Onlara da çok sıcak geliyor

Önce ev haliyle başlayalım: Biliyoruz ki kediler de köpekler de yazın çok tüy döküyor ve biz sabah akşam elimizde süpürgeyle dolaşmak zorunda kalıyoruz. Yazınsa onların da sıcaktan bayıldığını gördükçe tıraş hem bizim hem de
onlar için en rahat çözümmüş gibi geliyor. Ama veterinerler istisnai bir durum yoksa hayvanınızı tıraş ettirmemenizi öneriyor. (Hele de Golden Retriever, Alman çoban, Sibirya kurdu gibi cinslerse asla!) Çünkü düşündüğümüzün aksine onların tüyleri vücut sıcaklıklarını sabit tutmalarına, hatta yazın serin kalmalarına yardımcı. Her gün düzenli fırçalamak tüy dökülmesini azalttığı gibi hayvanın rahatlamasını da sağlıyor. Eğer kaniş, terrier, pomeranian gibi uzun ve yumuşak tüylü bir cinsse ve tıraş edilecekse mutlaka kürkünün 1-2 santim uzunlukta bırakılması gerekiyor. Aksi halde ciltleri tıpkı bizler gibi güneş yanığı olabiliyor.

Haydi tatile!

Köpeğinizin kumsalda koştuğunu, kıyıya vuran dalgaları kovalayıp kendini denize attığını hayal edin... Ya da bütün yıl dört duvar arasında yaşayan kediniz yazlığın bahçesinde ilk kez çimene basıyor. Harika bir manzara değil mi? Ama oraya varana kadar bir stres yaşanacak illaki. Öncelikle sağlık kontrolleri şart. Aşıların en geç yola çıkmadan 3-4 gün önce uygulanması gerekiyor. Çünkü çoğu aşı bizde olduğu gibi onlarda da ateş, halsizlik gibi yan etkiler yapabiliyor. Ufak çaplı bir check-up, bir kalp muayenesi de şehirden uzaktayken yaşanabilecek tatsızlıkları önleyebilir. Hayvan yolculuk sırasında çok strese giriyor ya da midesi bulanıyorsa veterineriniz hafif bir sedatif (sakinleştirici) ya da bulantı önleyici tavsiye edebilir. Ama sedatifi yolculuk öncesi denemenizi öneririm çünkü bazı ilaçlar hayvanlarda tam aksi sonuçlar yaratabiliyor. Tabii bir de evcil hayvanınıza mikroçip taktırmanız gerekli. Bu hem yasal zorunluluk hem de hayvanınızın kaybolması durumunda tekrar kavuşmanızı kolaylaştırabilir.

Parazitlere karşı önlem şart

Yazı sadece biz değil, pire ve keneler de seviyor. Bu yüzden kedi ve köpeğinize ayda bir, pire damlası uygulanması tavsiye ediliyor. Kediniz evden çıkmayabilir ama pire ya da keneyi kıyafetinizin üzerinde siz eve getirebilirsiniz. Ayrıca 2 ayda bir iç parazit ilacı ve karma aşı da ihmal edilmemeli. Ev kedilerine belli bir yaştan sonra kuduz aşısı yapılmayabiliyor ama dışarı çıkan bir kediyse ve tabii ki köpeklere yapılmalı.
‘Lyme’ köpeklere keneden geçen bir hastalık. Isırılan bölgede önce kızarıklık, şişme ve döküntüler oluşuyor, ilerledikçe iltihaplı bir eklem hastalığına dönüşüyor. Aşısı var. 2-4 hafta aralıklarla iki doz halinde uygulanıyor. Doğayla iç içe bir tatile gitmeden 3-4 gün önce yapılması öneriliyor. Tatarcık sineklerinden geçen ‘leishmania’ içinse özel tasmalar mevcut. Pire ve kene için ense damlasının haricinde bir de hap çıktı. Bu hap uyuzda da kullanılıyor.

3 ay etkili. Hayvanın üzerine pire ya da

kene geliyor ama ısırığı bir etki yaratmıyor. Bu nedenle ayrıca pire tasması takmakta fayda var. Mevcut pire spreyleri de etkili ama her sokağa çıkış öncesi, özellikle kasıklara, bacak içlerine ihmal edilmeden uygulanması gerekiyor.

Yazın hayvanlara genelde farklı bir beslenme planı uygulanmıyor. Ama biraz protein dengesini ayarlamak gerekebiliyor. Profesyonel mamalar bunu zaten yapıyor ama yemeğini siz hazırlıyorsanız tavuk ve balık vücut ısısını arttıran yiyecekler olduğundan kırmızı eti tercih etmek lazım. Son dönemde çok popüler olan çiğ besleme de (raw food) yaz için hiç uygun değil. Zaten kalp hastalığı ve bakteri, parazit yapma ihtimalinden dolayı mutlaka veteriner kontrolünde uygulanması gerekiyor.

Çoğu köpek hatta bazı kediler karpuz, kavun, kiraz, üzüm gibi yaz meyvelerine çok meraklı. Ama ne yazık ki bu meyvelerin içerdiği şeker onlar için iyi değil. Bir de yaz bahçelerinin vazgeçilmez mangal sefalarında kendinizi tutun ve gözünüzün içine baksa da artan kemikleri, soslu-baharatlı kalıntıları küçük dostunuza vermeyin. Özellikle balık artıkları görünmeyen kılçıklar yüzünden tehlike yaratabiliyor.

Serinlemeleri içinse en temel madde su. Günde en az iki kez tazelenen serin bir su şart. Ama benim de daha önce pek seviyor diye verdiğim ve sonunda kedimin sesinin kısılmasına sebep olan buzlu su, asla! Serinlemek demişken klima ve cereyanda kalmak da iyi gelmiyor ev hayvanlarına. Üst solunum yolu hastalıklarına yol açabiliyor. O yüzden evi mümkünse doğal yollardan serinletmek en iyisi. Bu arada özellikle kedili evlerde pencerelere tel yapılması, o tellerin çelikten ve dışa değil içe doğru açılır şekilde, mümkünse kilitlenebilir olmaları gerektiğini de hatırlatalım. Ayrıca hiçbir pencere vasistas şeklinde açılmamalı. Kediler araya girmek istiyor, çıkamayıp sıkışıyor. Feci kazalar yaşanabiliyor.
Kediler kendilerine en uygun yeri bulmakta daima usta. Lavabolar, dolap içleri, yatak altları, küvet yazın yatmayı sevdikleri yerler. Köpekler bu konuda biraz zorlanıyor.

O yüzden gün içinde perdeleri kapalı tutmak, yatağını evin nispeten serin bir yerine koymak yardımcı olabilir. Bir de artık çeşitli boyutlarda, yeni soğutucu yataklar ve matlar çıktı. Klima önünde ya da buzdolabında bir süre soğutuyorsunuz. Hayvana 2-4 saat hayvana rahatlık sağlıyor.

Yorulduğu zaman dönün

Yazın günlük yürüyüşler en genç köpeği bile zorlayabiliyor. O yüzden sabah 8.30’dan önce, akşam 20.00’den sonra dışarı çıkmak çok daha uygun. Hayvanı asfaltta mümkün olduğunca az yürütmeye çalışın. Ve mutlaka asfaltın ısısını kontrol edin çünkü patilerini yakabilir ve ayaklarının yanıp su toplamasına sebep olabilir. Uzun dolaşacaksanız mutlaka yanınızda su bulundurun. Yürüyüş esnasında köpeğin nefesine, hareketlerine dikkat edin. Yorulduğu zaman dönün, ısrar etmeyin.

Bavulları hazır mı?

Tatile giderken kendimizinkinin yanında ‘tüylü çocuğumuza’ da bavul hazırlamak şart tabii. Yemek, su kabı, belki ayrıca bir de portatif su kabı, yine katlanabilir ve çok yer kaplamayacak bir yatak ya da yastık öncelikle alınması gerekenler. Havlusunu ya da bornozunu, şampuanını ve sevdiği birkaç oyuncağı da unutulmamalı. Yüzerken tedirgin olan köpekler için can yeleği, havalı olanlar için şapkalar, güneş gözlükleri ya da yaz davetleri için fularlar, papyonlar derken onların bavulu da bizimkiler kadar ağır olabilir!

Yolculuk zamanı

Arabayla yola çıkılacaksa ve seyahat edecek hayvan köpekse arka koltuğa yayılan araç içi köpek örtüleri çok pratik. Hem araba bir ölçüde temiz kalıyor hem de hayvan ani bir frende ön koltukla aradaki boşluğa düşmüyor. Ayrıca küçük dostumuzun tasmasının emniyet kemerine sabitlenmesi önemli. Çoğumuz rahat etsin diye tasmasını çıkarıyoruz ama yol hali; emniyet rahatlıktan önce gelmeli. Hayvan yola aç çıkmalı. Arabada mutlaka serin su bulunmalı ve birkaç saatte bir mola vererek hayvan biraz yürütülmeli. Çiş-kaka ihtiyacını gidermesine izin verilmeli.
Kedi araba seyahatine alışık da olsa kutusunda kalmalı. Çünkü kedi bu. İçeri bir sinek girebilir ve bir anda onu kovalayan kedinizi kafanızda hissedebilirsiniz! Kediler stresliyken çiş-kaka yapmaz genelde ama yine de arabada ufak bir kum kutusu bulundurmanızı tavsiye ederiz. Ve en önemlisi; hiçbir hayvanı asla arabada, kapalı bırakmamalıyız.

Uçakla gidecekseniz hayvanınızın seyahat belgesi, aşı karnesi (kuduz şart) ve kimliği mutlaka yanınızda olmalı. Biletinizi almadan uçakta başka hayvan olup olmadığını öğrenmeniz, müsaitse kendi dostunuza yer ayırtıp bilet almanız gerekiyor. Kabin içine 8 kilonun altındaki hayvanları alıyorlar. Taşıma kabının 32x32x50 santimetre ebatlarında ve yumuşak malzemeden olması gerekiyor. Eski tip box’ları, ebatları uysa da artık kabul etmiyorlar.

Arabayla yola çıkılacaksa ve seyahat edecek hayvan köpekse arka koltuğa yayılan araç içi köpek örtüleri çok pratik.

8 kilonun üzerindeki hayvanlar maalesef uçağın kargo bölümünde taşınıyor ve yolculuğunuz kâbusa dönüşüyor. Gereken şartları seçtiğiniz havayolu şirketinden öğrenebilirsiniz. Ama uçağa binerken pilota kargo bölümüne hava vermesini tekrar tekrar hatırlatın.

Kontrolleri yaptık, bavulları hazırladık. Yolculuğu da atlattık. Artık eğlenme zamanı... Kedinizle gittiyseniz stresiniz birkaç gün daha sürebilir. Çünkü bildiğiniz gibi kediler yer değiştirmekten hoşlanmaz. Ama size sevgisi her zaman üstün geleceğinden bir haftaya kadar alışma belirtileri gösterecektir. İlk üç gün dışarı çıkarmamanızı öneririz. Pencerelere ve giriş-çıkışlarda kapıya dikkat edin. Evet, kedi temkinli hayvandır, öyle bir anda başını alıp gitmez ama ne olur ne olmaz. Çıktığı zaman da alıştığına inanana kadar yanında bulunun. Başka bir kediden ya da köpekten kaçıp uzaklaşabilir ve kaybolabilir.

Boynuna mutlaka isim ve telefonunuzun yazdığı bir tasma takın. Ama tasma çok bol kalmasın. Çünkü bazen dala falan takılabiliyor. Bir de bulunduğunuz yerde havuz varsa siz yanında değilken dışarıda kalmasın. Özellikle su seviyesi aşağıda olan havuzlar kediler için tehlike yaratabiliyor. Köpekle gittiyseniz işiniz daha rahat. Değişik kokular, yeni insanlar, daha geniş alanlar, dışarıda geçirilen daha çok zaman ve siz... Bir köpek daha ne ister... Deniz faslı için sabah ve akşamüstü saatleri sizin gibi onun için de daha uygun. Onu da tıpkı kendinizi koruduğunuz gibi güneşten korumalısınız. Gittiğiniz yerde mutlaka gölge yapacak bir şemsiye, ağaç olmalı. Denize ilk kez girecekse ve tedirginse onu çok zorlamayın. Özendirerek, ödüllendirerek ikna etmeye çalışın. Deniz yatağı eğlenceli olabiliyor örneğin. Yanınızda her zaman serin su bulundurun. Her havuz ya da deniz gününün ardından onu mutlaka duru suyla yıkayın ve kurulayın. Tüylerinin ıslak kalması mantara sebep olabilir.

Ya kuşlar ve kemirgenler?

Kedi, köpek kadar kuşlar da sıcaktan mustarip. Kafeslerine banyoluk asmak, kafeste değilse küçük bir kaba su koyup banyo yapmalarını sağlamak mümkün. Hem de suyla eğleniyorlar. Yıkanmayı sevmeyenleri de korkutmadan, nazikçe su püskürterek serinletebilirsiniz.

Kuşlar da sıcaktan mustarip. Kafeslerine banyoluk asabilirsiniz

Yazın camlar hep açık olduğundan kaçma olayı çok yaşanıyor. O yüzden kuşlu evlerde de pencere teli olmalı. Sıcakta parazitler daha çabuk ürediği için kafesin, suluk ve yemliklerin temizliğine daha fazla özen gösterilmeli. Ayrıca bit, pire ve akar için kuşun düzenli bakımı ve temizliği yapılmalı. Dış parazit ilaçları mutlaka veterinere danışarak kullanılmalı. Kuşun kafesi direkt güneş alan bir yere konmamalı ve cereyanda kalmamalı. Çok çabuk üşütüp hastalanıyorlar. Bulunduğu odanın havasının temiz kalmasına da özen gösterilmeli. Aksi halde solunum sorunları ortaya çıkabiliyor. Vantilatör, klima çalışan mekânda kuş asla serbest bırakılmamalı.
Yazın yemleri ise sıcakta çabuk bozulmasın diye buzdolabında saklanabilir. Normal yemin yanında yıkanmış sebze ve meyveler de hem hoşlarına gider hem de çok yararlı.
Tatil zamanı kuşu evde bırakıp güvendiğiniz birinden ilgilenmesini rica etmek en doğrusu. Ama uzun süreli gidecekseniz ve yanınızda götürmek zorundaysanız bazı olumsuz etkileri göz önünde bulundurun. Ortamın değişmesi, farklı iklim şartları, yolculuk sırasında yaşadığı korku, strese girmesine ve bağışıklığının zayıflamasına neden olabilir.

Soğuk servis...

Hamster’lar dayanıklı hayvanlardır ama 24-25 derecenin üzerindeki sıcaktan
hoşlanmazlar. Terleyemedikleri için de onları bizim serinletmemiz gerekir.

Hamster’lar 24-25 derecenin üzerindeki sıcaktan hoşlanmazlar.

Sıcak çarpmasının soluk alıp verişinde anormallik, dilin kızarması, salya akıtması, keyifsizlik, yorgunluk, titreme ya da kasılma gibi belirtileri olur. Kafesini evin en serin yerine yerleştirmeli, direkt güneş almasını engellemeliyiz. Doğrudan üzerine gelmeyecek bir vantilatörle hem hava akımı sağlanabilir hem de ortamı serinletebiliriz. Hamster’lar çok çabuk susuz kalabilir.
O yüzden kafeslerinde daima taze ve serin su olmalı. Ekstra ferahlık için kafese buz kompres pedi ya da dondurulmuş ve iyice kâğıda sarılmış bir şişe su koyabilirsiniz. Hamster’lar kumda yıkanmayı sever. Banyo kumunu buzdolabında soğuttuktan sonra kafese serpebilirsiniz. Islatıp buzdolabında soğuttuğunuz bir havluyu da kafesin etrafına sarabilirsiniz. Kaju, keten tohumu, yerfıstığı gibi sevdiği yiyecekleri soğuk verebilirsiniz. Bir de nezle ve gribi insandan kapabilirler. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız yanlarında maske takın.