iPhone’unuzu nasıl bilirdiniz?
Güncelleme Tarihi:
10 yıl önce bu ay piyasaya çıkan bir alet, insanlığın seyrini değiştirdi. Bugün kaybolması ya da çalınması, insanı, yüzüğü çalınmış bir Gollum’a dönüştürebilir, hayat çökertebilir, hatta can alabilir. İnsan bedeninden ayrı düşünülmez bir parçaya dönüşen iPhone, sizin hakkınızda neredeyse her şeyi biliyor. Peki, siz onun hakkında neler biliyorsunuz? Çok konuşulan ‘The One Device: Secret History of iPhone’ kitabı, iPhone’un ‘gizli’ tarihini gün ışığına çıkarıyor.
Doğumu: Sır
2000’lerin başı... Apple şirketinde ‘şehir efsanesi’ne dönüşen, gizli olaylar zinciri... Kilit şefler, mühendisler birer birer yok olmaya başlıyor. Bir gün işten çıkıyor, ertesi gün kayıp. Günlerce, haftalarca masası boş. Kimse nereye gittiğini bilmiyor. Kayıpların artmasıyla beraber çok gizli bir aletin üretimine dahil oldukları dedikodusu artıyor.
Görev: Tehlike
“Sen bizi pek tanımıyorsun fakat biz seni yeterince biliyoruz. Mükemmel bir çalışan olduğunun farkındayız. Şu an sana söyleyemediğimiz bir proje için bugünden itibaren bizimle çalışmanı istiyoruz. Önümüzdeki birkaç yıl hayatta sadece buna zaman ayırmanı gerekecek bir proje bu ve gün sonuna kadar bize yanıtını söylemen gerekiyor.” Davet cümlesi aynı.
Göbek adı: Mor
Mühendislerinden birinin masasından ayırmadığı mor renkli oyuncak kanguru, bu çok gizli yürütülen vakaya kod adını veriyor, uzun süre ‘purple’ projesi olarak biliniyor. Bir grup mühendis, kimsenin içeri giremediği, dev metal kapılı bir laboratuvarda yaklaşık bir-iki sene, sayılı günlerde dışarı adım atarak ‘mor’ üzerine çalışıyor.
Boşanma sebebi
Kitabın yazarı Brian Merchant’ın, iPhone üretiminde yer alan onlarca mühendisle yaptığı söyleşilerden çıkan dramatik bir istatistik var. Yıllarca, bir odanın içinde hapis çalışmanın, yaşamanın sonucu olarak iPhone birden çok evliliğin bitmesine, onlarca ilişkinin sonlanmasına neden oluyor.
Asıl babası: Meçhul
iPhone’un asıl yaratıcısı Steve Jobs değil. Gizli gizli bir ekip kurma, laboratuvara kapanma vs. Her şey, ‘öğrenirse engeller’ korkusuyla, Jobs’tan gizli ve habersiz yürütülüyor.
2007. Steve Jobs Apple iPhone lansmanında. (Fotoğraf: David Paul Morris/Ge)
Tarif: Nasıl iPhone yapılır?
◊ 34 kilo metal
◊ 100 litre su
◊ 20.5 gram siyanür
(bir iPhone’un üretiminde kullanılan üç malzeme)
Rakip kardeş: iPod
Silikon Vadisi’nde ‘podfather’ lakabıyla bilinen, iPod ve iPhone’ların yaratıcı beyni Tony Fadell, “iPod olmasaydı iPhone üretilemezdi” diyor, asıl krediyi bir zamanlar milyonların elinden düşürmediği iPod’a veriyor. Küçük bir sırla birlikte: “Steve, başta ‘telefon olarak kullanabileceğin bir iPod’ fikrini dünyanın en saçma işi olarak gördü. Uzun süre ikna olmadı. Heyecanlanmaya başladıktan sonra iPhone’un iPod satışlarını engellememesi için tüm özellikleri aynı anda değil uzun bir süreye yayarak lanse etmeye karar verdi.”
Gizli kahramanı: Bolivya madencileri
Merchant’ın amacı, iPhone’un altında yatan gerçekleri gün ışığına çıkararak, telefonun Steve Jobs’un yüzüyle değil asıl kahramanlarıyla anılmasını sağlamak. Mühendislerden maden çalışanlarına kadar uzuyor bu liste. Üretiminde kullanılan metallar, madenciler tarafından Bolivya’da ‘İnsan Yutan Dağ’ olarak nam salmış Cerro Rico’dan çıkarılıyor. 15 bine yakın madencilerin yaşı 6’ya kadar düşebiliyor. Kaza sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı devlet sırrı gibi saklanıyor.