Ona boşanmayı anlatırken filmi başa sarın

Melis: Gizem biliyor musun, ikizler okulda anne-babası boşanan bir arkadaşları olduğunda gelip beni sorguya çekiyor. “Siz  boşanırsanız biz nerede yaşarız” gibi şeyler soruyorlar. Çocuk kısmı kendine dert arıyor resmen ya.

Gizem: Çocuklar için ciddi bir sorun bu. Anne-baba boşanınca dünyanın sonu gelecekmiş gibi hissediyorlar. Kendimden biliyorum. Benimkiler senede iki kez “Boşanıyoruz” diye ortaya çıkardı. O kadar üzülürdüm ki sana anlatamam. Birinden biri ölüyormuş gibi hissederdim.

Melis: Benimkiler de iki-üç yılda bir boşanmaya kalkardı. Sonunda 18 yaşındayken ben dedim “Yeter boşanın artık” diye. O gazla boşandılar. Ama ben Ferhat’la anlaşmazlık yaşadığım dönemlerde bile boşanmayı hiç düşünmedim. Zaten özellikle Deniz babasına çok düşkün, ayrı evlerde düşünemem bile onları. E ben zaten çocuklarımdan ayrılamam... O yüzden, her türlü bayılıyorum Ferhat’a (gülüyor).

Gizem: Bu birçok ebeveynin ortak problemi, hep çocuklar biraz daha büyüsün diye bekliyor insanlar. Ama anne-baba arasındaki gergin ya da sevgisiz ilişkiyi çocuklar fark ediyor. Öyle bir ortamda olmalarındansa anne-babanın anlaşarak ayrılması daha iyi bana göre. En iyisi çocukların güven ve huzuru buldukları ortam.

Melis: Öyle tabii. Bir de her ne yaşanırsa yaşansın saygı sınırlarını aşmamak, ilişkiyi yozlaştırmamak lazım bence. Bakıyorum bazı çiftlere, kavga sırasında hakaretin bini bir para... Sonra da barışıp “Canım, gülüm.” Ağızdan çıkan laflar çok önemli.

Gizem: Bir arkadaşım yakın zamanda anlaşarak ayrıldı eşinden. Kızları boşanmayı daha az hissetsin diye eşiyle sık sık bir araya gelmeye, ailece yemeklere çıkmaya filan başladılar. Ama kız bir türlü boşandıklarını kabul etmedi. Sonunda bir uzmandan yardım aldılar ve psikoloğun söylediği ilk şey, bu kadar kısa zamanda boşanmış bir çiftin yemeğe çıkmasının yanlış olduğuydu. Yani çocuk ayrıldılar mı ayrılmadılar mı ikilemine düşüyormuş. Net olmakta fayda varmış.
Bu bir araya gelmeler çocukta ‘barışacaklar’ beklentisi yaratıyormuş.

Melis: Çocuklarla zor meseleleri konuşmak üzerine atölye düzenleyen iki psikologla görüşmüştük, hatırlıyor musun? Ben onlara sordum, çocuklarla boşanma konusu nasıl konuşulmalı diye. Bak neler dediler...

‘Sebebin kendisi olmadığını bilmeli’

Uzman psikolojik danışman Ezgi Katı - Çift ve aile terapisti Özge Öztürk Birdal

* Ebeveynler boşanma konuşmasını bir uzmanın yapmasının daha doğru  olduğunu düşünebilir. Ancak sihir uzmanda değil, çocuğun bağ kurduğu kişi ve mekândadır. Bu konuşmayı mümkünse anne-babanın birlikte yapması, mümkün değilse çocuğun güvendiği birinden, rahat hissettiği bir mekânda duyması önemlidir.

* Boşanma, tek başına travmatik bir olay gibi görünse de çocuğun boşanmadan etkilenme düzeyi sürecin iyi yönetilmesiyle çok ilişkilidir. Dolayısıyla boşanma öncesi, sırası ve sonrasını planlamak ebeveyni çocuğa açıklama yaparken rahatlatır. Çocuğun nerede, kiminle yaşayacağı, diğer ebeveyni ne sıklıkla göreceği bilgisi net ve açık olmalıdır.

* Çocukla boşanmayı konuşurken filmi başa sarmak gerekir. Çünkü çocuk sadece son aşamadaki anlaşmazlığa tanıktır. Ancak hiçbir evliliğe bitirmek için başlanmaz. Örneğin, “Biz babanla/annenle birbirimizi çok sevdik. Ve senin aramıza katılmanı çok istedik. Bir süre sonra anlaşamadığımızı fark ettik. Bu yüzden de ayrılmaya karar verdik. Ama anne-baban olarak hep hayatında olmaya devam edeceğiz” denebilir.

* Ebeveynler arasındaki çatışma konusu çocukla ilgili konular olabiliyor. Ancak böyle bile olsa çocuğun boşanma sebebi olmadığını ona anlatmak gerekir. Çünkü çocuklar bu dönemde kendilerini suçlamaya çok meyilli olabiliyorlar.

* 0-5 yaş dönemi çocuklar için nasıl olsa anlamıyor gibi düşünülmemeli ve muhakkak onlara da basit ve somut bir konuşma yapılmalıdır. Çünkü her çocuk bakım verenin duygusunu fark eder.

* 5-10 yaş döneminde ebeveyne yansıtılamayan öfke okulda kendini gösterebilir. Ona duygularını konuşmak için alan açmak iyi olabilir.

* 10 yaş üzeri dönemde çocuklar boşanma konuşmasına beklenen tepkiyi vermeyebilir hatta umursamaz görünebilir. Çocuğu konuşmaya zorlamadan, hep orada ve konuşmaya hazır olduğunuzu hissettirmeniz önemlidir.