Kuş göçünün ‘en’leri
Güncelleme Tarihi:
Kuş göçü bütün coşkusuyla devam ediyor. Avrupa’dan gelen leylek, kartal, şahin gibi binlerce kuş her gün gökyüzünde tepemizden uçarak kışı geçirmek için daha güneye, Afrika’ya doğru yol alıyor. Milyonlarca yıldır gerçekleşen bu muazzam yolculuğa tanıklık etmek isterseniz başınızı arada bir göğe kaldırmanız yeterli. Kuşları daha yakından görmek isterseniz de adresiniz Sarıyer tepeleri ve Çamlıca olmalı. Varsa bir dürbününüz onu da yanınıza alın, neşenize neşe katın.
YAŞAM ALANLARI YOK OLUYOR: EN KARİZMATİĞİ ŞAH KARTALI
Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı... Kanat açıklığı 210 santimin üzerine çıkabilen bu kartalı karizması nedeniyle tarihte birçok uygarlık sembol olarak kullanmış. Yaşam alanları yok oluyor, nesli tehlikede; bu yüzden göç sırasında görülmesi en fazla heyecana neden olan türler arasında. Orta Avrupa’dan başlayarak Türkiye üzerinden göçle Çin, Hindistan ve Afrika’ya kadar 10 bin km’ye yakın bir yolculuk yaptığı düşünülüyor.
GÜNEY AFRİKA’YA KADAR YOLU VAR :EN RENKLİSİ ARIKUŞU
Adından da anlaşılacağı gibi en sevdiği yemek arı. Ama diğer böcekleri de büyük bir iştahla yiyor. Gökkuşağı gibi renkleri var. Kışı böceklerin bol olduğu yerlerde geçirmek üzere Orta Avrupa’dan yola çıktı; Güney Afrika’ya kadar yolculuk yapacak. Ülkemizde de mayıs ayından göç zamanı olan ağustosa kadar birçok bölgede yaygın olarak görülebilir.
YAŞAYAN BİR FÜZE: EN HIZLISI GÖKDOĞAN
Gözleri o kadar keskin ki güvercin büyüklüğünde bir avı bir buçuk kilometreden seçebiliyor. Boyutu bir karga kadar olsa da en büyük silahı hızı. O yaşayan bir füze. Kanatlarını kapattığı zaman saate 380 kilometre hızla dalış yapabiliyor. Tüm gündüz yırtıcılarında olduğu gibi tekeşli! Söz konusu yuvadaki yavruları korumak olduğunda büyük-küçük dinlemeyip etrafta tehdit olarak gördüğü ne varsa kafa-göz dalabiliyor ve onun keskin pençelerinden, ne kadar büyük olursa olsun, bir kuşun kurtulması oldukça güç. Kendisi için en büyük tehditse tarım ilaçları. Bu öfkeli kuş, ülkemizin de hemen her yerinde yaşayıp ürüyor.
UÇAN DİNOZOR: EN BÜYÜK VE EN YÜKSEKTEN UÇANI KIZIL AKBABA
1975’te bir uçakla 11 bin metre yukarda çarpışan bir akbabadan biliyoruz ki en yüksek uçuş rekoru bu canlılarda. Ülkemizde görülen türler arasında kızıl akbabanın da en yükseğe çıkan kuş olduğu tahmin ediliyor. Tüysüz ve beyaz görünen boynu nedeniyle akbaba denince aslında aklımıza ilk gelen de onun görüntüsü. Adını, gövdesinin kızıllığından alıyor. 280 santimi bulan kanat açıklığıyla o adeta uçan bir dinozor. Zaten bu kadar büyük kanatlara sahip olmasa 10 kiloya ulaşan ağırlığını 5 bin kilometre kadar uzağa taşıyabilmesi mümkün olmazdı.
DUT YEMİŞ, DUT! EN KÜÇÜĞÜ SÖĞÜTBÜLBÜLÜ
Boyu 10 santim, ağırlığı 6-10 gram. Boyuna bakmayın, Kuzey Avrupa ve Sibirya’dan yola çıkıp Afrika’ya kadar 2 bin kilometre göç yolculuğu yapabiliyor. Yani günde ortalama 100 kilometre! Bir de küçük not: “Göçü izlemeye gideyim de bülbül dinleyeyim” diyorsanız eğer, demeyin!
Bülbüller sadece üreme dönemleri öter. ‘Dut yemiş bülbül’ terimi de dutların olgunlaşma döneminin onların üreme zamanlarının bittiği ve artık ötmedikleri döneme denk gelmesinden geliyor.