HPV aşısı yaptırıp rehavete kapılmayın korunmaya ve smear testlerine devam

Aşıyla rahim ağzı kanserinden korunma fikri iyi. Ancak rehavet için erken. İki aşı toplamda 8 HPV’ye karşı koruyor. Bunlar en yüksek sıklıkta rahim ağzı kanserine yol açan virüsler. Rahim ağzı kanserine yol açan virüslerin tümüne karşı bağışıklık sağlayamıyor. Üstelik HPV dışında yine

cinsel yolla bulaşan çok sayıda enfeksiyon var. Her iki aşıyla ilgili araştırmalar yapan ABD Dartmouth Tıp Okulu Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nden Prof. Dr. Diane Medved Harper, aşı yapılsa da yapılmasa da PAP smear testlerine devam edilmesi ve cinsel ilişki sırasında mutlaka prezervatif kullanılması önerisinde bulunuyor. Piyasada iki ilaç şirketinin geliştirdiği iki ayrı aşı bulunuyor. Bu aşıların toplantısı için İstanbul’a gelen Prof. Dr. Harper sorularımızı yanıtladı.

Mesude ERŞAN

İki HPV aşısı bulunuyor. Bunların da hem benzerlikleri hem farklılıkları var. İkisini birden yaptırarak, koruyucu etkiyi artırmak mümkün olabilir mi?

- Ne kadar güzel olurdu! Hali hazırda iki aşıyı birden yaptırmanın güvenli olup olmadığını söyleyecek verilerimiz yok. Ancak aşılardan birini tamamlayıp, bir yıl sonra diğerini yaptırmak mümkün.

Rahim ağzı kanserine yol açan HPV, en sık cinsel ilişkiyle erkeklerden kadınlara geçiyor. Neden erkekler için aşı düşünülmüyor?

- Söylediğiniz kısmen doğru, kısmen de değil. Yüksek riskli HPV hemen hemen bütün erkeklerde ve kadınlarda görülüyor. Cinsel birleşme önemli bir bulaşma yolu ama tek neden de değil. 15 yaşın altındaki kızların ve erkeklerin yüzde 10’unun genital bölgelerinde yüksek riskli HPV var. Yine biliyoruz ki 18 yaşın üstündeki erkeklerin penislerinde HPV görülmesi sıklığı, tırnak içi etlerinde rastlanan sıklıkla aynı. Yani elle bulaşması bile mümkün. Aşı yapılmasının nedeni bağışıklığın sağlanması.

Erkeklerin de aşı olması gündeme gelecek mi?

- Kadınlarda hastalığın yükü erkeklere göre 20 kat daha fazla. Virüs cilt yüzeyinde kalıyor. Birkaç hücre cildin enfekte olmasına yetiyor. Erkeklerde penis başındaki deri ise çok daha kalın. Rahim ağzıyla kıyaslanamaz. Bu yüzden erkeklerde HPV’ye bağlı hastalık ve kanser görülme sıklığı, kadınlara göre çok daha düşük. Kadınların yüzde 90’ı bağışıklık kazanırsa, 60 yılda rahim ağzı kanseri görülme oranı da ciddi oranlarda düşer. Ancak erkeklerin de aşılanmasının getireceği ek fayda, yüksek maliyetinin yanında çok büyük değil.

9 YAŞINDAKİ BİR KIZA BU AŞI NASIL ANLATILIR

Anneler kızlarını kolayca aşıya götürüyor mu? Cinsel yolla bulaşan HPV’ye karşı küçük kızlara aşı yapılması fikri biraz tuhaf geliyor...

- Aşılamanın iki nedeni var. İlki popülasyonu korumak ve toplamda rahim ağzı kanserini azaltmak. İkicisi de kızlarımızı koruyabilmek. Aslında önerilen 10 yaşında altındaki kız çocuklarının aşı olması. Benin izlediğim çocukların anneleri 15-16 yaşında aşı yapılmasını tercih ediyorlar. Aslında bu yaşta yaptırmak da yanlış değil. 9-10 yaşında elde edilen koruma oranları 15-16 yaşında da sağlanıyor. Ancak bilmek gerekir ki 9-12 yaşındaki çocukların vücutlarındaki antikor düzeyleri, 20 yaşındaki genç kızlara göre 2 kat daha yüksek.

Anneler kızlarına bu aşıları nasıl izah ediyorlar?

- Özellikle 9-10 yaşındaki kızların aşılanma nedenlerini anlaması mümkün değil. "Gelecekte başına gelebileceklere karşı korunabilmen için aşılanman lazım" denmeli. Daha detaylı bilgi isteniyorsa verilebilir. Ama önemli olan çocuğun ne kadar bilgi almaya hazır ve neye ihtiyacı olduğu.

İKİ OĞLUM, KENDİ İSTEĞİYLE HPV AŞISI OLDU

Sizin kızınız var mı? Varsa HPV aşısı oldu mu?

- Benim 18 ve 22 yaşlarında iki oğlum var. Bana HPV’ye karşı aşı olmak istediklerini söylediler, yaptırdılar.

Ailenin sorumluluğu aşı yaptırmakla biter mi?

- Tabii ki hayır. Aşı anne, babaların çocuklarını seks konusunda bilinçlendirmelerinin yerine geçmez. Aileler çocuklarını prezervatif kullanımı ya da HIV gibi başka cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda bilgilendirmeli.

Bu aşılar rutin aşı programlarına girer mi sizce?

- Bence çok büyük bir olasılıkla girecek. Çünkü kanserin önüne geçebilmek, insan hayatını uzatabilmek çok önemli.

Bir HPV aşısıyla bağlantılı olabilecek ölümler bildirildi Avrupa’dan...

- İki vakadan şüphe edildi. Ölümleriyle ilgili tıbbi raporlarına ulaşamadım. Ancak söz konusu iki ölümün aşıyla ilişkili olmadığı beyan edildi.

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesiyle ilgili başka gelişmeler var mı?

- GSK tarafından geliştirilen herpes aşısı var. Ümit ediyoruz ki birkaç yıl sonra çıkacak. HIV (AIDS) aşıları başarılı olamadı. Önümüzdeki günlerde de HIV aşısıyla ilgili bir gelişme öngörmüyoruz. Gençlerimizi klamidya, gonore (bel soğukluğu), sifilis (frengi) konusunda da eğitmek, testler yaptırmak gerekiyor. Bu hastalıkladan aşıyla korunamıyoruz ama ilaçlarla tedavi edilmeleri mümkün.

İKİ SIKI ÖNLEYİCİ: SÜNNET VE PREZERVATİF

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önlenmesinde etkili olduğundan emin olduğumuz iki şey var. Erkek çocukların sünnet olması diğeri de prezervatif.

HER İKİ DAKİKADA BİR KADIN RAHİM AĞZI KANSERİNDEN ÖLÜYOR

Her iki dakikada bir kadın, rahim ağzı kanseri nedeniyle yaşamını kaybediyor. Her yıl 500 bin yeni hastaya bu tanı konuluyor. 270 bin kadının da rahim ağzı kanseri nedeniyle öldüğü tahmin ediliyor. Bu hastalık dünyada 15-45 yaşları arasındaki kadınlarda en yaygın görülen ikinci kanser türü. Rahim ağzı kanseri rahmin vajinaya açılan alt bölümünü oluşturan rahim boynunda ya da rahim ağzında gelişiyor. Kısa adı HPV (human papilloma virus) olan virüs tipleri buna yol açıyor. Aslında 100 HPV tipi var. Bunlardan 15’inin rahim ağzı kanserine yol açtığı biliniyor.