Adalar’dan bir kalp gelir bizlere

Eva Kent 41 yıl önce Büyükada’ya gelip hem Türkiye’ye hem de bir Türk’e âşık olup ülkemizde evlenmiş, yarı Alman yarı Fransız bir adalı. Işıl Sayın yıllarca kendi reklam ajansında çalışmış, altı yıldır da yaz kış Büyükada’da eşi ve bir köpeğiyle yaşayan emekli işkadını. Yıllarca kurumsal iş hayatında yöneticilik yapmış bu beyaz yakalı kadınlardan Eva Kent ve Işıl Sayın’a Adalar’da başlattıkları lavanta inisiyatifini ve ‘lavanta kalpleri’ni sorduk.

Lavanta gönüllüleri faaliyetlerini Instagram’da @mimoz.ada hesabından duyuruyorlar.
İnisiyatifin kurucularından Işıl Sayın (sağda).

‘Lavanta kalpleri’, Fransa’da, özellikle Provence Bölgesi’nde yaygın olarak satılıyor. Lavanta kalplerinin dokunması, 18. yüzyılda Güney Fransa’da ortaya çıkmış bir sanat. Yeni evlilere sevgi ve mutluluğun sembolü olarak hediye edilirmiş... Aynı zamanda lavanta kalpleri, çamaşırlara güzel koku vermek ve güvelerden korumak için gardıroplara yerleştiriliyor. 19. yüzyılda bu teferruatlı işin yerine daha ucuz ve hazırlanması daha az zaman alan lavanta keseleri geçiyor. Ancak 30 sene kadar önce genç kadınlar büyükannelerinden kalan sanatı öğrenip yeniden ve yaratıcı bir şekilde hayata geçirmeye başlamışlar.

‘Lavanta kalpleri’ bugün Fransa’nın Chanel ve Dior gibi ünlü modaevlerinde, Japonya’dan ABD’ye kadar en prestijli mağazalarda yüksek fiyatlarla satılıyor.

NASIL YAPILIYOR, NE KADARA SATILIYOR?

‘Lavanta kalpleri’ farklı boy, renk ve modellerde üretiliyor.

Bu işe uygun uzun saplı, tombul çiçekli lavantalar saplarıyla beraber kesilip yaprakları ayrılıyor. Belli sayıda lavanta, çiçekli kısımlarından birbirine bağlandıktan sonra ters çevrilerek kurdelelerle sepet gibi örülüyor.

Lavanta kalpleri, birkaç yıl boyunca doğal olarak parfüm veriyor ve kokuyu serbest bırakmak için kurdeleyle dokunan kısma bastırmanız yeterli oluyor. Arzu ederseniz bir süre sonra kokuyu canlandırmak için lavanta kalbinin tepesine birkaç damla lavanta yağı damlatabiliyorsunuz. Lavanta kalplerinin fiyatları, büyüklüğü ve işçiliğine bağlı olarak en ucuz 20 (12 tane lavanta çiçeğiyle), en pahalısı 250 lira (80 tane lavanta çiçeğiyle) olacak. İşçilikten kasıt, farklı dokuma teknikleri, harcanan zaman, kullanılan kurdele tipine bağlı. 80 çiçeklik bir lavanta kalbinin tamamlanması 1.5 saat alıyor. Kurdeleyse saf ipekten özel tematik kurdeleye kadar çeşitlilik gösteriyor. Lavanta sezonu bittiği için atölyelere ara verildi. Seneye haziran itibariyle adalı kadınlarla beraber bu atölyelere yeniden başlayacaklar.

FİKİR NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Eva Kent: 30-40 sene önce Almanya’dan Büyükada’ya tatile geliyorduk. Ayrılırken güzel kokulu bir hatıra hep aklımda kalırdı. Çam iğneleri üzerine takılmış, mis gibi kokan yasemin çiçekleri. Eşim her gün eve gelirken bana bir buket alırdı. O çiçeklerin kokusunu hiç unutmadım. Şimdiyse Adalar’da her köşe başında Çin’den ithal edilmiş ucuz plastik çiçeklerden saç bantları satılıyor. Ne yazık ki Adalar’a ait hatıra hiçbir şey kalmadı. Avrupa’da gezerken her ülkeye, her şehre özgü şirin hediyelikler bulabilirsiniz. Konuya kafa yorduğum zaman bu fikir oluştu: Neden Adalar’da da lavanta tarlaları olmasın? Bu plastik taçlar yerine neden mis kokulu lavanta kalpleri üretilmesin? Konuyu Adalar Mimoza İnisiyatifi’nden arkadaşım Işıl’a açtığımda hemen harekete geçtik.

Işıl Sayın: İlk iş, bahçelerinde lavantaları olan arkadaşlarımızdan lavanta desteği istedik. Arkadaşlarımızın bahçelerinde olan lavantaları toplayıp düzenlediğimiz atölyelerde ‘lavanta kalbi’ yapımını öğrettik. Atölyeye gelen katılımcılardan toplanan parayı da lavanta fidesi almak için değerlendiriyoruz. Adalar Belediyesi ile görüşerek onlardan destek sözü aldık. @mimoz.ada Instagram hesabımızdan yaptığımız açık bir duyuruyla adalılardan bizim vereceğimiz lavanta fidelerine karşılık, bahçelerini kullanımımıza açmalarını istedik. Böylece adalı kadınlara yeni ve güzel bir gelir fırsatı yaratmaya çalışıyoruz. “Sağlıksız ve zevksiz plastikleri satacağınıza gelin lavanta kalbi yapmayı öğrenin ve bunu satın” diyeceğiz. Türkiye’nin dört bir yanından lavanta kalbi yapımını öğrenmek isteyen lavanta üreticisi kadınlar bizimle kontak kuruyorlar. Bu da bizi çok mutlu ediyor.