Mutluluk, serinlik ve hafiflik: Dondurma
Güncelleme Tarihi:
Dondurma özellikle son yıllarda hafifliği ve lezzetiyle iftar sofralarının vazgeçilmez tatlılarının başında geliyor. İster meyveyle, sütlü ya da şerbetli tatlıyla eşleştirin, ister farklı dondurma çeşitlerini harmanlayın her zaman yemeği mutlulukla sonlandıracağınız kesin... İster çocuk ister yetişkin olsun dondurma sevmeyen yok gibi. Onun serinleten tadı, hatta adını duymak bile insana mutluluk veriyor. Zaten son yıllarda yapılan araştırmalar da mutluluk ve dondurma arasındaki ilişkiyi gözler önüne seriyor. İngiltere’de bir psikiyatri merkezinde yapılan bir araştırmaya göre dondurma beyindeki haz merkezini uyarıyor. Hatta yerken sevilen bir müzik parçasını dinlemeye eşdeğer bir etki yaptığı söyleniyor.
Dondurulmuş yenebilen tek yiyecek olan dondurma aynı zamanda sağlıklı bir besin. 100 gram sade dondurma 135 gram kalsiyum içeriyor. Uzmanlar özellikle yaz sıcaklarında kalsiyum içeriği en yüksek ve glisemik endeksi oldukça düşük tatlıların başında gelen sütlü dondurmayı ilk tatlı tercihi olarak öneriyorlar. Ayrıca kalsiyum dondurmada doğal bulunan magnezyumla denge sağlıyor.
Şunu unutmamakta yarar var: Sütlü dondurmalar, dondurma çeşitleri arasında en masumu. Meyveli ya da meyve suyuyla yapılan dondurmalar bilinenin aksine çok daha fazla kalorili çünkü yapımında kıvamı tutturabilmek için daha çok şeker ilave etmek gerekiyor.
Bir diğer kalorisi düşük seçenek de dondurmayı keşkül, sütlaç gibi bir sütlü tatlıyla beraber tüketmek. Hele bir de sütlü tatlınızın üzerine kan şekerini dengeleyen tarçın ilave ederseniz, şekerin olumsuz etkilerini en aza indirebilirsiniz. Tarçın aynı zamanda bakteri, mantar oluşumunu da engelliyor.
Uzmanlara göre, yeterli ve dengeli beslenme için karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler ve mineraller gibi tüm besin öğelerinden her gün vücut için gereken düzeyde almak gerekiyor.
Ramazan’da tüketilecek iki adet 100 gram baklava 432 kaloriye sahip. Oysa bir top sütlü 100 gram dondurmada 208 kalori var. Seçim sizin ama dikkatli olmakta yarar var, özellikle yaz sıcaklarında...
Hijyen ve saklama koşulları
Bu yüzden de dondurma içeriğindeki protein ve karbonhidratın yanı sıra A, D ve E vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, magnezyum, potasyum gibi mineralleri ile iyi bir atıştırmalık ve ara öğün alternatifi.
Dondurma tüketirken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; hijyenik koşullarda üretildiğinden emin olmak. Çünkü süt ürünleri çabuk bozulan ve faydalı özelliklerini hızla yitiren gıdalar arasında. Hijyenik olmayan koşullarda üretilen veya uygun olmayan şartlarda saklanan dondurmalarda zararlı bakteriler üreyebildiğinden her mevsim sağlığı tehdit edecek risk oluşturabiliyor.
Bu yüzden de üretimin kalitesinden ve hijyeninden emin olduğunuz, butik üretim yapan bir dondurmacıdan almak ya da besin etiket bilgileri paket arkasında belirtilen, hijyenik koşullarda üretilmiş dondurma markaları tercih etmek güvenli olabilir.
Gıda tüzüklerine uygun üretilen markalı paketli, kutulu dondurmalar ise ancak soğuk zincir kırılmadan saklandığı sürece güvenlidir. Son kullanma tarihi de mutlaka kontrol edilmeli.
Hafif tatlı dendiğinde aklımızın ve elimizin dondurmaya gitmesinin nedeni sadece bilimsel gerçekler değil tabii. Yedikten sonra mideye bir ağırlık çökmemesi de tercih nedeni olabilir. İster sağlık, ister lezzet, ister verdiği serinlik duygusu, nedeni ne olursa olsun galiba bu basit ve yalın tatlı bizi mutlu ediyor ve etmeye de devam edecek gibi görünüyor.
Dondurma tek başına tüketildiği gibi aynı zamanda çok da iyi bir eşlikçi, onunla birbirinden yaratıcı tatlılar yapmak mümkün, işte size kolayından zahmetlisine birkaç öneri....
BALLI YUFKALI DONDURMA
◊ Malzemeler: 1 kutu kaymaklı dondurma, 3 yemek kaşığı ceviz, 3 yemek kaşığı badem, 1 çay kaşığı tarçın, (ballı yufka için) 2 adet baklava yufkası, 2 yemek kaşığı tereyağı ya da zeytinyağı, 1 yemek kaşığı bal
◊ Yapılışı: Fırın tepsisi içine ufalanmış ceviz ve bademleri koyup önceden 175 derece ısıtılmış fırında yaklaşık 5 -10 dakika, kuruyemişler altın rengi olana kadar kavurun. Fırından çıkardığınız kuruyemişleri bir kabın içine alıp tarçınla karıştırarak soğumaya bırakın. Dikdörtgen bir kek kalıbının içini streç filmle kaplayın. Dondurmayı buzluktan çıkarıp alt raflarda 5-10 dakika beklettikten sonra yarısını tepsiye alıp, kaşığın sırtı ile bastırarak tepsinin içine yayın. Üzerine tarçınlı kuruyemişlerin yarısını döküp düzeltin. En üste dondurmanın kalan yarısını ekleyip düzleştirdikten sonra üzerini streç filmi kenarlardan içe doğru kapatıp sertleşmesi için buzlukta bekletin. İlk baklava yufkasını tezgâha yayıp, üzerine bir fırça yardımıyla erittiğiniz yağın yarısını sürün. Daha sonra ikinci baklava yufkasını ilk baklava yufkasının üzerine serip kalan yağla yağlayın. Yufkayı uzun kenarından dört eşit parçaya kesip, uzun kenarıysa boyuna iki eşit parçaya kesin. Toplamda sekiz adet dikdörtgen yufka elde edeceksiniz. Yağlı kâğıt serdiğiniz fırın tepsisine sekiz adet yağlı yufkayı yan yana dizin. Üzerlerine balı fırçayla sürüp kalan kuruyemişleri yufkaların üzerine eşit şekilde paylaştırın. Önceden 200 derecede ısıtılmış fırında yufkaları altın rengini alana dek 6-8 dakika kadar pişirip, fırından çıkarıp soğumaya bırakın. Buzlukta beklettiğiniz kuruyemişli kaymaklı dondurmanızı çıkarıp dilimleyin. Üzerine hazırladığınız baklava diliminden koyup hemen servis edin.
DONDURMALI ÇİLEKLİ BİSKÜVİ 
◊ Malzemeler: 24 yuvarlak yulaflı bisküvi, 12 top vanilyalı dondurma, 150 gram sütlü çikolata, iri çekilmiş ceviz, 250 gram çilek
◊ Yapılışı: Yulaflı bisküvilerin yarısını bir tepsiye dizin. Üzerlerine birer top vanilyalı dondurma yerleştirin ve kalan yulaflı bisküvileri üzerine kapatarak bastırın. Derin dondurucuda en az iki saat bekletin. Çikolatayı benmari usulü eritip oda ısısında 15 dakika soğumaya bırakın. Arasına dondurma koyduğunuz bisküvilerin yarısını çikolataya ve ardından çekilmiş cevize batırın, dondurucuya yerleştirerek bir saat beklettikten sonra üzerine çilek koyarak servis yapın.
DONDURMALI ANANAS 
◊ Malzemeler: 1 adet büyük boy ananas, 500 gram vanilyalı dondurma
◊ Yapılışı: Ananasın kabuklarını soyarak enine daireler şeklinde dilimleyin. Ananas dilimlerini alüminyum folyoyla sardıktan sonra mangalın üzerine dizin.
Yaklaşık beş dakika kadar pişmesini bekleyin. Sonrasında servis tabaklarına alın. Bir dilim ananas üzerine bir top vanilyalı dondurma koyun ve erimeden tüketin. İsterseniz bal ve tozşeker ilavesiyle
tüketebilirsiniz.
İşte 4 bin yıllık tarihçesi
◊ Dondurmanın 4 bin yıllık geçmişi var. İlk dondurmanın MÖ 2000’li yıllarda Mezopotamya’da yapıldığı söyleniyor.
◊ Bazı kaynaklar da dondurmayı ilk Çinlilerin yaptığını söylüyor. Süt, un ve kafur karıştırılarak İmparator Tang için yapılmış.
◊ Romalılar da Alp Dağları’na yolladıkları kölelere kar toplatır, bunları derin kuyularda saklar, bal ve meyvelerle karıştırırmış.
◊ Araplar ise Abbasiler döneminde süt ve kaymağı meyve suyu ya da şekerle karıştırarak, gülsuyuyla aroma vererek dondurma gibi bir tatlı elde etmiş.
◊ Dondurma tarifini Avrupa’ya ilk kez seyyah Marco Polo’nun Asya’dan dönerken İtalya’ya getirdiği rivayet ediliyor.
◊ Osmanlılar kar, bal ve meyve sularını karıştırarak dondurma elde etmişler.
◊ Amerika’da ilk dondurma satışı, keşiften 250 yıl sonra 1774’te New York’ta yapılmış.
◊ Dondurmanın ilk endüstriyel üretimi 1851’de yine ABD, Boston’da.
◊ Dünyada en fazla dondurma tüketen ülke de yine ABD. Kişi başı yılda ortalama 48 kutu yiyorlar.
◊ Ama dünyanın en büyük dondurma tatlısı 1988’de Kanada’da yapılmış: 24 ton!
◊ Dünyada en sevilen dondurma çeşidi vanilyalı, ikincisi çikolata, üçüncüsü de çilekli.
◊ Türkiye dünyada dondurma tüketme alışkanlığı en düşük ülkeler arasında. Dünyanın en soğuk ülkelerinden Finlandiya’da kişi başı yıllık tüketim 9, Türkiye’de 3.5 litre.