Sevimli ve öfkeli: Papağan
Güncelleme Tarihi:
Memleket bildiğiniz işgal altında. Neyin işgali mi? Korkmayın korkmayın… Papağanlardan bahsediyoruz. Bahçeler, parklar hep bu bazen azıcık asabi de olabilen sevimli kuşlarla dolu. “Güzel” deyip kenara çekilmiyoruz. Bize düşen onları saymak... Ekolojik dengenin ne durumda olduğunu bu şekilde öğrenebileceğiz. Fırsat evimizin önündeki ağaca kadar geldi.
Memleketimizin iskender ve yeşil papağan adında nur topu gibi iki papağanı var. Hızla çoğalıp yayılıyorlar. Bildiğimiz, şu anda 20’nin üzerindeki şehri mesken tuttukları. Peki, papağanımız var diye sevinmeli miyiz? Ne kadar sevimli, sempatik canlılar olsalar da işte orası biraz karışık. İkisi de son derece sevimli. Ancak her zaman ağaçta durdukları gibi durmayabilirler. Onların varlığı güzellik olduğu kadar ciddi ekolojik sorunların da bir göstergesi olabilir. Henüz ne yerler, nerelerde yaşarlar, diğer kuşlarla araları nasıl, doğanın dengesini bozdular mı, ne ayaklar bilmiyoruz. Bu nedenle Gazi Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Arş. Gör. Dr. Esra Per ile Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ornitoloji Araştırma Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz öncülüğünde başlatılan ve 1 yıl sürecek çalışmayla papağanlar gözlenerek nüfus sayımları yapılacak. Herkesin katılımına açık ve birçok ilde birçok insanın yardımını gerektiren, zevkli olduğu kadar da hayati bir iş bu! Avrupa kentlerinde de çok hızlı yayılan ve ağaç kovuklarında yaşayan kuşları dövüp yuvalarından atarak yerleşen papağanların memleketimizde ne gibi etkileri olduğunu henüz bilmiyoruz ama tahminlerimiz de yok değil. Hemen söylemekte yarar var. Bir yıl sonunda öğrendiklerimiz pek de hoşumuza gitmeyebilir. Şehirlerde yaşayan bazı yerli ve milli kuşların hayatlarını zindana çevirdikleri biliniyor. Daha korkutucu olan ise onların varlığının, şehirlerimizin ateşinin giderek yükseldiğinin, ekolojisinin bozulup değişmeye başlamasının bir göstergesi olması. Ayrıca tohumlarla beslendikleri için ileride tarıma da ciddi etkileri olabilir.
NEREYE BAŞVURALIM?
Memleketinin doğasını seven, gördüğü papağanları esraper@yahoo.com, erciyaskiraz@yahoo.com adreslerine bildirsin. Bir yıl boyunca toplanacak verilerle işin akîbetini anlayacağız.
HİNDİSTAN'DA DOĞDU, TÜRKİYELİ OLDU
Yeşil papağanın memleketi Hindistan ve Nepal gibi Güney Asya ile Etiyopya, Somali gibi Afrika ülkeleri. İskender papağanınki ise sadece Güney Asya... Yani Hindistan, Pakistan dolayları... Bu her iki türün de memleketimizde bilinen hikâyeleri 1997 yılı kışında Atatürk Havalimanı’nın gümrük ambarından kaçmalarıyla başlıyor. 180 tanesi kafeslerden kurtularak İstanbul semalarına kanat açıyor. O günden bu yana sayıları artan, arttıkça da dört bir yana dağılan papağanların nüfusu artık ciddi boyutlara ulaşmış durumda. İstanbul, İzmir, Urfa, Çanakkale, Samsun... Kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına nereye baksak memleketin her yerinde varlar. Hatta artık nüfus sayımı yapmamızı gerektirecek kadar çok ve Türkiye’nin doğasına etkilerini araştıracak kadar da etkililer.
ÜÇ BÜYÜK İLİMİZ AYNI
Papağan nüfusu açısından da sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir başı çekiyor. Yeşil papağan, en çok İstanbul, Ankara ve İzmir’de görülüyor. İstanbul’da Florya, Bebek, Beşiktaş, Sultanahmet, Eyüp ve Kadıköy semtlerinde geniş yayılış gösterirken, Ankara’da Atatürk Orman Çiftliği, ODTÜ, Gazi ve Ankara Üniversitesi kampüsleri ile Altınpark’ta, İzmir’de ise genellikle Ege Üniversitesi kampüsü gibi yerlerde sık görülüyorlar. İskender papağanının en yoğun olarak görüldüğü il ise İstanbul. Onu görmek için de Gülhane Parkı, Validebağ korusu, Yıldız Parkı, Çamlıca Tepesi ve Emirgân Korusu gibi yerlerde gözünüz ve kulağınız açık olmalı.