Dondurmanın mevsimi olmaz

Havalar yavaş yavaş soğuyor. Marketlerde dondurma reyonu önünden geçerken çocukların dondurma isteğine annelerin “Kışın dondurma yenmez” dediğini duyar gibi oluyorum...

Türkiye, havalar soğumaya başladığında dondurma tüketimi azalan ülkeler arasında başı çekiyor. Ama uzmanlar tarafından da sık sık yinelendiği gibi eğer dondurma hijyenik koşullarda üretilip saklanıyorsa yılın her mevsimi rahatlıkla tüketilebilir. Dengeli bir atıştırmalık ya da ara öğün alternatifi olarak düşünülebilinir.

Eğer aksi olsa İsveç, Kanada, Finlandiya, Norveç gibi soğuk, en çok kar ve soğuk havaya maruz kalan ülkelerde dondurma tüketimi Türkiye’nin üç katı olmazdı. Kişi başı dondurma tüketimi Türkiye’de 3.5 litreyken İskandinav ülkelerinden Finlandiya’da 9 litre.

Sözcüğün kökeni donmak fiilinden gelse de dondurmayı bir buz kalıbı gibi düşünmemek gerek. Dondurmanın içinde çok küçük kabarcıklar halinde dağıtılmış olan hava, dondurmaya hacmin yanı sıra kendine özgü bir kıvam ve yumuşaklık veriyor. Ağzın içi 37 derecedir, bu sayede dondurma ağzımızda erimeye başlar, boğazımızdan geçene kadar ısısı yükselir. Ve bu sayede boğaz ağrısına neden olmaz.

HİJYEN VE SAĞLIK

Sonbahar ya da kış mevsiminde dondurma tüketirken korkmanıza gerek yok, sadece seçimlerinizde tedbirli olmakta fayda var. Dondurma alırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; hijyenik koşullarda üretildiğinden emin olmak. Çünkü süt ürünleri çabuk bozulan ve faydalı özelliklerini hızla yitiren gıdalar. Hijyenik olmayan koşullarda üretilen veya uygun olmayan şartlarda saklanan dondurmalarda zararlı bakteriler üreyebildiğinden her mevsim sağlığı tehdit edecek risk oluşturabilir.

Dondurma, Türk Gıda Kodeksi uyarınca kesinlikle koruyucu içermez. Tazeliği ise, üretildiği an itibariyle -18 derece veya daha soğukta muhafaza edilerek korunur. Açık dondurma üretimlerinde denetim eksikliği ve sağlıksız koşullar olabiliyor. Hijyenik koşullarda üretilen, soğuk zinciri kırılmadan saklanan, ambalajlı, besin etiket bilgileri paket arkasında belirtilen dondurmaları tercih edin.

DAHA MASUM VE LEZZETLİ

Dondurmanın 1 porsiyon kalori değeri, şerbetli tatlılarla kıyaslandığında çok daha masum. Ağır şerbetli tatlılar yerine dondurma daha iyi bir alternatif.

Bir diğer kalorisi düşük seçenek de dondurmayı keşkül, sütlaç gibi bir sütlü tatlıyla beraber tüketmek. Hele bir de sütlü tatlınızın üzerine kan şekerini dengeleyen tarçın ilave ederseniz şekerin olumsuz etkilerini en aza indirirsiniz. Tarçın aynı zamanda bakteri, mantar oluşumunu da engelliyor.

KIŞIN DONDURMA YEMEK İÇİN 6 NEDEN

Kışın dondurma yemek için bir nedene ihtiyaç yok. Ama yine de ikna olmak isterseniz maddelere göz atmakta yarar var...

- Fırından taze çıkmış ılık bir elmalı kek, sıcak irmik helvası ya da fırın sütlaç üzerine bir top dondurmanın kattığı lezzet...

- Dondurma yerken sıcaktan eriyip elinize ve üstünüze akmaması...
- Soğuk bir kış günü sinemada hayran olduğunuz bir oyuncunun filmini en sevdiğiniz dondurma çeşidini yiyerek izlemek...
- Kötü geçen bir günün izlerini silmek...
- Havanın soğuğunu hissetmemek...
- Tüm dertleri unutmak... Siz hiç dondurma yerken ağlayan bir çocuk gördünüz mü?

MARCO POLO SAYESİNDE TANIŞTIK...

- Keşfinden bu yana binlerce yıldır ona olan ilgi ve sevgi hiç eksilmedi. Hatta kimi ülkeler reçetesini  bir sır gibi sakladı. Fizikçiler, kimyagerler, aşçılar, mimarlar, ev kadınları onun için çalıştı. Keşifler yapıldı, makineler üretildi.

- Evet, hiç şüphe yok ki doğudan batıya, kuzeyden güneye dünyanın dört bir yanında hemen her kültürde ortak olarak tüketilen, en çok sevilen tatlıların başında dondurma  geliyor.

- Dondurmayı ilk kez kim keşfetti, doğudan mı batıya, batıdan mı doğuya yol aldı farklı kaynaklarda farklı bilgiler var.  

- Ancak yazılı kaynaklara göre geçmişinin MÖ 2. yüzyıla dek uzandığı söyleniyor. Kimi kaynaklara göre dondurmayı ilk kez yapanlar Çinliler. 618-900 yılları arasında hüküm süren T’ang Hanedanlığı döneminde  aşçılar İmparator Tang için süt, un ve kâfur karıştırılarak donmuş bir yiyecek elde ediliyor.

- Romalılarsa derin kuyularda sakladıkları kar, buz, bal ve meyveleri karıştırarak bir cins dondurma yapıyorlar. Roma İmparatoru Neron köleleri Apenin Dağları’na göndererek toplattığı karları meyve suyu ve meyveyle karıştırtıyor.

- Abbasiler döneminde Araplar süt ve kaymağı meyve suyu ya da şekerle karıştırarak, gülsuyuyla aroma vererek dondurma gibi bir tatlı elde ediyorlar.

- 13. yüzyılda Yuan Hanedanlığı döneminde dondurma yapımı sır olarak saklansa da  seyyah Marco Polo Asya’dan dönerken tarifi İtalya’ya getiriyor. Ardından Floransalı Medici ailesinin tatlıcısı, heykeltıraş ve dekoratör Bernardo Buontalenti 1565 yılında gelato/dondurmayı geliştiriyor.

- 16. yüzyılda Fransız Sarayı’ndaki resmi yemeklerde tatlı olarak dondurulmuş süt servis edilmeye başlanıyor. Ve 1670 yılında Paris’te ilk kez ‘Cafe Procope’ta limonlu dondurma/dondurulmuş limonata ve süt, krema, şeker ve yumurta karışımıyla kaymaklı dondurma satılıyor. 1676’dan itibaren Paris’te dondurmacılık meslek haline geliyor ve o dönemde 250 dondurmacı olduğu kayıtlarda yer alıyor.

- New York’ta ilk dondurma satışı 1774’te başlıyor. 1843’te de Philadelphia’lı ev kadını Nancy Johnson, elle çalışan ilk dondurma makinesini yapıyor.◊ İlk keşfeden kim olursa olsun yüzyıllar içinde batıdan doğuya tüm kültürler bu tadı seviyor, yeni yeni çeşitleri üretiliyor. Elle başlayan serüven bugün en ileri teknoloji makinelerle, yöntemlerle devam ediyor. Yapımı çok basit gibi görünmesine karşın, tarifi sır gibi saklanan dondurma çeşitlerinin sayısı da az değil. 

- Günümüzde dünyanın dört bir yanında farklı yöntemlerle, içlerine fıstık, badem, çikolata, ceviz, kahve, kestane, ayva, böğürtlen, çilek, vişne, kavun, kivi, havuç, incir, hurma, kabak, nane, ananas, nar, mango gibi her türlü meyve ve sebzenin konduğu neredeyse yüzlerce dondurma çeşidi üretiliyor. Birçok ülkenin bizdeki Maraş gibi kendine özgü dondurması da var. 

DONDURMALI ELMALI PAY

MALZEMELER

-1 su bardağı un
- 50 gram tereyağı
- 1 yumurta
- 2 çorba kaşığı süt
- 1 tatlı kaşığı kabartma tozu
- 1 tatlı kaşığı vanilya
- 1 tutam tuz
- 1 su bardağı fındık
- 1 çorba kaşığı tarçın
- 2 çorba kaşığı pekmez
- 3 sert elma
- Vanilyalı dondurma

YAPILIŞI:

Yumurtayı sütle çırptıktan sonra içine erittiğiniz tereyağı, unu, vanilya ve kabartma tozunu ilave ederek yoğurun. Kulakmemesi yumuşaklığındaki hamuru buzdolabında yarım saat dinlendirin. Bu arada elmaların kabuklarını soyup ince ince dilimleyin. Üzerine çok az limon suyu sıkın.

Elinizle yufka gibi açıp incelttiğiniz hamuru 28 santimlik kek kalıbına yerleştirin. Hamurun üstüne elmaları dizin. Fındık ve tarçını serptikten sonra 200 derecede ısıtılmış fırında elmaların üzeri kızarana dek pişirin. Ortalama 30 dk.

Fırından çıkardıktan sonra üzerine pekmezi gezdirin, 15 dakika dinlendirin. Dilimleyip üzerine bir top vanilyalı kaymaklı dondurma koyarak servis yapın.