Bakmazsan daÄŸ, bakarsan balkon olur

DEKORE EDERSENİZ EN AZ İKİ MEVSİM TADINI ÇIKARIRSINIZ
Eda Demir, YouTube kanalı Daire’nin yapımcısı

Balkonum küçük demeyin, atıl bırakıp, depo olarak kullandığınız o minik alan evdeki cennetiniz olabilir. Komşu balkona çok yakınsa ya da manzaraya veya yeşile bakmıyorsa kendinize özel alan yaratmak için paravanlardan yardım alın. Bambu, hasır veya ahşap basit bir paravan dışarıyla olan bağınızı kesip nefes almanızı sağlayabilir. Bu paravanı sarmaşıklarla süsleyebilir, yeşillendirebilirsiniz.

Bambu kilimler serin

Balkonunuz kapalıysa üzülmeyin! Kapalı balkonunuzda mobilyaları, halıları, eşyaları daha rahat kullanarak evin konforuyla döşeyebilirsiniz. Üstelik halı sermek balkonunuzu daha büyük gösterecek.

Zemini ahşap görünümlü plastikle kaplayabilirsiniz. Böylece hem iç mekan sıcaklığında olur hem de kolay temizlenir. Çim halıları yarattığı yapay görüntüden dolayı önermiyorum. Bir diğer seçenek de bambu kilimler... Temizliği kolay, görüntüsü şık ve pratik. Renkli polyester ve hasır karışımı kilimler de balkonlara eklektik ve bohem bir stil kazandırıyor.

Paletlerden faydalanın. Doğru saatte giderseniz süpermarketlerden ücretsiz alabilirsiniz. Bu paletlerle çok kolay balkon, bahçe mobilyası yapılabilir. Üstüne minderler attığınızda dış mekân mobilyanız hazır!

Yüksek ama eni dar raflar tercih edin ve saksılarla doldurun. Yeriniz yoksa duvarınıza askı sistemi yaparak saksıları orada kullanabilirsiniz.

Hafif ve taşınabilir eşya...

Evinizdekilere göre nispeten küçük, hafif ve taşınabilir sandalye ve masalar seçin. Hem yerden kazanırsınız hem de yaÄŸmur durumunda içeri taşımak kolaylaşır.Â

Balkonunuzu LED’li ışıklar ya da güneş enerjisiyle çalışan lambalarla aydınlatabilirsiniz.

Üşenmeyin! Balkonu dekore ettiğinizde en az iki mevsim tadını çıkarabilirsiniz. İklim bakımından avantajlı bir ülkedeyiz. Birkaç yağmurda eşya taşıma korkusuyla balkonunuzu atıl bırakmayın.

TATSIZ BİR DUVARI NEŞELENDİRMEK İÇİN HER DEM YEŞİL KALAN HANIMELİ
Fem Güçlütürk, bitki uzmanı, YouTube kanalı Labofem’in kurucusu

Balkonda yetişen saksı bitkileri genellikle daha sık sulanmak ister. Saksıların altının delik olması önemli. Böylece yatay yağan yağmurlarda dibine su birikmesi ve bu suyun kökleri çürütmesi önlenir.

Sabah erken saatlerde ya da keskin güneÅŸ gittikten sonra bitkileri sulayabilirsiniz. Böylece bitkiler gün boyu suyu kullanabilir.Â

Toprak saksılar suyu emer. Bu nedenle  plastik, beton gibi emici olmayan saksılara kıyasla daha sık sulama ister.

Balkonda dev ağaçlar hariç hemen her şey yetişebilir. Önemli olan balkonun konumu, rüzgâra ve kuzey soğuğuna açıklığı... Kış dönemindeki en düşük sıcaklık, don ve kar miktarı, balkonun güneş alış zamanı, süresi ve genişliği de belirleyici.

Bitkileri güneş ya da gölge sevenler olarak ayırmak doğru olacaktır. Boylanan ağaççıklar büyüdükçe bir boy büyük saksıya geçirecek yerinizin olmasına dikkat etmelisiniz. En büyük boya ulaştığında da budanarak o boyda kalması sağlanabilir.

Kumquat, zeytin, limon, kaymak aÄŸacı gibi meyvesi ya da çiçeÄŸi yenebilen aÄŸaççıklar yetiÅŸtirilebilir. Her dem yeÅŸil kalarak tatsız bir duvarı neÅŸelendirebilen hanımeli, Ä°ngiliz sarmaşığı seçilebilir. SoÄŸuÄŸa dayanıklı bazı yaseminler, bahar müjdecisi mor salkım, katmerli ve mor, pembe, beyaz seçenekleriyle yaban asması; mor, pembe, beyaz ve mavimsi çiçek seçenekleriyle arsız kahkaha çiçeÄŸi de olabilir.Â

Çit amaçlı olarak defne, leylandi, porsuk ağacı, kamelya seçilebilir. Yıllık çiçeklilerden petunya veya çok yıllık sardunyalar; şakayık, güneş şapkası, lavanta, küpe çiçeği, cam güzeli ve gazanya göze ve gönle hoş gelenlerden...

Güneş alan balkonlarda kaktüsler ve sukulentler yetiştirilebilir. Sıcaklık 7-8 dereceye düştüğünde içeride aydınlık bir köşeye almalısınız.

Güneşli balkonlar için yasemin, sardunya, gazanya, zinya, sarı çalı papatyası, lavanta, şefkat çiçeği; biraz daha gölge alan balkonlar için ıtır, ortanca, küpe çiçeği... 

Seçimlerde tonların birbirine uyumu, dokuların tezatlığı da önemli. Mesela iri ve geniş yapraklı bir türün yanına daha ince yapraklılar, dibine sarkan bir tür veya alaca bir sarmaşık gibi doku, renk, koku ve form farkları kullanmak ilgi çekici olabilir.

BALKONDAN VAZGEÇMENİN YANLIŞ KARAR OLDUĞU ANLAŞILDI
Yeditepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. G. Demet Lüküslü

Balkon hem evin özel alanının sınırları içinde olup hem de dışarıya açılan, sadece ‘hava’ almaya değil dışarısıyla etkileşimde bulunmaya da imkân sağlayan bir alan. Bu sebeple kent sosyolojisi alanında çalışanlar için olduğu kadar benim gibi gündelik hayat sosyolojisine kafa yormaya çalışan sosyologlar açısından da önemli.

Değerini evin dışına çıkamadığımız zamanlarda daha iyi anladığımız bu alan bazı insanlar için elzem olmayan, vazgeçilebilecek bir alandı. Balkonu kapatıp dört mevsim kullanılabilecek bir yer haline getirmeler, balkonu salonun ya da odaların içine katma gibi pratikler görülür oldu. Kentsel dönüşüm projeleriyle beraber özellikle evin metrekaresinin düşmesiyle ilk vazgeçilen alan balkonlar oldu. Şimdi bu kararın ne kadar yanlış olduğu tartışılıyor. Karantina sürecinde evden çıkılması kısıtlandığı için balkon önem kazandı.

YEM VE SUYLA KUŞLARI DA ÇEKEBİLİRSİNİZ
Ali Barış Öndül, mimar

Hâkim rüzgâr ve güneş yönüne göre güneş kırıcı, jaluzi ya da açılır-kapanır sistemler yardımıyla bitkilerimizi balkon ya da terasımıza yerleştirebiliriz.

Her daim canlılık için sadece bahar değil sonbahar bitkilerine de yer verin.

Böceklere karşı şifalı otlar

Evin içindeki tropikal esintiye sahip salon bitkilerinizi don tehlikesi geçtikten sonra güneşten zarar görmeyecekleri şekilde kademeli olarak balkona çıkarabilirsiniz.

Yerleştirdiğiniz yemlik ve su kaplarıyla kuşları balkona çekebilirsiniz.

Mis kokulu baharat ve şifalı otları dengeli bir şekilde diğer bitkilerinizin aralarına yerleştirerek böcek problemlerinizi azaltabilirsiniz.

Su kaybını azaltmak için saksılardaki deliklerden akan suyun birikebileceği tabaklar ya da tepsiler kullanabilirsiniz. Böylece daha düzenli bitki kümeleri oluşturabilirsiniz. Gözenekli lav taşları kullanarak saksıların su içerisine oturmasını engeller, nem oranını dengelemiş olursunuz.

Toprağın uçuşmasını ve saksıda yabancı ot bürümesini azaltmak için toprak yüzeyini kapatın.

Yıkanabilir doğal tekstil ürünleriyle balkonunuzu dekore edin. Güneşten koruyamayacağınız alanlarda ağarabilecek doku ve renkleri tercih etmeyin.

Komşulara da saygılı olmak lazım

Şiddetli rüzgârlarda saksıların devrilmesini engellemek için jüt ipi ya da plastik kelepçelerden yardım alın.

Komşularınızı rahatsız etmemek için balkonunuzda yetiştirdiğiniz bitkilerin boylarını kontrol edin. Komşularınızın görüş alanlarını engellemediğinizden emin olun.

KESÄ°NLÄ°KLE MUTLULUKLA BÄ°R Ä°LGÄ°SÄ° VAR
Tuğçe Isıyel, psikoterapist-yazar

Bir balkona hayat vermenin ve orayı yaşam alanının bir parçası olarak kabul etmenin de insanın kendisiyle ve dış dünyayla kurduğu ilişkinin keyifli oluşundan ileri geldiğine inanıyorum. Yani bana göre balkonların kesinlikle mutlulukla bir ilgisi var. Balkon dışarıyla ilişki kurmamızı sağlayan, içeriden dışarıya açılan önemli bir bağlantı. Dışarıda olup biteni gören, dışarının hallerini izleyen ancak müdahale imkânının oldukça kısıtlı olmasından mütevellit gördüklerini biraz kendisine saklayan hatta sır tutabilen bir yerdir. Evin içini dışarının gürültüsünden, olası darbelerinden koruyan bir yerdir.

Sözgelimi dışarıdan gelen herhangi bir etki evin içine ulaşmadan önce balkona uğrar, balkondan geçer ve belki evin içine bile ulaşmadan balkonda kalır. Balkon sayesinde evlerimiz daha çok güneş alır. İtalya’da insanların balkonlardan müzik yaptığı ve bu sayede uzaktan da olsa sosyalleştikleri görüntüler ne kadar etkileyiciydi. İnsanın insana her daim ihtiyacı var. Sanat da ancak insanla, ilişkiyle anlamlanıyor. Sonuçta herkes müziğini içeride kendi kendine de yapabilirdi, muhtemelen yapmıştır da ama onun yetmediği yerde balkonlarda buluşuldu, müzik ötekine sunuldu. Balkonlara bu denli ihtiyaç duyabileceğimiz mimarların, müteahhitlerin ve elbette balkonsuz evleri tercih eden ya da etmek zorunda bırakılan ahalinin aklına belki de hiç gelmezdi. Peki ya var olan balkonunu kapatanlara, orayı bir depo olarak kullananlara ne demeli? Dünya değişip dönüşürken umarım mimari de bundan nasibini alır ve  balkonlu evler hayatımıza yeniden girer.