Spotify'a göre gençler ne dinliyor?
Güncelleme Tarihi:
Aklımıza esti; Spotify'ı arayıp sorduk: Türkiye'de gençler en çok hangi şarkıları dinliyor? Keşke cevap verirken "Dikkat, aşırı şaşkınlık içerir!" deselerdi. Listeleri görünce hepimiz birbirimize bakıp "Taladro kim?, "Neşet Ertaş ve Sagopa Kajmer nasıl aynı listede olabilir?", "Bi saniye doğru mu görüyorum?!" diye bir süre afalladık.
Spotify'dan gelen listeye uzun uzun baktık. İşin içinden çıkamayınca da dedik ki, 'dur biz en iyisi bu işi bilenlere bir danışalım!' Hürriyet'in müzik yazarları Naim Dilmener ve Tolga Akyıldız ile listeleri paylaştık. Naim Dilmener sağolsun telefonda biraz dimağlarımızı aydınlattı. Tolga Akyıldız ise son derece soğukkanlı yaklaşımla, "Pek şaşırtıcı değil" dedi. Biz bu girdaba girmişken, Kelebek masasında bizi dinleyen 17 yaşındaki stajyerlerimiz Biray ve Zeynep kıs kıs gülmekle meşguldü. Galiba bizimle alay ediyorlardı. Baktık ki onların da bu konuda söyleyecekleri var "E, hadi siz de bizimle dalga geçen bir şeyler yazın da tam olsun bari" dedik... Özetle durum budur. İki müzik yazarı ve konunun tam merkezindeki iki genç Spotify'dan gelen listeyi değerlendirdi. Ortaya çıkan pop-rap-rock-türkü listeli pastaya siz de buyurun, tat alacağınıza eminiz.
0-17 YAŞ ARASI GENÇ KIZLARIN EN ÇOK DİNLEDİĞİ ŞARKILAR
1- SOR, CEM BELEVİ
2- GÜNAYDIN SEVGİLİM, CEM BELEVİ
3- YALNIZLIK SENFONİSİ, MODEL
4- KİMSELER, PERA
5- BENİMLE YAN, GÜNTAÇ ÖZDEMİR
6- GİDEMİYORUM, GÖKSEL
7- RÜZGAR HİÇ AĞLAR MI, TALADRO
8- BİR PARÇAM KOPUYOR İÇİMDEN, TALADRO- RASHNESS
9- SEVDİĞİM KADIN, PERA
10- SEN GİBİ, TALADRO
Anıl Piyancı, Emrah Karakuyu ve Ais Ezhel adlı arkadaşların İyi Ki Doğdun şarkısı ortalığı kasıp kavuruyormuş; biz de yeni duyduk.
0-17 YAŞ ARASI ERKEKLERİN EN ÇOK DİNLEDİĞİ ŞARKILAR
1- İYİ Kİ DOĞDUN, ANIL PİYANCI-EMRAH KARAKUYU-AIS EZHEL
2- ACTION, ANIL PİYANCI-EMRAH KARAKUYU
3- BİR DAKİKA, ALLAME
4- BU SENİN ELLERİNDE, ALLAME
5- GİT, ANIL PİYANCI- EMRAH KARAKUYU-ŞEHİNŞAH
6- HAYALİN YERİ YOK, ALLAME
7- YAZMAK LAZIM, SANSAR SALVO
8- DUM TAKA DUM, SANSAR SALVO
9- SOR BİZE, CEZA-SANSAR SALVO
10- LOOKING DOWN, DJ RASİMCAN-K YOUNG
Güliz Ayla'nın bahsetmesi gereken bir şeyler varmış galiba. Konu ne bilmiyoruz ama allahı var, güzel kız!
18-24 YAŞ ARASI GENÇ KADIN KİTLENİN EN ÇOK DİNLEDİĞİ ŞARKILAR
1- BAHSETMEM LAZIM, GÜLİZ AYLA
2- GİDEMİYORUM, GÖKSEL
3- SOR, CEM BELEVİ
4- KAÇIN KURASI, SEZEN AKSU
5- EL ADAMI, CEYLAN ERTEM
6- GİTMEM GEREK, BURAY
7- DELİRME, FETTAH CAN
8- KİMSENİN SUÇU YOK, BURAY
9- BU KIZ, SON FECİ BİSİKLET
10- HASRETİNLE YANDI GÖNLÜM, GÖKSEL
18-24 YAŞ ARASI GENÇ ERKEK KİTLENİN EN ÇOK DİNLEDİĞİ ŞARKILAR
1- KELUSHKA - DJ RYNNO & DJ BONNE REMIX, GYPSY CASUAL
2- YAZMAK LAZIM, SANSAR SALVO
3- LOOKING DOWN, DJ RASİMCAN- K. YOUNG
4- SEN, KORAY AVCI
5- BEKLE DEDİ GİTTİ-ÇİZİK, KAAN TANGÖZE
6- VASİYET, SAGOPA KAJMER
7- OYUNUN ANLAMI, SANSAR SALVO
8- YAŞ HİKAYESİ, MERVE ÖZBEY
9- GÖNÜL DAĞI, NEŞET ERTAŞ
10- BAYTAR, SAGOPA KAJMER
*********
NAIM DİLMENER YAZDI:
İSTEDİĞİNİZ KADAR YIRTININ, ATI ALAN ÜSKÜDAR'I BOYLAMIŞ!
Müzik dinlemek için en fazla başvurulan mecralardan Spotify, dinleyicisinin profilini cinsiyet ve yaşına göre ayrıştırdı ve en çok neler dinlediklerini açıkladı. Sonuçlar çok ilginç, hatta bundan fazlası.
0-17 yaş arası kızların listesinin tepesinde Cem Belevi var. Şaşırtıcı değil. Dünyanın dört bir tarafında durum aynıdır; bu yaş arası kızlar, yakışıklı çocuk dinler daha fazla. Hep/her zaman/hepsi değil ama ana motivasyonları budur. Dinlenenin iyiliği/güzelliği bundan sonra gelir. Yakışıklının müziğinin kaç para ettiği de.
18-24 yaş arasındaki kadınlar listesinde ise Belevi üçüncü sırada. Listede (birinci değil ama) bir Göksel ağırlığı var. Herhalde çocukluktan çıkma ve olgunlaşma çabasıdır. Biraz rock, biraz arabesk de var ayrıca. Genç kızlarda rap ve rock’a da eğilim varken, sonraki grupta bu fazla değil. Ama Sezen Aksu var mesela. Belli bir yaşın üstündekiler hala Aksu’dan vazgeçemiyor (ve tabii iyi ediyor).
Erkeklerin listeleri ise daha ilginç. Bir o kadar da daha tuhaf.
0-17 yaş arası erkekler en fazla rap/hip-hop, sonra da rock dinliyor. Pop onları (ya da erkeklik imajlarını) bozar gibi görünüyor. Cinsiyet rollerindeki paranoyalar, dinlenecek şarkılara kadar vardırmış işi.
Genç erkekler hem Sansar Salvo gibi rap camiasında çok sevilen ve sözü dinlenenleri, hem de Trabzon’dan yola çıkmış Allame’yi (Hamza Gül) dinliyorlar. Rock sıfıra yakın, pop sıfırın altı.
Ağabeyleri de aynı gibi; tam değil ama aşağı yukarı. Erkeklik rüştlerini ispatlamış ağabeyler, “Vurur yüze ifadesi, bilmem nedir bir tanesi” Merve Özbey’i dinlemekten korkmamışlar mesela. Bu grupta rock, hatta türkü var. Küçük kardeşlerine göre (nispeten tabii) daha makul bir karma.
(Bu satırların yazarı dahil) bütün eleştirmenler istediği kadar yırtınsın/boğaz patlatsın, atı alan uçurumu boylamış bile. Tek tip müzik tek tip dinleyicisini yaratmış. Cinsiyet rolleri ise çelikten bariyerlerle kaplı. Kıpırdayanın vay haline.
*********
TOLGA AKYILDIZ YAZDI:
BU NE PERHİZ BU NE LAHANA TURŞUSU!
Öncelikle Spotify verilerinin tek başına genç kitlenin davranışını ölçmeye yetmeyeceğini belirtmek isterim. Youtube ile Spotify verileri arasındaki fark da bunu kanıtlıyor. Spotify’ın bir müzik dinleme mecrası olduğunu ve çevrimdışı dinlemek için ücret ödememiz gerektiğini de unutmamak lazım. Yani bu bilgiler internet veri ücreti ve Spotify Premium bedeli ödeyen genç insanların –mobil olarak müzik dinleyen- olmaktan ziyade; wi-fi bağlantılı ve masabaşı müzik dinleyen gençlerin davranışına dair bilgiler bana kalırsa. Söz konusu yaş gruplarının müziğe ya da internete para ödemekte zorluk çektiğini hatırlatarak söylüyorum.
Bu eksende tüm sonuçları değerlendirmek gerekirse; Türkçe rap dinleyicilerinin Spotify’yla derin bir ilişki içinde oldukları hatta dinlediklerini defalarca dinledikleri sonucuna varmak mümkün.
0-17 yaş genç kızlar arasındaki dinleyicilerin seçimi “yakışıklılık” ya da “damardan aşk acısı” güzergahında seyrederken aynı yaş grubunda erkeklerin Spotify’daki ilgisi tamamen rap’e kaymış görünüyor. Kızların rap tercihi işin arabesk boyutlarını seven Taladro’dan yana olurken erkekler daha aksiyona dönük, sert sözleriyle dikkat çeken Anıl Piyancı-Emrah Karakaya; Allame, Sansar Salvo gibi isimlere yoğunlaşmış. Tek atımlık kulüp şarkısı kafasının da erkekler arasında yaygın olabileceğini düşünüyorum.
Kızlar arasında ana akıma yakın isimlerden Göksel ve Model’in yine “damar” şarkıları tercih edilmiş.
Genel olarak bu yaş grubu için bu tercihler çok da şaşırtıcı değil.
Müzikal ergenlik sonrası dönem diyebileceğimiz 18-24 yaş grubunda ana akıma daha çok yaklaşıyoruz. Kızlar arasında Cem Belevi, Buray gibi romantik prensler öne çıkarken onların ağabeyleri kıvamındaki Fettah Can da potaya giriyor. Bu kategoride her ne kadar sayıca az da olsalar daha alternatif isimlere yönelme söz konusu. Son Feci Bisiklet, Kaan Tangöze ve Ceylan Ertem dışında farklı bir “kelam” göremedim ne yazık ki listelerde. Güliz Ayla ve Merve Özbey gibi yeni isimlerin bir yandan ablalarının izini sürerken diğer yandan rüştlerini ispatladıklarını anlıyoruz. Sezen Aksu’nun genç kuşaklar üzerindeki etkisinin sürdüğünü de… Erkeklerin rap ilgisi bu yaş grubunda Sagopa Kajmer ve Sansar Salvo üzerinde yoğunlaşıyor.
Listelerin genelinde ezici bir “Türkçe” çoğunluğu varken 18-24 yaş erkek kategorisinin en sevilen şarkısının Gypsy Casual’ın “Kelushka”sının remix’i olması ilginç. Neden bu şarkı? Üniversite çağındaki genç insanların yabancı müzik zevki bu olabilir mi diye düşünüyor insan. Ben inanmak istemem.
Listede bir Neşet Ertaş şarkısı da olunca... Ne diyeyim; bu ne perhiz ne lahana turşusu…
*********
HÜRRİYET KELEBEK'İN STAJYERLERİ BİRAY LÜLECİ VE ZEYNEP ULUKUT YAZDI:
RİCA ETSEK YENİ NESİLE AYAK UYDURABİLİR MİSİNİZ?
Editörlerimiz, Spotify’den gelen sonuçları değerlendirirken, biz de 17 yaşındaki iki stajyer olarak kulak misafiri olduk. Onlar gençlerin dinlediklerine şaşırırken, biz de onlara şaşırdık.
Biz onların zamanlarındaki Depeche Mode, Metallica şarkılarını ezbere bilirken, onlar bizim dinlediğimiz sanatçılardan bihaberlermiş meğerse…
Onlara Sansar Salvo'nun hikayesini anlatmaya çalıştığımızda "Salvo...neyyyy" tepkisini aldık. Bu tepkilerini "Pera.....neyyyy" olarak devam ettirdiler.
En sonunda anladık ki listedeki sanatçılardan sadece Sagopa Kajmer'i tanıyolarmış.(E, bi zahmet artık!)
Neşet Ertaş'ın altında Sagopa Kajmer'in yer aldığı bir nesille karşı karşıyalar. Biz onları da anlıyoruz... Bu kadar kafası karışık bir nesle denk gelmişler.
Onlar lisedeyken CD çalar, radyo, walkman vardı tabi. Onların zamanında şöhrete giden yol Unkapanı'ndan geçerken, şimdilerde sosyal medyadan ve güzel klip çekebilecek potansiyele sahip radyo-televizyon okuyan arkadaşlardan geçiyor.
Editörlerimizden yaşıtları arasında popüler olandan vazgeçip yeni neslin serbest stiline ayak uydurmalarını ümit ediyoruz...
(Yalnız yiğidi öldür hakkını ver. Bize ‘Kızlar öyle bir yazı yazın ki, bizi vurun kırın parçalayın’ diyen de onlar :))