9 soruda kahveyle ilgili bilmeniz gereken her şey

Neden kahve dergisi?
Dünya etkisi altında... 8’inci yüzyıldan günümüze uzanan sihirli bir içecek... Öyle ki kimi zaman çatışmalara neden olmuş, kimi zaman iktidarlar tarafından yasaklanmışsa da gücünden hiçbir şey yitirmemiş. Tam tersine Yemen’den çıkıp Osmanlı, Avrupa, Amerika derken tüm dünyayı etkisi altına almış...

Neden bu kadar önemli bir meta?
Çünkü ikinci en büyük ürün... Kahve büyük kuruluşların geniş tarım alanlarında yetiştirdiği bir ürün değil. Küçük çiftliklerde aile işletmeleri tarafından yetiştiriliyor. Böyle olmasına rağmen bugün dünyada petrolden sonra en çok ticareti yapılan ikinci ürün.

İlk nerede keşfedildi?
Habeşistan’da... Kahvenin Şazeli tarafından keşfedildiği yıllarda yiyecek olarak ekmek yapımında kullanıldığını da biliyoruz. Habeşistan’dan (bugünkü Somali) Yemen’e geçerken çekirdekleri tavada kavrularak sıcak suyla birleşti ve tiryakilerini yaratmakta geç kalmadı. 1517’de Yemen Valisi Özdemir Paşa kahveyi saraya getirerek Osmanlı toprakları içindeki varlığını başlattı.

Bizden Avrupa’ya geçişi nasıl oldu?
İki koldan... Birincisi; aslen Venedikli ve gerçek ismi Cecillia Venier Baffo olan Nurbanu Sultan. O dönem İstanbul ticaretinin içinde başı çeken Venedikli tüccarlarla anlaşıp kahvenin Venedik’e ulaşmasında önemli bir rol oynuyor. Diğeriyse; 2. Viyana Kuşatması. Kuşatmadan başarısızlıkla dönen Osmanlı ordusu, geri taşımamak için beraberinde getirdiği kahve çuvallarını kuşatma alanında bırakıyor. Böylece Avrupa’da kavrulmaya ve içilmeye başlıyor.

Dünyanın ilk kafesi (kahvehane) nerede açıldı?
İstanbul’da... Kahvenin Osmanlı-Türk kültürüne en önemli etkilerinden birisi kahvehanelerdir. Kahvehanelerin kısa zaman içerisinde yayılması ve bilhassa halkın sosyo kültürel hayatına etkileri saray erkânı ve padişahı biraz endişelendirmiş. Tebdil-i kıyafetle halk arasına inen padişah ve yanındakilerin, bu sohbetlerde devleti eleştiren konuşmalarla karşılaşmaları kahvehanelerin defalarca yasaklamasına neden olmuş.

Kahve falı nereden çıkmış?
Haremden... Osmanlı döneminde kahvenin saray içinde tüketilmesiyle alışkanlıklar da değişmeye başlamıştı. Cariyeler birbirleriyle ve kendilerinden daha üst makamdaki kişilerle konuşurken, onlar hakkında söyleyemediklerini kahve fincanına bakarak söylemeye başlamışlardı. Gördükleri şekilleri kelimelerle ifade ederek ve işlerine geldiği gibi yorumlayarak rahat rahat içlerini dökmüşler.

Türk kahvesinin yanında gelen su önce mi sonra mı içilir?
Önce... Türk kahvesinin yanında su ikram edilmesi âdetten. İşin uzmanları suyu kahveden önce içmemiz gerektiğini söylüyor. Çünkü suyun amacı ağzın içini temizlemek ve böylece içeceğimiz kahvenin tadını daha iyi alıp keyfini çıkarmak.

Avrupa’da kahve nasıl içiliyor?
Herkes farklı... Her ülke kendi kahve kültürünü oluşturdu. Hatta aynı kahveye bile farklı isimler verdiler. Örneğin İtalyanların ‘espresso’suna Avusturyalılar ‘schwarzer’ derken, ‘capuccino’ yerine Fransa’da ‘cafe au lait’ tercih ediliyor. İtalyanlar güne ‘ristretto’ gibi sert bir kahveyle başlarken kuzeyinden güneyine doğru inerken daha odunsu tatlar ve daha sert robusta çeşidinin harmanlarda yer aldığı espresso türleri ağırlık kazanıyor. Avusturya, Fransa, Hollanda gibi ülkelerdeyse sütlü ürünlerin daha fazla tüketildiğini söylemek mümkün.

Türk kahvesi kültürel miras mı?
Evet... 2013’te UNESCO tarafından ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası’ ilan edildi.