‘Yan yana dursunlar, birbirlerine destek olup kışı rahat geçirsinler’

Sonbaharla birlikte ev bitkilerini budama ve son kez gübreleme dönemi geldi. Kışı balkon ya da teras gibi açık alanlarda geçiremeyecek kadar hassas olanları daha korunaklı yerlere alabilir, sararmış yapraklarını budayıp güç kazanmalarını sağlayabiliriz.

Bitkilerin gelişim sürecinin yavaşladığı bu dinlenme esnasında, topraklarına takviye besinler eklemek ve ihtiyaçlarına yönelik sulama tekniklerini de uygulamak gerekiyor. Fakat bir yöntem var ki; tüm canlılar gibi bitkilerin de birbirlerine destek olduklarında zorluklarla daha iyi mücadele ederek kolayca hayatta kaldıklarını gösteriyor.

Uzmanlara göre, özellikle tropik bitkilerin birbirine yakın şekilde konumlandırılmaları kışı daha rahat geçirmelerini sağlıyor.

Sonbaharda bitkilerimize en doğru şekilde bakmanın yollarını botanikçiler anlatıyor...

‘SEBZE DİKİMİ İÇİN İDEAL ZAMAN’
Naz Irmak Saf, bitki bakım uzmanı (Instagram: @bitkilievim)

Soğuktan etkilenebilecek olan bitkileri koruma altına alarak başlayabilirsiniz kış hazırlıklarına. Saksıda olan bitkileri iç mekânlara, kapalı balkonlara ya da kış bahçelerine taşıyarak yavaş yavaş yeni ortamlarına alıştırabilir, bahçedeki sabit bitkileri naylon veya bez örtülerle koruma altına alabilirsiniz.

Sararıp solan yaprakları temizledikten sonra zayıflayan dalların budama işlemlerini yapabilirsiniz. Bitkileri sert rüzgârlardan korumak için destek çubukları gibi sabitleyici malzemeden faydalanılabilir. Bahçedeki ağaçların toprakları havalandırılıp ihtiyaç halinde gübre desteği de verilebilir.

Bu dönem ayrıca, kışlık sebze dikimi için en ideal vakittir. Sezonu kaçırmadan ekim dikim işlemlerine de başlayabilirsiniz.

Soğan köklü çiçekler güneş görmeyen, kuru bir ortamda koruma altına alınmalıdır. Soğanları pamuklu bir beze sarıp kaldırabileceğiniz gibi, saksı içerisinde de uyku dönemine yatırabilirsiniz. İlkbaharda açacak soğanlı bitkilerinizi toprakla buluşturabilirsiniz. Ekim ayı çiçeklerinden kasımpatı, siklamen, çuha çiçeği ve hercai menekşeye balkonunuzda yer açabilirsiniz. Hava sıcaklığındaki değişimler nedeniyle toprak nemini kontrol ederek sulama rutininizi değiştirebilirsiniz. Hava sıcaklığı düşmeye başladığı için toprak daha uzun sürede kuruyacaktır, bu nedenle sulama sıklığı da azalacaktır.

YA MUTFAK YA ÇAMAŞIR ODASI...

Bitkilerin duracağı yer evinizin en nemli, havadar ve ışık alan odası olmalı. Kışın gündüzler kısaldığı için bitkiler gün ışığından çok fazla faydalanamaz. Bu nedenle ne kadar aydınlık bir ortam olursa o kadar iyi. Bitki bakımında düzenli havalandırma da çok önemlidir. Mutfak, içinde sık sık yemek yapıldığı için kışın en sık ve düzenli havalandırılan bölümdür. Ayrıca pişen yemekler ve çaydanlığın buharıyla nem oranı hep yüksek kalır. Bu yüzden mutfaklar özellikle kışın bitkiler için ideal ortamlardır. Nem oranı yüksek olacağı için çamaşır asılan bir oda da bitkiler için bulunmaz bir nimettir.

‘SAKSI DİBİNE ÇAKIL TAŞI KOYUN’
Sezen Ölçer, botanikçi (Instagram: @littlemisskaktus)

Bitkilerimizin toprak değişimini mevsim geçişlerinde yapmalıyız. Toprağı ise, bitkimizin dış mekân bitkisi mi iç mekân bitkisi mi olduğunu göz önünde bulundurarak seçmeliyiz. Dış mekân bitkileri için seralarda veya büyük marketlerde bulabileceğiniz dış mekân toprağını; iç mekân bitkileri içinse torflu toprak seçmenizi öneririm. Özellikle iç mekânda, bitkinizi saksıya dikmeden önce toprağı biraz ponza taşı ile karıştırmanızı tavsiye ederim. Bunun için 1/3 iyi bir orandır. Yani 3 ölçü toprağa 1 ölçü ponza ilave edebilirsiniz. Ayrıca toprağınızı biraz kokopit ve perlit ekleyerek de zenginleştirebilirsiniz. Bitkinizi saksıya dikmeden önce saksının dibine biraz çakıl taşı koyup öyle dikerseniz, sulama hatalarından kaynaklanabilecek olası kök çürümelerini önleyecek basit bir drenaj yapmış olursunuz.

SORUNLARA ÇÖZÜMLER...

Mantar sorunu varsa; mantarın en büyük sebebi aşırı nemdir. Mantar aşırı sulama kaynaklıysa sulama azaltılmalı ve bitki daha aydınlık bir ortama alınmalıdır. Bitkideki mantar, toprağa da geçmiş olabileceği için toprak da değiştirilmelidir. Bunlardan sonra mantar sorunu devam ediyorsa o zaman zirai ilaçlama yapılabilir.

Bitlendiyse; arap sabunu veya sirkeli suyla bitkinizi yıkayabilirsiniz.

Büyümüyorsa; saksınız büyük gelmiş olabilir. Saksılar bitkiden bir boy büyük ve çapta olmalıdır, aksi takdirde bitkiniz önce saksıyı doldurmak için enerjisini köklerine verecek, bu sebeple dikey büyüme çok geç olacaktır.

Soluk görünüyorsa, sarardıysa; bu tarz problemler genellikle sulama hatalarından kaynaklanır. Aşırı sulamadan kaçınmak için sulama öncesi yalnızca üst toprağı değil; parmağınızı hafifçe batırarak alt toprağı da kontrol etmelisiniz. Çünkü üst toprağın kuru olması bitkinizin sulama zamanının geldiğini göstermez. Eğer alt toprak da kuruysa bitkinizi sulayabilirsiniz. Çok sıcak havalardaysa sulamaya ek olarak spreyle su püskürtebilir veya yaprakları nemli bir bezle silebilirsiniz.

‘HAVA EKSİ DERECEYE DÜŞÜNCE SARIN’
Cansu Canlılar, bitki bakım uzmanı (Instagram: @kedisideli)

Sarmaşıklar, kasımpatı, kardelen ve nergis bu havalara uyum sağlayan bitkilerdir... Kapalı bir balkonunuz varsa kaktüs ve sukulentlerinizi balkonda tutabilirsiniz. Havanın eksi derecelere düştüğü durumlarda sadece hassas olanları değil tüm bitkileri sarmak işe yarayabilir. Güneş alan evlerde devetabanı (Monstera deliciosa) ve sarkıcı devetabanı (Monstera monkey mask) gibi bitkiler, daha az güneş alan ama aydınlık olan evlerdeyse kılıç (sanseveria), yukka ve areka gibi bitkileri yetiştirebiliriz. Tropik bitkileri birbirine yaklaştırırsanız ortamda daha fazla nem oluşturmuş olursunuz. Böylece bitkiler birbirine destek olarak kışı rahat geçirir.