Timur Cüceloğlu: Her okuru, babamın mirasını yaşatacak

ABD’de yaşayan Timur Cüceloğlu ile Zoom ekranından buluşuyoruz. Türkçesinin bu sohbet için yeterli olmadığını düşünse de yakınlarından, Türkiye’ye her gelişinde dilini geliştirdiğini duymanın kendisini mutlu ettiğini söylüyor. Hemen arkasında babası Doğan Cüceloğlu’nun karakalem bir portresi var. Birazdan babasıyla  yazmaya başlayıp onun vefatının ardından tek başına tamamladığı kitabı ‘Bir Savaşçı’dan Dersler-Babamla Doğa Yürüyüşleri’ hakkında sohbete başlayacağız. Kronik Kitap’tan çıkan kitap, ‘filozof babasını’ hayatın türlü zorluklarında, mücadelelerinde ve sevinçlerinde seyreden bir çocuğun samimi anılarının bir derlemesi...

“Timur, bak! Bu tohum, gördüğün kocaman ağaca dönüşüyor. Yaşam böyledir, bir şekilde yolunu bulur.” Bu sözler Doğan Cüceloğlu’nun, oğluyla çıktığı doğa yürüyüşlerinde hayata ve doğaya dair söylediklerinden yalnızca biri...

Kitapta baba-oğulun ilişkilerini yeniden inşa ettiği doğa yürüyüşleri ve kamp anıları var. Baba, tüm Türkiye’nin ‘hocası’ Doğan Cüceloğlu olunca kitabın her bölümü daha da anlamlı ve öğretici oluyor. Timur Cüceloğlu, babasıyla çıktıkları bu yolculukların kendisi için ne kadar önemli olduğunu “Bu seyahatler ve sohbetler tüm hayatımı etkiledi” diye anlatıyor. Kitaba da ismini veren ‘savaşçı’ kavramı Timur Cüceloğlu için önemli. Babasının, savaşçıyı ‘Zorlukları problem olarak değil, gelişmeye giden bir yol olarak gören kişi’ diye tanımladığını, bu nedenle bir savaşçı olduğunu söylüyor.

‘O HERKESİN HOCASIYDI’

Kitabın ilk adımları, Timur Cüceloğlu’nun, babasının 2019’da geçirdiği kalp krizinin ardından onu görmek için Türkiye’ye gelmesiyle atılmış. “O zamanki amacımız, Türkiye’deki okurlara bizim anılarımızdan yola çıkarak ilişkimizi anlatmaktı” diyor. Timur Cüceloğlu, babasının 16 Şubat 2021’deki ölümünün ardından “Ne olursa olsun bitireceğim bu kitabı” demiş, Doğan Cüceloğlu’nun eşi Yıldız H. Cüceloğlu ve kitabın çevirmeni Emre Pekçetinkaya da onu cesaretlendirmiş.

Babasının kaybıyla tüm perspektifini değiştirdiğini söyleyen Cüceloğlu, kendisini en zorlayan durumu “Önceleri yazdıklarımı babamın okuyacağını, onun yorumlarını öğreneceğimi biliyordum ama durum tamamen değişmişti. Bu kez de kitabı bitirmek başlı başına bir amaçtı” diye anlatıyor. Teknoloji ve veri güvenliği alanında çalışan Cüceloğlu için yazmak yabancı bir alan olsa da bu sürecin kendisine çok iyi geldiğini söylüyor: “Kitap yazmayı bir terapi olarak gördüm ve bana çok iyi geldi.”

Doğan Cüceloğlu, kitaplarıyla ve  felsefesiyle Türkiye’de pek çok kişinin kalbine ulaştı. Herkesin Doğan Hoca’sının değerli bir başka sıfatı daha vardı: Baba Doğan Cüceloğlu... Babasının zorluklara rağmen iyi bir ebeveyn olmak için ne kadar çabaladığını şöyle anlatıyor: “Babam Amerika’ya taşıdığında adaptasyon zorlukları yaşamıştı. Annemle zorlu bir boşanma süreçleri oldu ama bize asla yansıtmadılar. Ne olursa olsun birbirilerini seviyorlardı, bunu biliyorduk. Babam dört yıl bizden uzaktaydı fakat yeniden bir bağ kurma ve iyi bir baba olma konusunda hep çok emek verdi. Her zaman çok destekleyiciydi. İyi bir dinleyiciydi, çok sabırlıydı. Benim için büyük şans, her şey için ona minnettarım. Ondan gördüklerim, çocuklarımla ilişkimi de önemli bir şekilde etkiledi. Dede Cüceloğlu ise başlı başına ayrı bir kitap konusu olabilirdi...”

Kitabın önemli bir bölümü Doğan ve Timur Cüceloğlu’nun beraber çıktıkları doğa yürüyüşleri anılarından oluşuyor. Beatles kasetlerinin defalarca dinlendiği, küçük Timur’un arılarla başının derde girdiği, uzun araba yolculukları...

Babasıyla ayrı kalmalarının ardından bu yolculuklarla yeniden bir bağ kurabildiklerini söyleyen Cüceloğlu, bu gezilerin kendisine neler kattığını anlatıyor: “Babam doğadan bir örnek gösterip kendi hayatıma bir şeyler uyarlamam konusunda çok anlamlı konuşmalar yaptı. Tüm yolculuklarda hayata ve insan olmaya dair çok önemli şeyler konuştuk. Ölüm gibi zorlu konuları bile yaşamın bir parçası olarak gördü ve bizi buna hazırlamak için uğraştı.”

Kitap, Cüceloğlu’nun babasını fiziksel olarak son kez gördüğü Aralık 2019’dan iki yıl sonra yayına hazır hale gelmiş. Cüceloğlu “Tamamlayarak sözümü tutabildiğim için çok mutluyum. Bu kitap babamı okuyan herkes için yazıldı. Babamın tüm okurlarını kardeşim olarak görüyorum. O herkesin hocasıydı” diyor. Kitaptan elde edilecek gelir TEMA’ya bağışlanacak ve Doğan Cüceloğlu adına Mersin ve Silifke’de iki orman oluşturulacak. Bu ormanlar, tıpkı adına yapılan parklar, okullar, kütüphaneler gibi Doğan Cüceloğlu adını yaşatacak.

EŞİ DE HATIRASINI YAŞATIYOR...

“Hedefim, bu ülkede doğan her bir çocuğun çocukluğunu doya doya yaşamasına ve olabileceği en iyi insan olmasına yardımcı olmak” diyen Doğan Cüceloğlu, ömrünü bu amaç doğrultusunda geçirdi. Kitaplar yazdı, söyleşiler yaptı ve bir şekilde okurlarının kalbine girmeyi başardı. Cüceloğlu hayatını kaybetmesinin üzerinden geçen bir yılın sonunda çeşitli proje ve etkinliklerle anılıyor. Bu projelerden birinin arkasındaki isim de eşi Yıldız H. Cüceloğlu. ‘İyi ki-Bir Gönül İnsanı Doğan Cüceloğlu ile Anılar’ adlı kitap yakınlarının Doğan Cüceloğlu ile biriktirdiği anıların bir derlemesi. Yıldız H. Cüceloğlu kitabı hazırlama amacını şöyle anlatıyor: “İstedim ki o çok sevdiğim gönlünün, her gün saygı, sevgi ve şükürle izlediğim güzelliği, yaşamına ilk elden tanıklık edenlerin anılarında kalmasın. Paylaşılsın ve ilham olsun... Yarama merhem olsun... Sevgi ölümü yensin...” Kronik Kitap’tan çıkan kitabın tüm geliri Türk Eğitim Vakfı’nda oluşturulan Doğan Cüceloğlu Burs Fonu’na bağışlanacak.