‘Vegan ve doğal olsa da içeriğine bakıp almak gerek’

Vegan ekonomisi hızla büyüyor. Vegan yaşam şeklini benimseyenler modadan temizlik ürünlerine, gıdadan kozmetiğe dünyayı değiştirmeye devam ediyor. Öyle ki 2025’te vegan deri pazarının, gerçek deri pazarını geçeceği öngörülüyor. Ama özellikle vegan güzellik ürünleri en hızlı büyüyen vegan sektörlerin başını çekiyor.

1944’te kurulan ve dünyanın en eski vegan topluluklarından biri olan The Vegan Society’nin kasımda yayımladığı rapora göre 2019’da yeni vegan kozmetik ürünleri lansmanları beş yıl öncesine kıyasla yüzde 175 artış gösterdi. Nitekim derneğin 1996’dan bugüne kadar uluslararası vegan standardı ‘The Vegan Trademark’ kullanım izni verdiği 54 bin 681 ürünün yüzde 43’ünü (23.506) kozmetik sektörü oluşturuyor.

Vegan kozmetik; içerik, üretim süreci ve test aşamalarında hayvanlar, hayvansal kaynaklı ürünler (bal, süt, kolajen, propolis vb.) ve bunların türevlerini kullanmıyor. Dermatoloji uzmanı Dr. Güneş Ertürk “Vegan kozmetiklerin içinde bitki ve minerallerden elde edilen maddeler vardır. Oysa dermokozmetikte cilde nem, yumuşaklık, parlaklık, temizlik sağlayan balmumu, ‘kazein’, kolajen, elastin, jelatin, keratin, propolis, gliserin gibi hayvansal veya yarı hayvansal ürünler kullanılır” diyor.

Ancak sadece içeriklerinden, tedarikçilerinden, üretim sürecinden ve test aşamasından hayvanları uzak tutmak yeterli değil. Bunun yanı sıra ürünlerin satılacağı ülke ürünlerde ‘hayvan testlerini’ zorunlu kılıyorsa, vegan markaların o ülkelere girmemesi gerekiyor.

Zamanla tüketicilerin artan talebi doğrultusunda dünyada vegan ürünlerin kullanımının ve üretiminin daha da artması bekleniyor. Bugün 15 milyar dolar olan vegan kozmetik pazarının 5 yıl içinde 21 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. Görünen o ki, değişen tüketici beklentileri güzellik markalarını ‘hayvan dostu’ olmaya zorlayacak.

‘KÖPÜRME EŞİTTİR TEMİZLİK ALGISI BİR PAZARLAMA STRATEJİSİ’
Dr. Güneş Ertürk-Dermatoloji uzmanı

- Vegan ürünleri herkes kullanabilir. Önemli olan markaların ürün içerikleri ve güvenilir olmaları... Sertifikalı ürünler zengin bitkisel içerikleri, antioksidan kapasiteleri, bol vitamin, nem verici ve iltihap önleyici özellikleriyle cilde faydalı olabilir.

- Egzama ve sedef hastalığı olanlar, antioksidan ve antiinflamatuar (iltihap önleyici) özellikli bitkisel yağlar ve mineral bazlı ürünlerden faydalanabilir. Hodan yağı, jojoba yağı, argan yağı, Hindistan cevizi yağı, papatya yağı, aloe vera gibi egzamaya iyi geldiği bilinen bitkisel ürünler var. Ama en faydalı bitkisel ürün dahi kişiden kişiye farklı tepkilere sebep olabilir. En yatıştırıcı olarak bilinen papatya bile alerji yapabilir. Bu yüzden bu ürünleri de satın alırken dikkatlice içeriklerini okuyup ona göre seçim yapmak gerekir.

- Normal ürünlerden vegan ürünlere geçtiğinizde şaşırabilirsiniz. Örneğin, vegan şampuan ve sabunlar çok köpürmez. Diş macunları ilk piyasaya çıktığında köpürmediği için satın alınmamıştı. Bir pazarlama dâhisi tarafından köpürme özelliği eklendikten sonra satışı patlamıştı. İnsanda yarattığı ‘köpürme eşittir temizlik’ algısı aslında tam bir pazarlama stratejisidir. Yeni bir ürüne geçerken dikkat edilmesi gereken, ihtiyacınızı karşılayacak, cilt yapınıza uygun olup olmadığıdır.

‘BAZI MARKALAR DÖNÜŞÜM YOLUNDA’
Valerie Dayan-Güzellik editörü

- Bir bakım ürünü alırken etiketi okuyun, içeriğini inceleyin. Vegansociety.com, Ethicalelephant.com ve Vegan.org hayvansal ürün içermeyen marka listelerine sahip.

- Öte yandan kimi markalar tamamen, kimileri kısmen vegan. Örneğin, kendini vejetaryen olarak konumlandıran Yves Rocher’un bazı ürünleri vegan, ancak balmumu içeren ürünleri de var. Birçok marka da, hayvansal içeriklerin bitkisel alternatiflerini bularak vegan dönüşümü tamamlama yolunda olduklarını duyuruyor. Türkiye’de satılan ve Estée Lauder Companies bünyesinde olan saç markası Aveda, Ocak 2021 itibariyle bu dönüşümü tamamlayan markalardan...

- Vegan formülasyonları, vegan olmayanlarla ‘daha iyi, daha kötü, daha sağlıklı, daha etkili’ diye karşılaştırmak doğru değil. Vegan bir bakım ürünü, olmayana göre daha etkili de olabilir; bu tamamen içerik listesinin başarısına bağlıdır. Bir ürün tamamen bitkisel içerikli olup cilde zarar verebilir. Örneğin, kızarmış patatesin vegan bir besin olup vücudumuz için pek de faydalı olmaması gibi.

- Watsons, Gratis ve Rossmann gibi mağazalarda çok sayıda vegan opsiyon satılıyor. Uygun fiyatlı vegan markalardan bazıları: Revolution, Siveno, Cake Beauty, NYX (tüm ürünleri değil), Alterra. Ayrıca Aveda, Pai, Essie, Farsali, We Are Paradoxx, Youth to the People, The Ordinary, Le Labo, Aesop, Kat Von D Vegan Beauty ve Milk, formülasyonlarında hayvansal içeriklere yer vermeyen kozmetik markalarından bazıları.

‘AYRICALIK DEĞİL, GEREKLİLİK OLMALI’
Gözde Atakoğlu-Güzellik Yayında dijital gazete ve yayın direktörü

Artık pek çok marka vegan. Bu bir ayrıcalık değil, tüm markalar için bir gereklilik olmalı. Aveda markası benim favorilerimden biri. Yüzde 100 vegan, özellikle saç bakımı konusunda harikalar yaratıyor. Yves Rocher, Kore ve Fransa ortak yapımı Jowae vegan kozmetiklere sahip. Ten ürünleri ve kapatıcılık konusunda çok başarılı bir marka olan Dermablend de vegan. Caudalie yenilenen içerikleri ve ambalajlarıyla vegan bir kozmetik markası oldu, Nuxe de öyle.

ÜNLÜLER DE PAZARA GİRDİ

Kat Von D kendi adıyla, Kylie Jenner markası Kylie Skin’le, Lady Gaga Haus’la vegan kozmetik pazarına giren ünlülerden bazıları. Son olarak One Direction üyelerinden şarkıcı Harry Styles, Pleasing adını verdiği vegan bir güzellik markasını piyasaya sürdü.

Cilt, saç, vücut bakım ürünleri sunan Balili Sensatia Botanicals Türkiye pazarına giren vegan markalardan...