‘Doğu ile Batı’yı buluşturmayı amaçladım’

Azerbaycan doğumlu çello sanatçısı Jamal Aliyev, dünya çapında bilinen eserleri Türk enstrümanları ve çelloyla yorumladığı ‘Illusion’ (İllüzyon) albümünü yayımladı. Çello eğitimine 5 yaşında başlayan Aliyev, bugün aralarında İngiliz Kraliyet Filarmoni Orkestrası’nın da olduğu önemli orkestralarla sahneye çıkıyor. ÇEV (Çağdaş Eğitim Vakfı) Sanat’ın ‘Genç Yetenekler Projesi’ kapsamında Londra Guildhall School of Music&Drama’da eğitimine devam eden 28 yaşındaki sanatçı, geçen yıl prestijli radyo kanalı Classic FM tarafından dünyanın 30 yaş altı en parlak 30 müzisyeninden biri olarak gösterildi. Yeni albümünde kanun, ney, darbuka ve def gibi sazlar kullanan Aliyev sorularımızı yanıtladı.

* Yeni albümünüz için çalışmaya başladığınızda aklınızda neler vardı?

Dünya çapında bilinen eserleri Türk enstrümanları ve çelloyla aranje ederek Doğu ile Batı kültürlerini buluşturmayı amaçladım. Dünyayı belirsizliğe sürükleyen pandemi, bende bu albümü kaydetme fikrini oluşturdu. Bu eserlere hayal gücümden renk katmak istedim. Doğu’da klasik müzik farkındalığını arttırıp Batı’ya Türk enstrümanlarını tanıtmayı ümit ediyorum. 8 sanatçının eşlik ettiği albümün kayıtlarını Londra, Türkiye ve Almanya’daki stüdyolarda, ÇEV Sanat Başkanı Berrin Yoleri’nin katkılarıyla gerçekleştirdik.

* Azerbaycan’dan Londra’ya uzanan yolculuk hikâyenizi anlatır mısınız?

1993’te Bakü’de doğdum. Ancak ben 2 aylıkken ailemin aldığı kararla Ankara’ya taşındık. 13 yaşımda Bilkent Üniversitesi Sahne Sanatları Fakültesi’ndeki müzik eğitimimi tamamladım. Daha sonra tam burs kazandığım Yehudi Menuhin Okulu’nda eğitimime devam etmek için Londra’ya taşındım. Üniversite eğitimimi tam bursla Royal College of Music’te tamamladım.

* Çello çalmaya yeteneğiniz olduğunu nasıl fark ettiniz?

Azerbaycan ve Türkiye’de önemli bir çello sanatçısı olan dedem Kara Aliyev’i rol model olarak görüyordum. Ailem çelloya olan ilgimi ve yeteneğimi fark edince o yönde eğitim görmem için beni yönlendirdiler. Her şeyi çok çabuk öğrendiğimi gören dedem, ilk çello öğretmenim oldu. 10 yıl boyunca başta dedem olmak üzere tüm ailem benimle çok yakından  ilgilendi. Ailemde herkesin müzisyen olması büyük şans oldu.

5 yaşından beri...

* Dedeniz sert bir figür müydü? İletişiminiz nasıldı?

Sert bir figürdü ama beni çok seviyordu. Annem ve babamdan çok dedemle zaman geçiriyordum. Çelloya ilk başlayışım benim için çok keyifli zamanlardı. 5 yaşımdayken yaşıtlarım gibi oyun oynamak yerine saatlerce oturup çello çalmak zor olsa da dedemle çalışmalar yapmak benim için unutulmazdı.

* ‘Zor’ derken aklınız arkadaşlarınızda mı kalıyordu?

Küçük yaşlarda zaman zaman arkadaşlarımla vakit geçirmekle düzenli çalışmak arasındaki dengeyi kurmakta zorlansam da çelloya olan sevgim sayesinde motivasyonumu kaybetmedim. Müziğe olan sevgim 23 yıldır hâlâ aynı zevkle her gün çalışmamı sağlıyor. Sahnede müziğimi dinleyicilerle paylaşmak ve onlarla bu şekilde iletişim kurmak hayatımın vazgeçilmez bir parçası.

* Moraliniz bozulduğunda çello çalar mısınız?

Moralim bozukken çelloya oturup çalışmaya başladığımda tüm gerginliklerimi unutup müziğe dalıyorum.

Savaşa son vermek

* Önümüzdeki yıl gerçekleşecek Royal Albert Hall konseri için heyecanlı mısınız?

Önümüzdeki yıl değil de birkaç hafta sonra olsaydı yeni çıkan albümümün parçalarını çalardım. 2017 ve 2018 yıllarında, BBC Konser Orkestrası eşliğinde dünyanın en önemli sahnelerinden biri olan Royal Albert Hall’da 8 bin kişiye sergilediğim solo performanslar benim için çok önemli. Bu konserlerin aynı zamanda BBC Radyo ve Televizyonu’nda canlı olarak yayımlanması ve milyonlarca insana ulaşması inanılmaz bir duyguydu.

* Müziğin birleştirici gücünü nasıl kullanmak isterdiniz?

Kültürler arasındaki anlaşmazlığa son verip dünyadaki bütün savaşları sona erdirmek ve barış için kullanmak isterdim.

* Gelecek planlarınız neler? Bir hayaliniz var mı?

Bir müzisyen ve sanatçı olarak Türkiye’yi tüm dünyada en iyi şekilde temsil etmek istiyorum.

‘Messi hayranıyım, Queen dinliyorum’

* Londra’da bir gününüz nasıl geçiyor? Bu kozmopolit şehir sanatçılar için, söylendiği gibi, ilham kaynağı mı?

Londra için -aynı Paris ve New York gibi- klasik müzik dünyasının başkenti diyebiliriz. Çok sayıda klasik müzik konseri olması açısından önemli ve ilham verici bir şehir. Konserler dışında güzel tiyatrolar, müzikaller ve takip edilebilecek başka birçok sanatsal etkinlik var. Londra her anlamda güzel ve dinamik bir şehir. Sürekli konser düzenlenmesi açısından benim için önemli. Sadece havası biraz depresif.

* Müzik dışında neler yapmaktan hoşlanıyorsunuz? Hobileriniz neler?

Müzik dışında futbolu seviyorum, küçük yaştan beri Messi hayranıyım. Yani futbol takımından çok bir oyuncu için futbol izliyorum diyebilirim. Eskiden futbol oynayabiliyordum ancak şimdi konserler ve çalışmalardan dolayı zamanım kalmıyor. Onun dışında arkadaşlarımla vakit geçirmeyi çok seviyorum. 

* Klasik müzik dışında hangi isimleri dinlemeyi seviyorsunuz?

Klasik müzik dışında en çok 1970 ve 80’lerdeki pop gruplarını; Queen, Beatles ve Michael Jackson dinlemeyi seviyorum. Sahne duruşlarından ve müziklerinden küçükken ilham alırdım.