Türkiye’nin ilk kadın subayları
Güncelleme Tarihi:
Ordu, 15 Temmuz gecesinden itibaren ülkemiz gündeminin belki de bir numaralı konusu. Ama bu tartışmalarda tarihçesi fazla ön plana çıkmıyor. Gazeteci Serhat Hürkan, ‘Türkiye’nin İlk Kadın Subayları’ kitabında, Silahlı Kuvvetler’deki bu öncüleri anlatıyor.
KIZ LİSELİ İNCİ KARA HARB OKULU’NDA
Harbiye'ye giren ilk üç kız öğrenci.
1955’TE KADINLARIN HARB OKULU’NA KABUL ŞARTLARI:
“...Sağlık bakımından; Harb Okulları’na girerken aranan sıhhi şartlara ilaveten nisai her türlü arızalardan beri (Günümüz diliyle kadın hastalığı bulunmamak) ve bakire olmak...”
Öncülük onuru, Ankara’dan bir lise öğrencisine ait: İnci Arsan. Zamanın Genelkurmay Başkanı Org. Nurettin Baransel, müracaatından sonra genç kızı çağırıp ciddiyetini anlamak için “Sana koca bulalım” teklifini yaptı. İnci’den, “Ben güzel bir kızım. Buradan Harb Okulu’na yürüsem koca bulurum” cevabını aldı. “Ailemin durumu müsait. Yatılı okumak isteğinde değilim. Atatürk devrimlerini tamamlamak için bu müracaatı yaptım.” İnci, Ankara Kız Lisesi edebiyat kolundan 1955’te mezun oldu. Askeri okul öğrencisi olmak için verdiği dilekçe, ilk aşamada kabul edilmedi. Sonra, kendisini Milli Savunma Bakanlığı’ndan arayıp çağırdılar. Hükümet kararıyla isteği benimsenmişti. 15 Şubat Darbe Girişimi’yle ilgili olarak, “Karabasan görmüş gibiyim. Ama askeri okulların, liselerin bu olay sebebiyle kapatılması doğru değil. Bunu yapanları askeri okullarla isimlendirmek çok yanlış bir tabir. Kuleli, Maltepe liselerinde yetişmedi bunlar. Buna girişenler, Işık Evleri’nde beyinleri yıkanan şakirtlerdir. Bunlar, yalnız askeri okullara değil; Mülkiye’ye, Tıbbiye’ye, Hukuk’a da sızdılar. Oraları da mı kapatacaksınız?” diyor.
‘SARI KIZ’ İLGİ DENİZ SUBAYI ADAYI
Rahmetli İlgi Yener (Öztuncer) deniz subayı kadınların öncüsü. Okulda tuvaletlerin yanındaki 10-15 yataklı kız öğrenci koğuşunda uzun müddet tek başına yatıp kalktı. Erkek öğrenciler gibi şaka kaldırıp kaldıramayacağını denemek için İlgi’nin şapkasına su doldurdukları da olurdu. Okuldayken arkadaşı İlhami Erdil’i bilek güreşinde yenmiş ve köpek besleme yüzünden takıştığı başka bir arkadaşını da epey hırpalamıştı. 1957’de okulu tamamlayınca 12 Ağustos 1958’de daha sonra Deniz Kuvvetleri Komutanı olan Necdet Uran’ın emir subaylığına atandı.
İLK JET PİLOTU KIZLAR LEMAN VE ŞENAY
Şenay Günay kokpitte.
Leman Bozkurt Altınçekiç uçak başında.
Türkiye’de uçağa binen ilk kadın 1912’de Belkıs Şevket Hanım’dı. İlk uçak kullanan kadın ise; Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen. Türkiye’nin ilk kadın askeri pilotu yine Sabiha Gökçen’di. Hava Kuvvetleri Komutanlığı 1955-1959 arasında Hava Harb Okulu’nda eğitmek üzere 20 kadın subay adayı aldı. Hava Harb Okulu mezunları arasında ilk Türk kadın jet pilotu unvanı, merhume Leman Bozkurt Altınçekiç’e ait. O, NATO kuvvetlerinin de ilk ve uzun zaman boyunca tek kadın jet pilotuydu. Halen yaşayan öncü Türk kadın jet savaş pilotu Şenay Günay, Antakyalıydı. 1938 doğumluydu. Eğitimini tamamlayıp ilk uçuşa çıktığı gün dünya basını Ankara’ya alana akın etmişti. Bir ABD’li gazeteci, “Orduda, cinsel tacize uğradınız mı?” diye sordu. “Türk gelenek ve göreneklerinin böyle bir şeye izin vermeyeceğini, Türk kızının aile içerisinde saygı ve sevgiyle yoğruluduğunu” söyledi: “Çünkü bizler kardeş gibiyiz.” Fakat sınavı kazanan iki kişiden biri olmasına rağmen ABD’ye gidecek jet pilotu eğitimine gönderilmedi. 1980’de emekli oldu. 15 Temmuz için, “Bunların tümünün esas sebebi, orduda Atatürk ruhunun zayıflatılması. Atatürk’ün yolundan saparsanız sonuç böyle olur!”
Kara kuvvetleri hesabına üniversitelerde okuyan kızlar okulda Atatürk heykelinin önünde
İLK KADIN DOKTOR ÜLKÜ SEMA:
“Kadın olduğum için değil de kimseye tolerans göstermediğim için sorunlar yaşadım. Bir yaver sağlık karnesini getiriyordu; ‘Paşam şu ilaçları yazsın dedi’ diyordu. Yazmıyordum. Hipokrat yemini etmiştim. Hastayı görmeden ilaç yazmayacağımı söylüyordum.”