Torosların esrarlı baykuşu

Türkiye’nin en gizemli, aynı zamanda en nadir yırtıcısı o... Onu aramak samanlıkta iğne aramaktan farksız. Çünkü tüm Avrupa kıtasındaki sayısının 10’un altında olduğu tahmin ediliyor ve hepsi de Toroslarda yaşıyor. Yıllarca göremediğimiz, sonra bir görüp yeniden kaybettiğimiz, “Artık kalmadı yok oldu” dediğimizde tekrar bulduğumuz bu gizemli yırtıcının ismi balık baykuşu. Şimdi yuvalarının bazılarının yerini bildiğimiz bu efsane canlıyı yeniden kaybetmek üzereyiz. Hem de bir daha görmek umuduyla birlikte. Nedeni Akdeniz’deki HES’ler...

Türkiye’de yaşayan 56 yırtıcı kuş arasındaki balık baykuşu o kadar nadir bir tür ki, yaşadığı bilindiği halde tüm çabalara rağmen 1990 yılına dek hiç görülmedi. Bu tarihte bir bireyin görülmesinin ardından yine kayboldu ve “Artık nesli tükendi” derken 2004 yılında Osman Yöntem adlı doğa uzmanı tarafından Antalya’da fotoğraflandı. Sonra tekrar kayboldu...Ta ki Doğa Derneği uzmanlarının 2009 yılında tüm Torosları bu kuş için karış karış tarayarak farklı bir bireyi tespit etmesi ve fotoğraflamasına kadar. Bulunmasının ardından doğa korumacılar “Acaba yok olmanın eşiğinden dönecek mi yoksa yok mu olacak?” telaşına düşmüşken,tam da bu kuşun yaşadığı vadilerde HES projeleri patladı. Artık bu kuşu bir daha gözden kaybettiğimizde bir daha bulamayacağımızı HES’ler sayesinde biliyoruz. Yaşam alanları ve besin kaynakları yok olacak. Başta Alakır Vadisi olmak üzere Akdeniz Bölgesi’nde birkaç vadide tatlı su kenarlarında yaşayan bu nadir canlı, diğer baykuş türlerinin aksine çoğunlukla balık, tatlı su yengeci, kurbağa gibi suda yaşayan canlılarla besleniyor. Yaşadığı bölgede sağlıklı bir ekosistemin temel göstergesi olan balık baykuşunun yok olması, o bölgedeki yaşam koşullarının da yavaş yavaş ortadan kalktığı anlamına geliyor. Bu nedenle uzmanlar balık baykuşunu korumanın aslında Torosları korumak anlamına geldiğini belirtiyor.

BALIK İÇİN DOĞMUŞ

İsmi: Balık baykuşu (Ketupa zeylonensis)
Büyüklüğü: 54-57 cm
Kanat açıklığı: 145-150 cm
Sudaki avlarının yerini alçak bir tünekten ya da o alanda alçaktan ileri geri uçarak saptıyor. Ayakları ve pençeleri balıkları yakalamak için inanılmaz bir adaptasyona sahip.
Çiftler halinde yaşadığı düşünülüyor. Uçurum kenarlarında tüneyip ıslığımsı sesler çıkarıyor.
Korku ve şaşkınlık anlarında tüylerini kabartıp kulak tüylerini dikleştiriyor.