‘Duygu kokteyli’ niteliğinde bir kitap

Çizimlerinde bazen yolunda gitmeyen ilişkileri, bazen yalnızlığı konu alıyor. Ne kadar derin bir konuyu işlemiş olursa olsun okurun yüzünde mutlaka bir tebessüm bırakıyor. Çizer Cem Güventürk’ün dördüncü kitabı çıktı. Diğer kitaplarından farklı olarak bu kez çizgi öykülerini bir araya getiren Güventürk ‘Öyküler’in çok daha olgun, ayakları yere basan bir iş olduğunu söylüyor.

Öyküler
Cem Güventürk
112 sayfa
Nayss Yayınları
69 lira

Çizimlerinizde merkeze koyduğunuz, o bir türlü dünyada aradığını bulamayan, anlaşılamayan karakterin ne kadarı sizsiniz?

Sanatsal bir üretimde ortaya koyduğunuz eser muhakkak sizden bir iz taşıyor. Ben kendi kafamın içine sıkça dönüp bakmaya çalışan biriyim. Bu, oturup tüm gün hayatı sorgulayan, depresif biriymiş gibi algılanmasın. Tahmin edilenin ötesinde neşeli biriyim de... O anlamda çizdiklerimin çoğu ben sayılabilirim belki, bir ‘alter ego’ gibi de düşünebiliriz ama aslında hepimiziz. ‘Öyküler’i çizmeye başladığımda benzer hissiyatta olduğumuz kişi sayısından, bu ortak paydalardan haberdar değildim. Çizdikçe anladım. Yani bir öyküyü anlatırken çıkış noktam kendim olsa da bunun içinde muhakkak gözlemler ve sosyolojik analizler de oluyor.

İnternetten satılıyor

Kitabı pandemi döneminde mi hazırladınız? Nasıl bir süreçti?

Bir kısmı pandemi döneminde hazırlandı. Bu da kitabı okura ulaştırmakta ekstra sorunlar oluşturdu. ‘Öyküler’ sadece internetten satılıyor ve kişiye özel imzalı olarak gönderiliyor.

Yeni kitabınızda okur neler bulacak?

2017’den bu yana Kafa ve Uykusuz dergilerinde çizdiğim öyküleri bir araya getirdim, bazı düzenlemeler, yenilemeler yaptım. ‘Öyküler’ 2020’nin son zamanlarında yani aslında birçok sorunun cevabını iştahla merak ettiğimiz bir dönemin içine doğdu. Okurda farklı etkiler yaratabilecek bir kitap. Kimi o kadar da yalnız olmadığını, kimi geçmişindeki küçük bir detayı, kimi aldığı bir kararı sorgularken bulabilir kendini. Kitap kendi içinde karanlık, neşeli, melankolik gibi farklı tarzda çizimlerden oluşuyor. Bir nevi o ‘duygu kokteyli’...

Önceki üç kitabınızla nasıl bir bağı var bu kitabın?

Üç kitap 2016’dan başlayarak her sene periyodik olarak çıkan bir seri gibiydi. Küçük boyutlu, kendi içinde daha deneysel ve tek kare çizimlerden oluşan kitaplardı. Ben çoğu şeyin tadında kalmasını, o şeyleri iyi hatırlamayı seven biriyim. O yüzden ilk üç kitabı bir seri olarak çıkardım ve orada kalmasını istedim. Öyküler bu üçlemeye göre hem teknik hem içerik anlamında daha olgun, daha ayakları yere basan, imza bir iş oldu benim için.

Yaklaşık 10 sene bir dergide köşe çizebilmek için uğraştım

Karikatür yolculuğunuz nasıl başladı?

Karikatür, mizah dergileri benim için çok eski heyecanlar. Çizmeden önce iyi bir okurdum. Lise öğrencisiyken bir arkadaşımla derginin imza gününe gitmiştik. Bir şeyler çizip anlatabilmenin bu kadar kişide karşılık bulması bana çok sihirli gelmişti. Yaklaşık 10 sene bir dergide köşe çizebilmek için uğraştım, benim için çok zor elde edilen ama kıymeti de bir o kadar büyük bir serüven haline geldi.

Çizer olmaya karar verdiğiniz yıllardan bugüne karikatür dergilerinin dönüşümünü nasıl özetlersiniz?

Dünya çok hızlı değişim, dönüşüm içinde olan bir yer. Çoğumuz zaten bireysel anlamda bu hıza yetişemez olduk ve yarışı bıraktık. Dergiler, hatta tüm medya bundan nasibini aldı. Karikatür dergilerininse şöyle bir avantajı var: Mizah bizde çok güçlü bir damar ve mizah dergilerinin bu geleneksel yapıya çok romantik ve samimiyetle yaklaşan kemik bir kitlesi var. Bu dönüşümün ve hızın içinde ayakta kalmalarını ve üretmeye devam edebilmelerini tamamen okur odaklı görüyorum.

Telif meselesinde sanatçıyı koruyan hakların tarafındayım

Yakın zamanda karikatüristlerin sosyal medyada izinsiz paylaşılan karikatürler nedeniyle açtıkları telif davaları çok konuşuldu. Siz bu tartışmada nerede duruyorsunuz?

Fikir ve eser hakları bizde yeni bir konu. Bu nedenle çok fazla doldurulamayan boşlukları ve anlaşılamayan tarafları var. Bu da haklı olarak bazı görüş ayrılıklarına yol açıyor. Eser üretilirken -gerek çalıştığım ortamlardan gerekse kendimden-bir fikrin bir esere dönüştürülme sürecinin ne kadar zorlu olduğunu bilirim. Bu da sanatçıya elbette haklar tanır.

Çoğaltılması, değiştirilmesi, üzerinden başka ticari gelirler elde edilmesi konusunda sanatçıyı koruyan hakların tarafındayım. Çünkü nasıl bir şarkıyı, bir filmi kullanmaya kalktığımızda telif hassasiyetleriyle karşılaşıyorsak; bir çizimin de, karikatürün de, bir illüstrasyonun da bu sınıfta olduğu gerçeğini atlamamalıyız.