyor. Su akar, yatağını bulur misali sadece çalışıyorlar. Hâlâ da fikirleri var, hâlâ yeni şeyler üretiyorlar.
Nasıl başardılar?
“Herkes sadece hayali kadar sınırlıdır. Sınırlarınızı kaldırdığınız anda inanılmaz işler yapmak mümkün.” Cem Boyner (Hopi)
“Ne iş yaparsanız yapın, bir vaatte bulunduğunuz kişileri asla hayal kırıklığına uğratmayın.” Nevzat Aydın (Yemek Sepeti)
“Hedefleriniz kısa, orta ve uzun vadeli olmalı. Gün sonu mutlaka küçük bir değerlendirme yapın.” Gamze Cizreli (BigChefs)
“Risk almadan girişimci olunmaz. Televole’nin en çok kazanan muhabiriyken her şeyi bırakıp yeniden başladım. (...) İletişim kurmak önemlidir. Size hiç beklemediğiniz insanlar, beklemediğiniz zamanlarda kapılar açar.” Acun Ilıcalı (TV8)
“Mutluluk, Türkiye’de 1 liraya satılan bir ürünü dünya sosyetesinin sokağında düşünebilmekti.” Abdullah Kavukçu (Simit Sarayı)
“Fırsat dediğin bir gün beklenmedik şekilde karşına çıkar, önemli olan buna hazır olmaktır.” Vahap Küçük (LC Waikiki)
“Girişimci, boşluğu görmeli. Ülkemizde futbol tüketiliyor, üretilmiyordu. Biz bu boşluğu gördük.” Mehmet Özkan (Altınordu Futbol Kulübü)
“İnsanlar işe geldiklerinde patronun değil, kendi iş yerlerine geldiklerini hissetsinler.” Ali Sabancı (Pegasus)
“Mucizelere inanmam ama kırılma noktalarının mucizevi sonuçlar yarattığına inanırım.” Muzaffer Yıldırım (Mars Sinema)
“Yaptığım işi çok seviyordum. Yorulmadan 7/24 çalışıyordum.” Galip Yorgancıoğlu (Mey İçki)
Deli misin Sen? Ceyhun Kuburlu Hürriyet Kitap 252 sf. 29 TL.