Hazreti İbrahim’in izinden giden barış projesi

Amaç, Batı’nın İslam’a önyargılı bakışını azaltmak, bölgenin kültürel zenginliklerini tanıtmak, turizm yardımıyla ülkelerin ekonomisini canlandırmak. Projenin yaratıcıları ve 17 ülkeden destek verenler önceki hafta Şanlıurfa’da buluştu. Gelişmeleri değerlendirdi. Sonra 12 kilometrelik ilk yürüyüşü gerçekleştirdi.

Sosyal Antropolog William Ury, önceki hafta Şanlıurfa’daki Dedeman Oteli’nde düzenlenen konferansta projeyi üç cümleyle özetledi: "İbrahim Yolu aslında yıllardır varolan rota. Aynı coğrafyada birçok peygamber yaşadı. Girişimin amacı, bu zengin varlığı ve misafirperverliği dünyanın gözleri önüne sermek."

Prof. Dr. William Ury, çatışmaların çözümü konusunda dünyaca ünlü bir uzman. Eski ABD Başkanı Jimmy Carter’la "Uluslararası Uzlaşı Ağı"nın kurucularından. 25 yıl önce Roger Fisher’le yazdığı "Getting To Yes" adlı kitap 5 milyon adet satıldı, 20 dile tercüme edildi. Uzlaşma alanında başyapıt kabul ediliyor. Endonezya ve Venezüella’da bu alanda çalışan Ury, Batı ile İslam dünyasının gittikçe uzaklaşmasından rahatsız. Bu amaçla 2003’te, Hz. İbrahim Yolu projesini gündeme getirdi. Harvard’da uzun süre proje üzerine çalıştıktan sonra, uygulama aşamasına yeni geçildi.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER PROJEYİ DESTEKLİYOR

Yine de proje epeyce yol almış. 17 ülkeden 200’e yakın katılımcının yer aldığı Şanlıurfa’daki konferansa "Hz. İbrahim Yolu"nun Brezilya’daki temsilcileri bile katıldı. Türkiye’den katılan bakanlık, yerel yönetim ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri de girişimi desteklediklerini belirtti. Ury, çalışmanın Birleşmiş Milletler’e kadar uzandığını söylüyor: "Eski BM Genel Başkanı Kofi Annan’ın girişimiyle eski İspanya Başbakanı Zapatero ve Başbakan Tayyip Erdoğan uygarlıklar ittifakına yönelik çalışmalar yapmaya karar vermişti. Hz. İbrahim Yolu, bu yılın beş projesi arasında. Üç dinin mensuplarının inandığı Hz. İbrahim, Urfa’dan yola çıkmış. Harran, Halep, ardından Şam, Lübnan, Amman ve Kudüs’e, Filistin’de El Halil’e doğru ilerlemiş. Berşeba’ya geçmiş. Hazırladığımız kültürel gezi projesiyle bu yol, yakın gelecekte çok cazip hale gelecek. Geçen yıl 25 akademisyenle bu rotada bir araştırma gezisi yaptık. Bölge ülkelerinde büyük destek gördük. Geziye katılanlar kendilerini keşfetti, insanoğlunun ortak değerleriyle ilgili birçok şey öğrendi. Hz. İbrahim misafirperverliğin, erdemin timsali. Amacımız politik ya da dini propaganda değil. Bu coğrafyaya, barışa yönelik alternatif sunma çabası."

120 KİŞİ, 12 KİLOMETRE YÜRÜDÜ

Şanlıurfa’daki konferanstan sonra katılımcılardan 120 kişilik bir grup, Hz. İbrahim Yolu’nun başlangıcında, 12 kilometrelik sembolik bir yürüyüş yaptı. Yürüyüşün başladığı Parapara köyünde mırra fincanlarıyla karşılandık. Dayanıklı’da özel çadır kurulmuştu. Köylüler, ayran, çay, bisküvi ikram etti. Mısır, pamuk tarlalarından geçtik. Pamuk hasadı yapan köylülerle sohbet ettik. Buğdaytepe’de yemek sunuldu. Yürüyüşe katılan İngiliz uzun mesafe treking rehberi Daniel Adamson, rotayı çizerken Ürdün’den Mahmut Twaisi ve Türkiye’den Mehmet Oymak’tan yardım almış. Ürdün’de çöl yürüyüşlerine, İspanya’da Camino de Santioga rotasında rehberlik yapan Adamson, Hz. İbrahim Yolu konusunda umutlu. "Camino Yolu da tamamen unutulmuştu. Bugün yılda 200 bin kişi yürüyor, 6 milyon kişi Santiago’yu ziyaret ediyor. Terk edilmiş köylere hayat geldi. Benzeri, Hz. İbrahim Yolu’nda yaşanabilir. Yürüyüşçülere bölge halkını, kültürünü, Hz. İbrahim’in torunlarının bugünkü hayatını anlatabiliriz."

ROTANIN TÜRKİYE’DEN BAŞLAMASI ÖNEMLİ

Ury ise rotanın Türkiye’den başlamasını çok anlamlı buluyor. Türkiye’nin Doğu ile Batı arasındaki köprü konumuyla, iki dünya arasında denge unsuru olduğunu söylüyor. Liderlik rolü üstlenmesini doğru buluyor. Söz Ortadoğu’daki savaşlara geldiğinde, geçmişe ait ortak değerlerin, öykülerin çatışmaların çözümünde mucizevi sonuçları olduğunu söylüyor. "Hz. İbrahim’in hayatı bize farklılıklara, çatışmalara karşın hepimizin büyük bir aile olduğunu hatırlatıyor. Kişiyi Hz. İbrahim’in hikayesine yaklaştıracak en önemli yöntem uzun bir yürüyüş. Bireyler yürüdükçe kendini sorguluyor, çevrelerindekini anlamaya, tanımaya, saygı duymaya başlıyor. İnsanoğlu birlikte yürümeye başladığında aynı ailenin bireyleri olduğunu anlayacak. Şinasi’nin dediği gibi, birini gerçekten tanımak istiyorsanız onunla seyahat edin."

İnsanlar arasındaki iletişimde, karşılıklı saygının temel kavramlardan biri olduğunu hatırlatıyor Ury. "Saygı en basit hediyedir" diyor. "Dünyanın önemli sorunlarından biri bu. Birçok kişiye, topluma yeterli saygı gösterilmiyor. Birini dinlemeniz, değer verdiğinizi göstermeniz iletişimde temel unsurdur. Şanlıurfa’daki konferansta, dünya turizm örgütünün başkanı önemli bir şey söyledi. Artık anlam ifade eden bir turizm isteniyor, dedi. Bu, saygı turizmidir. Türkiye, saygı turizminin merkezi olabilir."

Harran göründüğünde tam altı saat yürümüştük. Spor sakatlanması yaşamış dizimin sorun çıkaracağından korkmuştum ama sorun yoktu. Sadece hepimizin kaslarında ertesi gün biraz ağrı olacaktı o kadar. Anadolu’nun ilk ulucamisi olan Harran Ulucamii’ni ve yanındaki medresenin kalıntılarını, ardından Hayat El Harrani türbesini ziyaret ettik. Harran Kültür Evi’ni gezip bahçesinde çay içtik. Herkes son derece mutlu görünüyordu. Ben de öyleydim! Hz İbrahim’inYolu’nda ilk yürüyenlerden biri olmuştum.

YOL NEREDEN GEÇECEK?

İbrahim Yolu’nun rotası köylerden GPS sistemi Google Earth kullanarak toplanan verilerle çiziliyor. Urfa’dan El Halil’e tahmini yürüyüş güzergahı 1100 kilometre. Kesin rakam, rota netleştiğinde ortaya çıkacak. Urfa’dan başlayan yol, Harran’dan geçip, en kısa yoldan Akçale Sınır Kapısı’ndan Suriye’ye geçiyor. Bu noktadan sonrası uzun bir çöl. Yetkililer, Türkiye rotasına Zeugma’yı ekleyip, Suriye rotasını değiştirmeyi planlıyor. Suriye’de görüşmeler sürüyor. Girişimin Ürdün’deki temsilcileri köylülerle konuşarak tarihi, doğal, dini, turistik bölgelerden geçen 120 kilometrelik bir harita hazırlamış. Mahmud Twaissi "Şimdi yürüyüşçülerin yol boyunca ihtiyaçlarını karşılayacağı istasyonlar kurulması üzerine çalışılıyor. Bazı eski evleri yenileyip, kamp alanları yapılacak" diyor. Filistin’deki girişim temsilcileri de rota çizmek için çalışıyor. Ürdün’den gelecek rotanın sınırın dönem dönem açık veya kapalı olmasına bağlı olarak Nablus veya Eriha üzerinden başlayıp Kudüs’ten geçip El Halil’de sonlanması olasılıklar arasında. El Halil dünyada Müslümanlar için önemli kutsal şehirlerden biri. Filistin’de 2 ila 5 günde geçilebilecek 250-300 kilometrelik bir güzergah hazırlanacak.