Gaziantep’in tarihi çarşıları

Gaziantep denince çarşıları ilk akla gelenler arasında yer alır kuşkusuz. Her türlü ürünün satıldığı bu çarşılar, nostaljik olduğu kadar kaybolmaya yüz tutmuş zanaatın sürdürülmesi için de büyük önem taşıyor. Yüzyıllarca seyyahların uğrak yeri olan çarşılar, Gaziantep’i ziyaret edenlerin ilgisini çeker
hâlâ. Eski çarşı mekânları, arastalar, bedestenler ve hanlar yerinde duruyor olsa da günümüzde bakırcılık, sedefçilik gibi el sanatları daha çok turistik ihtiyaçlara, nostaljik hislere hitap ediyor.

Mesela Bakırcılar Çarşısı. Adını burada satılan bakır eşyalardan alıyor. 400 yıllık geçmişi olan bakır işçiliği bu çarşıda hâlâ sürdürülüyor. Bakır, ustaların elinde bakraçlara, tepsilere, cezvelere dönüşüyor. Çarşıda sıralanan geleneksel dükkânlar asırlardır olduğu gibi yine zamana direnmekte. İrili ufaklı dükkânların çevrelediği el emeği göz nuru bakırların satıldığı otantik atmosferde dolaşmanın keyfi bambaşka.

Geçmişi solumak için birebir
Şehrin bir diğer önemli çarşısı da Saraciyeciler. Burada at koşu ve koşum takımları satılıyor. Çok sayıda dükkânın olduğu çarşıda, buradaki ürünlere ilginiz olmasa bile geleneksel havayı koklayabilir, dükkân sahipleriyle sohbet edebilirsiniz. Habbabçılar ise tahta terlik üreten zanaatkârların yer aldığı bir çarşı. Hap hap, takunyanın Gaziantep’te söyleniş biçimi. Ceviz, gürgen, çınar, şimşir ve dut ağacından yapılan takunyalar ilgi görse de bunların içerisinde en makbul olanı şimşir veya abanozdan yapılanlar. Habbabçılar Çarşısı’nda artık takunya yapılmıyor. Daha çok tahta kaşıktan başlayarak ufak tefek ahşap işlere dönmüşler.

Gaziantep çarşılarında değişik dönemlere ait geleneksel ürünlerin en güzel ve özel örneklerini bir arada görebilirsiniz. Külekçiler Çarşısı da bunlardan. Külekçiler, tahtadan yapılan pekmez ya da yoğurt kaplarının üretildiği bir çarşı. Kapısından girer girmez dükkânlarda ve vitrinlerde sergilenen kapların görüntüsü şaşırtacak sizi. Özellikle tahta oyuncaklar, çarşının en göze çarpan ürünlerinden.Davul, topaç, kız, beşik bunlardan bazıları. Üstelik çok ucuz. Yolunuz düşerse uğramadan geçmeyin.

Dünyaca ünlü yemeniler
Hemen peşi sıra Kavafiyeciler Çarşısı selamlıyor sizi. Kavafiyeciler adıyla bilinen ayakkabı, yemeni, çarık imal edenlerin bulunduğu çarşı, günün her saatinde yerli yabancı ziyaretçilerle dolup taşıyor. Ustaların dededen yadigâr oluşturduğu yemeniler eski zanaatın yaşatılması açısından önemli. Eskiden
itibarlı kişilerden sayılan kundura ustaları ise bugün tezgâhlarını kapatmamak için mücadele ediyor. Dünyanın öbür ucundan bile sipariş alan, el emeği, göz nuru Antep işi yemeninin özelliği tabanıyla yüzünün birleştiği yerin tamamıyla dikişli olması. Yani yemeni önce dikiliyor, ardından çevrilerek içi dışına getiriliyor.

Gaziantep’teki çarşıların birbirine uzaklığı 20-30 metreyi geçmiyor. Bu çarşıları geçip aşağılara indiniz mi, Baharatçılar Çarşısı’na ve Peynirciler’e gelirsiniz ki, bu kez birbirine karışan baharat kokuları başınızı döndürür. Gaziantep Çarşısı’nın en güzel mekânlarından biri Tahmis Kahvesi’dir.
Menengiç kahvenizi söyleyip o otantik havayı solumaya başladınız mı değmeyin keyfinize. 1640’ta IV. Murat döneminde yapılan bu kahvenin havasını solumak, bir köşesinde oturmak bile sizi geçmişin içine çekiyor. Burada her çarşıda ayrı bir hikâye saklı adeta. Tarihi kimlikleri, mimarileri, gelenekleri, esnaf ve zanaatkârlarıyla özellikle Doğu şehirlerinin canlı ve renkli yaşantısının en çok hissedildiği bu çarşılara yolunuzu düşürün.