Yazarımız Dr. Mehmet Öz’den tüyolar! Hasta yatmadan kışı atlamak mümkün mü?

* Mehmet Bey, İstanbul’da hava 10 derecenin altına düştü, New York’ta siz ne durumdasınız?

- Burası da çok soğuk, felaket! Bu kadar soğuk olmasını beklemiyordum.

* Bu sene hiç hasta oldunuz mu?

- Yok, ben genelde hasta olmam. Herhalde en son 10 sene önce grip olmuşumdur. Her sene grip aşısı yaptırıyorum. Yüzde 100 etkili değil ama gribe yakalanma ihtimalini yüzde 60-70 oranında düşürüyor. Her sene yaptırınca daha da etkili olduğunu düşünüyorum.

* Grip olunca yatmak şart mı yoksa ayakta da atlatabilir miyiz?

- İşe veya okula gitmemek tabii ki daha iyi. Ama diyelim ki gitmek zorundasınız, hasta olduğunuzu herkese söyleyip sizden uzak durmalarını sağlayın. Kendimi halsiz hissettiğimde daha çok dinlenmeye özen gösteriyorum. Gündüzleri herkes gibi işteyim ama akşam
22.00 oldu mu yatağa girmeye çalışıyorum. Sekiz saat uyumak benim için çok önemli. Eğer kendimi biraz hasta hissedersem mutlaka eve daha erken giderim, gider gitmez yatarım ve sıcak çaylar içerim. Fazla yemek de yemem. Sabaha karşı geçmiş olur
o hastalık.

Ne kadar yeşil yerseniz o kadar iyi

* Peki doktora gitmek?

- Doktora gitmek her zaman şart değil. Kendinize bitkisel çaylar yapın, zencefil, kakule ve tarçını bol bol kullanın. Ama çayınıza şeker koymayın. Özellikle ıhlamuru geç saatlerde içmek çok faydalı, içinde kafein olmadığı için güzel bir uyku çeker, dinlenirsiniz. Bir de ben kış aylarında evin içini pek sıcak tutmam. Dışarı çıktığımda da mutlaka kayak şapkası takarım. Bunu babamdan öğrenmiştim.

* Zencefili Hürriyet Pazar’daki köşenizde sık sık yazıyorsunuz, başka hangi besinleri sofranızdan eksik etmiyorsunuz? Bağışıklık sistemini kışın daha da güçlü tutan yiyecekler neler?

- Evet, zencefili soframdan asla eksik etmem çünkü gribe yol açan virüslerle savaşmaya yardımcı olan anti-enflamatuar özelliği var. Hatta diyelim ki bulantınız var, hemen zencefil tüketin; mide ve bağırsak sisteminizin rahatladığını görürsünüz. Bunun yanı sıra sağlıklı kalmak için ne kadar yeşil yerseniz o kadar iyi. Özellikle griple savaşırken yeşil renkli besinlerin önemi daha da artıyor.

* Başka?

- Siyah frenk üzümü mutlaka tüketirim çünkü portakaldan daha fazla C vitamini barındırıyor. Sarmısağı zaten biz Türkler çok severiz. Bağışıklık sistemini destekliyor, hastalığın süresini kısaltıyor. Kale marulu enfeksiyonlarla savaşmada en büyük yardımcılarımızdan. Nohut ve Brezilya cevizini da asla eksik etmem. Ha bir de yabanmersinini...

* Kışın kilo almak daha kolay oluyor. Bundan korunmak için nasıl bir formül önerirsiniz bize?

- Soğuk havalarda depresyon ve anksiyete artıyor. Bu da insanları daha fazla karbonhidrat yemeye itiyor. Böylelikle de kilo alınıyor. Özellikle ABD’de yılbaşına doğru bir tatil dönemi oluyor. Partiler, kutlamalar derken insanlar az uyuyor; kasım-aralık aylarında 2-3 kilo alınıyor. Genelde şöyledir: Ocakla haziran ayları arasında pek kilo alınmaz, yazın kilo kaybedilir ama dediğim gibi, kasım-aralık aylarında kat kat giysilerden dolayı pek göze batmasa da kilo alınır.

* Siz de alıyor musunuz yoksa?

- Biraz alıyorum. Normalde 80 kiloyum, 1-2 kilo artış olur ama bu dönemde daha fazla uyumaya çalışıyorum ve sporumu artırıyorum. Ocak ayı başlar başlamaz da o kiloları vermeye uğraşırım. Çünkü veremezsem vücudumda kalıcı olacaklarını bilirim.

Davetlerde önce bir bardak su için
* Kışın su içmek de daha zor, siz bu sorunu nasıl çözdünüz?
- Diyelim ki bir davete gittim, elime hemen bir bardak su alıyorum. O suyu bitirmeden de ne yemek yiyorum ne içki içiyorum. Veya diyelim ki bir kadeh şarap içtim, hemen arkasından koca bir bardak su içiyorum. Su içmeyi önemsemek ve ihmal etmemek lazım. 

Sporda yalnız olmayın

* Bu mevsime uygun fiziksel aktiviteler neler?
- Ter dökmek çok faydalı. Bazı insanlar yılın bu zamanlarında yalnız kalıyor, bu da bağışıklık sistemini zayıflatan etmenlerden biri. Fiziksel aktivite olarak her ne yaparsanız yapın, insanlarla irtibat kurarak yapın; birlikte yürüyün mesela.

Kendinizi korumak için meditasyon...

* Karanlık, soğuk günlerde ruh sağlığımızı nasıl koruruz?
- Karanlık ve soğuğun ruh halimiz üzerinde inanılmaz etkisi var. Özellikle bazı insanlar, karanlıkta kaldığında üzerinde inanılmaz bir baskı hissediyor. Beyindeki serotonin oranı kış aylarında düşüyor. Sabah kalkıyorsunuz, dışarısı karanlık, işten çıkıyorsunuz yine karanlık! Serotonin yükselirse iyi hissederiz; o yüzden güneşin verdiği ışığa eşdeğer çok ucuz ışıklar var, onlardan alıp sabahları evinizi aydınlatabilirsiniz.

* Beynimizi mutlu edecek yiyecekler var mı?
- Tabii. En çok mutlu edecek şey, şeker ama sağlıklı değil. O yüzden yüksek protein içeren yiyecekler yemenizi tavsiye ederim. Hazmederken kilo da almazsınız. Kahve de mutlu eder ama çok içmemek lazım. Sabahları bir fincan için ama asla kalkar kalmaz değil, uyandıktan 1-2 saat sonra... Ben içine şeker değil, tarçın koyarım. Kilo almadığınız gibi, şekerli içiyor hissine kapılırsınız.

* Meditasyon, mindfullnes egzersizleri son dönemde iyice popüler oldu. Siz de öneriyor musunuz? Hiç bilmeyen biri nereden başlamalı?
- Çok öneriyorum, kendim de her gün meditasyon yapıyorum. Sabah kalktığımda sadece beş dakikamı meditasyona ayırıyorum. Vaktim olmazsa, arabada veya akşamları uyumadan önce yaptığım da olur. Hem yüksek tansiyona karşı hem de beyni korumak için inanılmaz faydalı. Kendinizi korumak istiyorsanız, mutlaka yapın. Üzerinizde bir baskı hissediyorsanız hemen başlayın. Ama esneme hareketleri de yapın. Benim yaptığım şey aslında başlangıç seviyesindeki bir yoga. Bazen bel ağrılarım oluyor, onlara çok iyi geliyor mesela.

Eskiden babamla evde yoğurt yapardık 

* Probiyotiklerin sağlığımız için çok önemli olduğunu öğrendik. Ev yapımı yoğurt bütün doktorların önerisi. Siz evinizde yoğurt yapıyor musunuz?
- Bunu sorunca babamı hatırladım. Eskiden kendimiz yapardık, evet. Özellikle kışın... Sütü ısıtır, önceki yoğurttan içine biraz ekleyip eski havlulara sarıp yoğurt yapardık. Bu aralar pek yapmıyorum. Burada yoğurt tüketenlerin sayısı çok arttı. Çoğunlukla da çok sağlıklı olan süzme yoğurt tüketiliyor. Adına ‘Yunan yoğurdu’ diyorlar. Bunu değiştirmek için çok uğraşıyorum ama olmuyor.

Aşı yaptırmıyorsanız hastayken evde kalın

* Türkiye’deki aşı tartışmaları son zamanlarda yoğunlaştı, çocuğuna aşı yaptırmayan ailelerin sayısı arttı; siz ne düşünüyorsunuz?
- Bu konu çok popüler oldu çünkü bu konuda halkın üzerine çok fazla gidildi. Her sene, “Çocuklarınızı korumak istemiyor musunuz, yoksa çocuğunuzu sevmiyor musunuz” denildi. Böyle bir şey mümkün mü? Çocuğunuza aşı yaptırmıyorsanız, bunun nedeni ailenizi sevmemeniz olamaz. Ben insanları yaptırmaları konusunda ikna ediyorum ama aşı yaptırmayacaksanız da hastalandığınızda evden çıkmayın, hastalığınızın başkalarına bulaşmasına engel olun.

Kışın sağlıklı kalmanın beş yolu

* Elinizi sık sık yıkayın: Enfeksiyonu önlemenin en iyi yollarından biri. Gün içinde sık sık bol suyla ellerinizi temizleyin.

* Sporu ihmal etmeyin: Fiziksel olarak aktif olanlar, daha az hasta oluyor. Kendinizi korursanız soğuk hava sizi hasta etmez.

* Dengeli beslenin: Enfeksiyonlarla savaşmak için en etkili yöntemlerden biri taze sebzeler ve çiğ kuruyemiş tüketmek.

* Su içmeyi unutmayın: Yeterince su içmiyorsanız enfeksiyona daha fazla yatkınsınız.

*  Yeterli miktarda uyuyun: Yedi saatten az uyuyorsanız vücudunuzun hastalıklarla savaşmasını engelliyorsunuz demektir.