‘Oyun onların dilidir ve her yaşta devam eder’

Bir çocuğun oyun dünyasına eşlik etmek... Çocuğun duygusal sorunlarını oyunlarla anlamak... ‘Psikodinamik Çocuk Terapisi Eşliğinde Bir Oyun Dünyasına Yolculuk’ kitabı bunları anlatıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden üç akademisyen, Dr. Öğr. Üyesi Sibel Halfon, Uzm. Psk. Ayşenur Coşkun Toker ve Dr. Psk. Elif Akdağ Göçek yaptıkları uzun araştırmalar sonucu yazdıkları kitapta, psikodinamik çocuk terapisinin çokkatmanlı boyutları inceleniyor. Türkiye’de çocuk ruh sağlığı alanında çalışan veya bu konuda uzmanlaşmak isteyenlerin kullanabileceği önemli bir kaynak olan kitabın araştırmacılarıyla çocuk psikolojisinde oyunun önemini konuştuk. Ebeveynler için önemli ipuçlarını aldık...

PSİKODİNAMİK TERAPİ NE?
(Dr. Öğr. Üyesi Sibel Halfon)

Psikodinamik çocuk terapisi bir psikoterapi yöntemidir. Kaygı, korku depresyon, öfke sorunları gibi duygusal sorunları olan ya da ilişkilerinde zorluklar yaşayan çocuklar ve ebeveynleri bu terapiye başvurabilir. Terapinin en önemli özelliklerinden biri çocukların bilinç düzeyinde farkında olmadıkları fakat hayatlarını ciddi şekilde etkileyen bilinçdışı duygulara odaklanılmasıdır. Bu bilinçdışı duygular özellikle psikodinamik terapide farklı şekillerde ortaya çıkar ve dolayısıyla bu terapi süreci çocuğun ifade edilemeyen duygularını anlamamıza ve anlamlandırmamıza yardımcı olur.

OYUN NEDEN ÖNEMLİ?
(Dr. Öğr. Üyesi Sibel Halfon)

Çocuklar çoğunlukla doğal dilleri olan oyun yoluyla terapistle iletişim kurar. Terapistler çocuğun oyunda bazen sözel bazen de sözel olmayan yollarla ifade ettiği duygusal sorunların anlamlarını çözmeye çalışır. Çocuğa bu konularda içgörü kazandırarak etkili baş etme yöntemleri geliştirmesini sağlarlar. Psikodinamik çocuk terapi sürecinde ebeveynlerle de çalışılıyor, çocuklarını daha iyi anlamalarına ve etkin ebeveynlik yöntemlerini kullanmalarına destek olunabiliyor.

KAÇ YAŞINA KADAR?
(Uzm. Psk. Ayşenur Coşkun Toker)

- Çocuğun ‘-mış gibi’ yaptığı, nesneleri hayal gücüyle başka nesnelere dönüştürerek yeni anlamlar kazandırdığı ve farklı rollere girdiği oyunlara ‘sembolik oyun’ deriz. Özellikle sembolik oyun, çocuk için yaşamın bir provası gibidir, çocuk dünyayı keşfeder ve anlamlandırır. 

- Oyunun çocuk için bir diğer önemi de oyunda kurduğu dünyaya kendisinin egemen olması, kurallarını kendisinin koymasıdır. Gerçek hayatında zorlayıcı deneyimler yaşayan çocuk, kendi kurguladığı oyun dünyasında gücü ve kontrolü tekrar kendinde hissedebilir. Bu sebeple, çocuk zorlandığı durumları oyuna yansıttığında bu zor duygularıyla arasına bir mesafe koyarak onlarla baş etmeye çalışır.

- Oyun, çocukların sorunlarını anlayabileceğimiz ve onlara yardımcı olabileceğimiz en doğal ortamlardan biri. Her yaşta devam eder. Sadece şekli, konusu ve materyalleri her yaşta değişir ve çocuğun ilgi alanlarına göre şekillenir.

EBEVEYNLERE İPUÇLARI...
(Dr. Psk. Elif Akdağ Göçek)

- Ebeveynler, çocuklarındaki sorunları anlamak ve onlara yardım edebilmek için öncelikle çocuklarının gelişim basamaklarını, mizaç ve karakter özelliklerini bilmeli. Her yaşta bilişsel, fiziksel, duygusal ve sözel gelişim değişir ve sorunlar farklı sergilenebilir.

- Çocuklarla kaliteli vakit geçirmek, onlarla bol bol oyun oynayıp sohbet etme ortamları yaratmak, yargılamadan onları dinlemek, çocuğun sorunlarını hızlı fark etmemize yardımcı olacaktır.

- Okuldaki davranışları ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini öğretmenleri ve rehber öğretmenin gözlemlerini alarak takip etmek gerekir. Bu davranış, sorunları erken yakalamada yararlı olacaktır.