Mutlu olmanın yolları
Güncelleme Tarihi:
Hiç öyle eşe dosta, sevgiliye, patrona yüklenmeyin; kabahati memlekette, gündemde aramayın. Malzeme bu. Yapacak bir şey yok. Peki, onca şeye rağmen, yine de mutluluk mümkün mü? 2016, hayatınızda ‘o yıl’ olabilir mi? Belki de ihtiyacınız olan birkaç taze fikir, ufak tefek öneri... Yakın zamanda çıkmış raporları, araştırmaları, kitapları hatmettik; ‘daha mutlu bir yıl’ için minik kılavuz çıkardık. Hani olur da mutlu olmaya ‘karar’ verirseniz... Çünkü ilk kural: Mutluluğu seçmek.
Sigarayı bırak.
June’u (eşi) daha sık öp. Ondan başkasını öpme.
Sık sık öksür, yemek ye.
Yemeği o kadar da abartma.
Endişelenmeyi öğren. Sevdiklerin için endişelen.
Anneni daha sık gör.
Daha sık piyano çal.
20’nci yüzyılın dâhi müzisyenlerinden Johhny Cash’in not defterine karaladığı küçük bir “yapılacaklar” listesi bu. Daha iyi hissetmek, daha mutlu yaşamak için kendisine ara ara hatırlattıkları; hepimizin, hepinizin yaptığı gibi... ‘Happiness Project’ (Mutluluk Projesi) kitabıyla ‘mutlu olmayı, etmeyi’ görev edinmiş yazar Gretchen Rubin’in günışığına çıkardığı bu not ‘mutluluk kararlarına’ dair çok şey söyler, önerir: Gerçekçi ol, negatif düşünceyi de kullan, zaaflarını bil.
Johnny Cash'in yapılacaklar listesi, 1973. .. Notun yazıldığı orijinal kağıt 6 bin 400 dolara satılmıştı.
1- 'MANTIKLI' SEYAHAT
Tatil dediğin, her zaman ‘iyi’ gelmeyebilir, mutlu etmeyebilir. Bu yıl çıkacağınız tatillerde şu üç kural, cebinizde olsun...
A- “HAZIR GİTMİŞKEN..." CÜMLESİNİ UNUTUN
Tecrübeyle sabit: Bir Kuzey ülkeleri seyahatine “Hazır oralara gitmişken...” gafletiyle başlayıp, üç günde üç şehir görüp, hiçbir şey anlamadan dönmüşlüğümüz var! Odaklanın, yavaşlayın, tadını çıkarın.
B- ‘OFFLINE' TAKIL
Tüm o “Dur, şurada da bi’ selfie..”, “Bi’ saniye internet buldum, hemen Instagram’a yüklemem lazım” vs. halleri, belki farkında değilsiniz ama, mutlu saatlerinizden kemiriyor. Milyon takipçili bir oyuncu değilseniz, nereden nasıl bir fotoğraf paylaşacağınızı nefesini tutmuş bekleyen üç kişi var: Eski sevgiliniz, onun yeni sevgilisi, ha bir de ‘valide sultan.’
C- LOKALLEŞİN
Tatilde her şeyin ‘lokal’i makul. Bir şehri otelde kalarak değil, ‘airbnb.com’ ve benzeri lokallerin evini kiralayarak keşfetmek arasında uçurum fark var.
2- 8 SAAT 20 DAKİKA KURALI
Mutlu bir güne uyanmanız için ihtiyacınız olan uyku zamanı. Akademisyen Christine L. Carter, bu rakama yavaş yavaş, her gün 10’ar dakika daha fazla uyuyarak ulaşmanızı öneriyor.
3- ÖNCE SEÇİN
Baştan anlaşalım: Böyle gelmiş, böyle gider nakaratları, size bir şey kazandırmayacak. Oxford Üniversitesi’nin bu yıl yayımladığı mutluluk raporuna göre: “İnsan değişir. Huyu da suyu da alışkanlıkları da karakteri de...” Önemli olan karar vermek.
4- YÜZDE 40
Kaliforniya Üniversitesi’nden Dr. Sonja Lyubomirsky’e göre günlük alışkanlıklarımızın mutluluk seviyemizi belirleme oranı yüzde 40.
5- SONRA DURUN
En basit adımla başlıyoruz: Durmak. Hiç kıpırmadan. Durduğunuz yerde. Çok basit, sıradan gibi gözükebilir, “Bu da öneri mi” diye burun kıvırabilirsiniz. Hadi durun da görelim! Hiçbir şey yapmadan, düşünmeden, telefon karıştırmadan, bir şey izlemeden öylece durmak. Parkta, balkonda ya da evin herhangi bir köşesinde; canınızın istediği herhangi bir yerde. Başta tuhaf gelecek, kaşıntı tutacak, hasır altı ettiğiniz tüm düşünceler başınıza üşüşecek. Peki, dururken ne yapmalı? Hiç. Etrafı inceleyin. Hayaller kurun, ama plana dönüşmesine izin vermeyin.
Vietnam'da bu manzara varken, mutsuz olmak mümkün mü?
6- KUZEY'İ BOŞVERİN, MUTLU TOPRAKLAR DAHA UZAKTA
Çok değil birkaç sene evvel mutluluk pusulası hep İskandinav topraklarını gösteriyordu. Ortalama insan ömrünün, iyi yaşam oranının ve ekolojik değerlerin ortalaması alınarak ülkelerin mutluluk endeksinin hesaplandığı ‘Happy Planet Index’in son raporu biraz farklı: Birinci sırada, 64 puanla, açık ara Costa Rica var. Onu 60.4 puanla Vietnam takip ediyor. Türkiye kaçıncı sırada mı? Boş verin, konumuz mutluluk!
7- ONLINE PERSONANIZI YENİN
Yeni düzen, “Bir ben var benden içeri” klişesiyle sarılı. Gayet masum bir tonda, rahat bir dille başlayan tweet’leşmeleriniz, Instagram yorumlarınız zaman içinde içinizden bir ‘canavar’ çıkarabilir: Tüm özürleri, iltifatları, itirafları Instagram foto altlarına döşeyen, başkasının beğenisi/yorumu için yaşayan, nefes alan birine dönüştüyseniz, şimdi yavaşça sosyal medya mesainize ara verin; fabrika ayarlarınıza dönün.
8- YENİ BAĞIMLILIĞINIZLA BARIŞIN
Kafada birden çok şeyle meşgul olmadan çalışamamak, aynı anda seksen işi yapmadan verimli olamamak modern hayat sendromu. Herkes ‘Dağınık dikkat’ bağımlılığından mustarıp. Tek bir olaya, kişiye, işe odaklandığınızdan tüm üretim, ilgi düşüyor, daha çok üretmek için daha çok uyarıcıya ihtiyacınız var. Ve bu bir bakıma iyi bir şey. Yeni düzen bu, yeni ‘makine’ böyle çalışıyor.
9- DAHA AZ SEVİŞİN!
Binlerce araştırma, uzman yıllarca kafanızı ütüledi de durdu: Mutlu hayatın, uzun ömrü haftada filanca kez sevişmekten geçer... Pittsburgh’taki Carnegie Mellon Üniversitesi’nden dört akademisyen, 1280 çiftin seks hayatını inceleyerek şu sonuca varıyor: Daha fazla sevişmek yerine, seksi daha eğlenceli getirmenin yollarını bulmalı. Skor tutturma derdi, çiftlerde stres yaratıyor, mutsuzluğa sebep oluyor. Bir nevi “Nitelikte değil, nicelikte” durumu.
10- HARVARD DAMGALI MUTLULUK TARİFİ
Üniversiteye göre “mutluluk bir seçim.” Bu yıl yayımladıkları araştırma sonuçlarına göre ‘karınca kararınca’ mutluluk için yapmamız gereken üç basit hamle şöyle:
A- İŞTE MUTLU OLMAYI SEÇ
Rüya işiniz ya da değil, yaptığınız işi kâbusa çevirmek ya da yaşanılır kılmak tamamen sizin elinizde.
B- YAKIN İLİŞKİLERİ GÜÇLENDİR
Meali şu: Kuru kalabalığın kimseye faydası yok. İnsan detoksu için belki de tam zamanı. Rehberi biraz hafifletmeli, ağırlığı “Aman, nasıl olsa kırılmaz/gücenmez” dediğiniz en yakın eşe dosta vermeli.
C- ÖNCE KENDİNİZE BAKIN
Dozunda bencillik, ayarında kendine öncelik iyidir. Şimdi tekrarlayın: “Önce ben! Önce ben! Önce...”
11- ÜÇ KİTAP ÜÇ MUTLULUK
Raflar kişisel gelişim kitaplarından geçilmiyor, çoğu kapaktan iri iri puntolarla “mutlululuk” dağıtıyor. Denemesi bedava! Yine de zahmet etmeyin. Sizin için okuduk.
A- “İşe kendi kendinize söylediğiniz laflardan kurtularak başlayın. ‘Çok tembelim’, ‘Çok dalgınım’... Hayır, aslında o kadar tembel ya da dalgın değilsiniz. Kendi kendinize tekrarlayarak, inanmaya başladığınız, beyinde yarattığınız bir ‘gerçek’ bu.” (Better Than Before: Mastering the Habits of Our Everyday Lives, Gretchen Rubin)
B- Bu yılki mutluluk araştırmalarını inceleyin, yeni yıl kararı olarak sadece birini seçin: Her gün birine ufak da olsa bir şey hediye etmenin yolunu bulmak, daha yakınlarınızla daha çok görüşmek ya da günde 8 saat 20 dakika uyumak. Seçim sizin.
(The Sweet Spot: How to Find Your Groove at Work and Home, Christie L. Carter)
C- Değişim lafı ürkütücüdür. Bu lafı kullanmadan yeni şeyler deneyin. Her gün bir saat erken kalkıp, güne hep yapmak istediğin fakat ertelediğin şeyi yaparak başlayın. Koşmak, yazmak, toplamak ya da toparlamak... Ertelediğin her neyse! Bir gün deneyin, mutluluğu iliklerinizde hissedeceksiniz. (Shine: How to Survive and Thrive at Work, Chris Barez-Brown)
12- ŞİMDİ BÜTÜN BU OKUDUKLARINIZI UNUTUN
Dayatılan kurallar, uzun uzun dökülen listeler hep ‘daha çok’ mutluluğa şartlıyor, bu da sırasıyla beklentiyi, hayal kırıklığını ve mutsuzluğu getiriyor. Okuyun ve unutun. Sizi mutluluğa götürecek olan büyük kararlar değil minik adımlar.