Her canlının biyolojik saati farklı

Güncelleme Tarihi:

Her canlının biyolojik saati farklı
OluÅŸturulma Tarihi: Mart 04, 2002 00:00

Ephemoptera sineÄŸinin sindirim mekanizması tümüyle iÅŸlevsizdir. HoÅŸ, beslenmeye zamanı da olmaz zaten. Çünkü 1 günlük ‘evlilik uçuÅŸundan’ sonra çiftleÅŸir, yumurtalarını bırakır ve ölür.Gerçi sinek olgunlaÅŸma evresine kadar yaÅŸamının bir ila dört yılını larva olarak geçirir ama yine de en kısa ömürlü canlılardan biridir. Biyolojik saat türlere göre farklı sürelerde iÅŸlemeye devam eder. Fakat ölüm, Goethe’nin de dediÄŸi gibi doÄŸanın daha çok canlı yaratmak çabasında uyguladığı sanatsal bir giriÅŸimdir. Organizmalar ancak ölümlülük sayesinde evrilir ve geliÅŸebilirler. Ölümsüzlük belki de evrimin sonu olabilirdi. Yaz aylarında çalışan işçi arılar yaklaşık 6 hafta ya da 800 km uçacak kadar yaÅŸarlar. Bu zamandan sonra enerjilerinin tümü tükenmiÅŸ olur. Onlar kadar aktif olmayan kış ekibinin yaÅŸamı ise 9 ay kadar sürer. Düşük metabolizma deÄŸiÅŸimi yaÅŸlanmayı yavaÅŸlatır ki bu avantajdan özellikle de kış uykusuna yatan hayvanlar yararlanırlar. Mesela yedi uyuklayan, yılın yedi ayını uyuyarak geçirir; böylece 5 yıllık ömrünün yarısından fazlasını uykuda geçirmiÅŸ olur. Kraliçe arı sanki tamamen farklı bir yaÅŸam iksirinden yararlanır gibidir. Genetik açıdan işçilerine benzediÄŸi halde 6 yıl kadar yaÅŸar. Uzun yaÅŸamın sırrı olasılıkla kraliyet larvalarının özel besinlerinde gizlidir. Protein, vitamin ve hormonlardan oluÅŸan krallara layık hayat suyunun insanlarda da gençlik aşısı etkisi yapıp yapmadığı bilimsel olarak kanıtlanmadı henüz. Hayvanların birçoÄŸu enerjilerini daha uzun bir yaÅŸam için harcamaktansa üremeye ayırıyorlar. Bu amaçta kendisini en fazla hırpalayan Pasifik somonudur. Sığ akarsu ırmaklarında yumurtadan çıkan somon üreme çağına gelene dek okyanuslarda 13 yıl yüzdükten sonra doÄŸum yerine döner, yumurtalarını bırakır ve ölür. Düşmanları az olan hayvanlar daha uzun yaşıyor. ÖrneÄŸin bazı memelilerle aynı boyda olan ama havada tehlikelerden daha kolay kaçabilen akbabalar 101, kargalarsa 188 yıl kadar hayatta kalır. Maksimum yaÅŸam süresiyle ilgili kesin veriler enderdir. Çünkü sonuçlar daha çok hayvanat bahçelerinde koruma altında yaÅŸayan hayvanların yaÅŸam sürelerine göre hesaplanıyor. Ä°nsan memeli canlılar arasında en uzun yaÅŸayandır. EÄŸer hastalıklara ya da kazalara yakalanmazsa 120 yıllık doÄŸal yaÅŸam süresini tamamlayabiliyor. Birçok tehlikeye karşı güçlü kabuklarıyla zırhlanan kaplumbaÄŸalar insanlardan bile daha uzun yaşıyor. Fransız araÅŸtırmacı Marion du Fresne 1766 yılında Åžeysel Adaları’ndan Mauritius’a bir kaplumbaÄŸa getirmiÅŸti. KaplumbaÄŸa buradaki bir kışlada askerlerin yoÄŸun ilgisiyle uzun yıllar geçirdi. Fakat günün birinde yolunu ÅŸaşırdı ve bir avcı hendeÄŸine düşerek öldü. Oysa anavatanından adaya gelmesinden sonra yalnızca 152 yıl geçmiÅŸti. EÄŸer başına o uÄŸursuz kaza gelmeseydi hala yaşıyor olacaktı. Çünkü dev kaplumbaÄŸalar 250 yıl kadar yaÅŸayabiliyorlar. Â
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!