Yeni annelik modeli, aslında ne kadar geç o kadar iyi mi?

İlkokul sıralarının gizli kıkırdama sebebi, kadın kadına buluşmaların göz devirme konusu, aile toplantılarının ve eş-dost yemeklerinin en fazla çekiştirilen mevzusu: Geç annelik. Söz konusu, 45-50’den sonra anne olan kadın olunca, garip bir şekilde sıra arkadaşının annesinin kendi anneannesiyle neredeyse aynı yaşta olduğunu fark eden 7 yaşındaki bir çocukla, koca koca adamların, kadınların verdiği tepki ve kafada dönen hesap aynı olabiliyor: “Çocuk üniversiteye gittiğinde, evlendiğinde annesi yaşını almış olacak” tarzı klişeler üzerine kurulu hesaplar hâlâ varlığını sürdürüyor. Geç annelik, her zaman ‘satan’ ve ‘konuşturan’ bir konu. ABD’de  de böyle bir tartışma var. Jackson kardeşlerin, en biyonik, en yırtıcı, her şeye rağmen en ayakta kalabilmiş üyesi olarak bilinen Janet Jackson, geçen ay 50 yaşına basmasına iki hafta kala ilk kez anne oldu, sosyal medya ahalisi sazı eline almakta, ‘Nine Jackson’ ninnilerini tüttürmekte gecikmedi.

ANNE MEMNUN, ÇOCUK DAHA DA MEMNUN

İşte, ‘son gülen’le ‘iyi gülen’in rollerini değiştirecek son gelişmeler... ‘European Journal of Developmental Psychology’nin (Avrupa Gelişim Psikolojisi Dergisi) son raporuna göre, 40’ından sonra ‘ilk annelik’, annenin ömrünü uzatıyor, daha sağlıklı biri yapıyor; çocuğunsa daha akıllı, uysal, entelektüel yetişmesine ve hayatta daha başarılı olmasına neden oluyor. Geç anneliğin peşini bırakmayan, “O yaşta çocuğun peşinden nasıl koşturacaksın?” tarzı sorulara karşı, en gerçekçi yanıt, ‘yaşı nispeten geçkin’ bir annesi olan 7, 11 ve 15 yaşlarındaki çocuklardan geliyor. Şubat ayında yayımlanan Uluslararası Epidemiyoloji Araştırmaları raporuna göre ‘geç anne’ senaryosunda, anne, çocuğunu daha az gereksiz cezalandırıyor, hayattaki başarısını çocuk üzerinden tatmaya kalkışmıyor, egolarını evladının omuzlarına yıkmıyor. Evde daha az bağrış çağrışın olduğu, anne ve çocuğun sosyal ya da duygusal anksiyetelerle sarsılmadığı bir model bu. Çocuk, doğal olarak hiç olmadığı kadar sakin, rahat ve anneden memnun, anneyse hiç hissetmediği kadar bilge, dingin ve çocukla arası iyi. ‘Geç annelik’ ne ara, nasıl ve neden ideal modele dönüştü?

- 30.9: Avrupa genelinde ilk kez anne olma yaşı ortalaması. Rakam, her geçen yıl daha da yükseliyor, geç anne olmayı tercih edenlerin sayısı artıyor. 

BİYOLOJİK SAATİNİ DEĞİL RUHUNU, KALBİNİ DİNLE

Hayatta kendine ayırması gereken zamanı suçluluk duygusuna kapılmadan cömertçe kullanmış, egolarından arınabildiği kadar arınmış, cebine iyi kötü birkaç tecrübe atmış, hayat dersleri biriktirmiş, en önemlisi toplumun ve ‘biyolojik saat’in lafıyla değil, kendi hisleriyle ve kendi istediği zaman anne olmayı tercih etmiş bir kadın hayal edin. 40’ından, hatta 45’inden sonra ilk çocuğunu kucağına alıyor. Ve sonra... Mutlu son! Konuyla ilgili araştırmaların başını çeken London School of Economics’ten Alice Goisis, bu modeli daha iyi anlamanız için 70’lerden bugüne kadının toplumdaki değişen yerini ve sayısı artan özgür, hür, bağımsız kadınları anımsamanızı rica ediyor ve küçük bir detayın altını çiziyor:

“2000’lere kadar, geç yaşlarda doğum yapan kadın profili, genelde üçüncü ya da dördüncü çocuğunu kucağına almış, düşük gelirli, maddi-manevi bağımsızlıktan yoksundu. Araştırmanın 1958 versiyonuna göre 35-39 yaş aralığında ilk çocuğunu doğuran kadınların oranı yüzde 11’ken bugün bu oran yüzde 26’lara kadar çıkmış durumda. 40 yaş üstüyse yüzde 10-12 bandında. Yani: İlk çocuğunu doğuran her 10 kadından 1’i 40 ve üstü yaşlarında. Bu oranın, önümüzdeki 10 yıl hızla artacağına kesin gözüyle bakılıyor. Profil, 1960-70’lerdeki ‘geç anne’ modelinden çok daha farklı: Kendinden emin, ayağı yere basan ve sosyal statü dertlerini minimuma indirebilmiş kadınlar. Yaşasın yeni anneler.”