'Hayır' diyememek, kadınları hasta ediyor

Bir çeşit somatizasyon bozukluğu olarak nitelendirilen hastalık hastalığının kadınlarda daha sık görüldüğü bildirildi. Uzmanlara göre hastalık, kendilerini ifade edemeyen ve hayır demesini bilmeyenlerde daha sık görülüyor.

Somatizasyon bozukluğu, fiziksel muayene ve labaratuvar incelemeleri ile yeterince açıklanamayan çok sayıda bedensel belirtilerin bulunmasıyla karakterize ediliyor. Somatizasyon bozukluğu olan ve genelde dahiliye doktorlarına giden hastalarda görülen şikayetler şöyle sıralanıyor:

Ağrı, ateş, çarpıntı

"Bedenlerinde çeşitli ağrılar, sızılar, uyuşmalar, karıncalanmalar, ateş basmaları, çarpıntı, boğazda tıkanma, boğulma hissi olabiliyor. Hastalarda halsizlik, güçsüzlük, unutkanlık görülebiliyor."

Amerikan Psikiyatri Birliği'nin verilerine göre ise bir hastaya somatizasyon bozukluğu teşhisi konulabilmesi için şu özelliklerin olması gerekiyor:

"Bir kaç yıllık bir dönem içinde ortaya çıkan, tedavi arayışları ya da toplumsal, mesleki ya da işlevselliğin diğer alanlarında bozulma ile sonuçlanan, 30 yaşından önce başlayan çok sayıda fiziki yakınma öyküsünün olması. En az dört ayrı yer ve işlevle ilgili ağrı belirtisi:

Örneğin baş ağrısı, karın, sırt, eklemler, kollar-bacaklarda ağrılar, göğüste, makatta, adet döneminde, cinsel ilişki sırasında, idrar yaparken ağrı hissedilmesi. Mide bağırsak şikayetleri: Bulantı, şişme, gebelik dışında kusma, ishal vb. Bir cinsel belirti-şikayeti: Örneğin cinsel ilgisizlik, erken boşalma ya da boşalamama, kadınlarda organik nedeni olmayan adet düzensizlikleri. Bir yalancı nörolojik belirti: Örneğin koordinasyon ya da denge kusuru, güçsüzlük, halsizlik, felce benzer bir tablo."

Erkeklerden 20 kat fazla

Kadınlarda bu hastalığa erkeklerden 5-20 katı daha fazla rastlanıyor. Müzmin bir hastalık olan somatizasyon bozukluğu genellikle 30 yaşından önce başlıyor ve yıllarca sürüyor. Belirgin sıkıntı ve huzursuzluk oluşturuyor, kişinin mesleki ve toplumsal işlevinde bozulmalara yol açabiliyor.

6-9 ay gibi sürelerle var olan şikayetlerde artma ve yeni belirtiler baş göstermeye başlıyor. Bazen de 9-12 ay süren ara dönemler oluyor. Bu dönemlerde şikayetlerde azalma olurken stresle karşılaşılması durumunda somatik belirtiler yeniden alevleniyor.

Nedeni hala bilinmiyor

Somitazasyon bozukluğunun nedeni tam olarak bilinmiyor ancak araştırmalar duygu ve düşüncesini dışarı tam yansıtamayan, insanlara hayır diyemeyenlerde daha sık görüldüğünü gösteriyor. Somatizasyon bozukluğunda bir bakıma kişinin beden diliyle iletişim kurmaya çalıştığına, kendini ifade etmek istediğine inanılıyor.

Somatizasyon bozukluğu olan hastaların tek bir psikiyatrist tarafından ayda bir mutlaka görülerek tedavi edilmesi gerekiyor. Hastalığı bilmeyen diğer branştaki hekimler farkında olmadan hastanın takıntılarını artırabiliyor. Tedavide psikoterapi ve ilaç beraber kullanılıyor. (aa)