Çocuğumuzun sınıfında özel ihtiyaçları olan bir öğrenci varsa...

Okullar yüz yüze eğitime geçtikten sonra özel gereksinimleri olan çocukların aileleri yine aynı problemlerle boğuşmaya başladı: Öğrencileri kabul etmeyen okullar, çocuğunun sınıfında bu öğrencileri istemeyen veliler... Liste uzayıp gidiyor. Oysa eğitim her çocuğun hakkı... Çocuğunuzun sınıfında ‘özel’ bir öğrenci varsa gereksiz endişelere kapılmayın. Aksine bu durumun çocuğunuzun gelişimine faydaları olduğunu bilin. Psikolog Abdurrahman Buğday’la velilerin dikkat etmesi gerekenleri konuştuk.

Çocuğumun sınıfında özel ihtiyaçları olan bir öğrenci varsa nelere dikkat etmeliyim?

Bu duruma karşı tutumunuzu gözden geçirebilirsiniz. Sizin tutumunuz neyse çocuğunuzun tutumu da o olacaktır. Tanısı ne olursa olsun, onun da çocuk olduğunu ve her çocuğun uygun yöntemlerle öğrenebildiğini unutmayın. Bazı yöntemlerle bağımsız yaşam ve topluma uyum becerilerini geliştirmekte eskiye göre daha başarılıyız. Zaten bir öğrenci özel alt sınıfa gitmemişse, uyum sağlayabilme potansiyeli olduğu için bizim çocuklarımızın okuduğu sınıflarda eğitim görüyor demektir. Çocuklarımıza onlarla nasıl birlikte yaşayacağını öğretmek, çocuklarımızın ve toplumun sağlığı için daha faydalı. Farklı davranışlar sergileyebilen yaşıtlarının yerine kendini koyabilmesi, onlara yardımcı olması, çocuklarımızın ortak yaşam becerileri edinmesini sağlar.

Çocuğuma arkadaşının durumunu nasıl anlatmalıyım? Onunla alay etmemesini ve düzgün bir ilişki kurmasını nasıl sağlarım?

Çocuğa arkadaşı hakkında açıklama yapılırken açık ve net bir dil kullanılmalı. Özel gereksinimi olan çocuğun davranışlarının neden farklı olduğu, ona neden destek olmak gerektiği, bunun için neler yapılabileceği hakkında konuşup fikir yürütebilmek için beyin fırtınası oyunu oynanabilir. Duygularını anlamak için sosyal hikâyelerden faydalanılarak “Onun gibi hissediyor olsan bu durumda ne yapabilirdin” gibi sorularla empati kurması sağlanabilir.

Ailesiyle konuşmak istemem doğru mu, onları incitir miyim?

Konuşurken acıdığınızı düşündürecek sözlerden kaçınarak, destek olabileceğiniz noktalar hakkında konuşabilirsiniz. Çocukların paylaştığı ortak alanları arttırarak etkileşime girmelerini sağlamak, yapılacak etkinliklerde özel gereksinimli çocuğu göz ardı etmemek, çocukların iletişim becerilerini geliştirmeleri için fırsatlar yaratmak
en güzel destekler olur.

Özel gereksinimleri olan öğrenciyi istemeyen başka veliler varsa onlara karşı nasıl bir tutum takınmalıyım?

Bu konuda rehberlik öğretmeninden yardım alabilirsiniz. 

Özel gereksinimi olan çocuk istemeden çocuğuma zarar verdiyse duruma nasıl yaklaşmalıyım?

Önce onun bu davranışı neden sergilediğine bakmak gerek. Kazayla mı oldu, davranışsal bir sorun mu var, yoksa yanlış bir iletişim metodu öğrenmesi nedeniyle mi yaptı? Her halükârda özel eğitim öğretmeni, sınıf öğretmeni ve aileyle işbirliğine gidilmeli.
Zarar gören çocuğaysa durumu sade ve net bir dille açıklamak gerekir.

‘KIZIM DAHA 4 YAŞINDA EMPATİ KURMAYI ÖĞRENDİ’
Gülay Barbaros Altan, gazeteci

Kızımın anaokulunda bir duyma sorunu yaşayan, bir de gölge öğretmeni olan otizmli arkadaşı oldu. Her zaman “O ailelerin yerinde biz de olabilirdik” diye düşünerek hareket ettik. İkisi için de daima sevgi dolu yorumlar yaptık. Kızım da öğretmenleri ve okul yönetiminin yönlendirmesiyle ‘onların özel’ olduğunu ve özelliklerine saygı duyması gerektiğini öğrendi. Sorun yaşadığında “Bazen yardımıma ihtiyacı olabiliyor. Oyunumu bozuyor ama isteyerek değil” demeyi 4 yaşında öğrendi. İlkokulda da sınıfına bir kaynaştırma öğrencisi geldi. Yönetim ailelere ve çocuklara bilgi vermemişti. Meraklı çocukların kızdırdığı yeni öğrenci, hepsini ısırdı... Geçmiş tecrübelerimizle hem aileye hem çocuğuna kucak açtık. Şimdi ortaokulda da birlikteler ve bir daha hiç sorun yaşamadılar.