Bu caz bir harika dostum!
Güncelleme Tarihi:
Aylardır, yıllardır her konuda en iyileri seçiyoruz. Gelin görün ki, bunca zaman boyunca cazın yanından pek geçmemişiz. Bu hafta aniden bu gaflet uykusundan uyandık! Telefonlara sarılıp cazcılara “Biz ettik siz etmeyin” dedik. Gelmiş geçmiş en iyi 10 caz parçasıyla yeni genel yayın yönetmenimiz, caz gitaristi Sedat Ergin’e “Hoşgeldin” diyoruz.
Şahane bir hayat!
1938 tarihli parçanın bestesi ve sözleri Billy Strayhorn imzalı. 1948’de Carnegie Hall’daki konserde Duke Ellington Orkestrası eşliğinde Strayhorn ve vokalist Kay Davis tarafından yorumlandı. Neşet Ruacan’a göre sözlerinde derin ve şiirsel anlamlar var. Kerem Görsev en iyi yorumunun John Coltrane & Johnny Hartman albümünde olduğunu söylüyor.
Tek parçalık konser
1974 yılında caz piyanisti Keith Jarrett, Köln şehrinin opera salonundaki ilk caz konserini vermek üzere sahneye çıktı. Ne var ki bir yanlış anlaşılma sonucu, beklentisinin çok altında bir piyano ayarlanmıştı. Türlü aksiliğe rağmen 1400 kişinin önünde çalmaya başladı. Bütün konser doğaçlama tek bir parçaydı ve bu parça bir efsaneye dönüştü. Konserden alınan kayıt, 40 yıldır raflarda.
1300 albümde çalındı
1937 tarihli Babes in Arms müzikalinin melodilerinden biri olan parça, ilk kez çocuk yıldız Mitzi Green tarafından seslendirildi. Sonraki yıllarda caz standartlarının en popülerlerinden biri oldu, 1300 albümde 600 müzisyen tarafından yorumlandı. Orhan Kahyaoğlu’na göre en iyisi Miles Davis yorumu. Ona göre sıcaklığı ve ruhaniliğiyle insana dokunuyor.
Nota olmadan çalındı
Miles Davis’in 1959 tarihli ‘Kind of Blue’ albümünden ‘So What’, Hakan Atala’ya göre en iyi caz standartlarından biri. Miles Davis, en yaratıcı ve dinamik soloların her zaman ilk kayıtta ortaya çıktığını söylerdi. ‘So What’ın kaydı sırasında daha da iddialı oldu, stüdyoya geldiğinde notalar yazılmamıştı. Müzisyenlere nerelerde solo gireceklerine, vurmalıları nerede çalacaklarına dair yol gösterdi.
Radyoda yasaklandı
Cole Porter imzalı ‘Love For Sale’ de bir müzikal parçası, The New Yorker’dan. Satılık aşkların reklamını yapan bir fahişenin bakış açısıyla yazılmış. İlk duyulduğunda skandal olarak nitelendi, hatta radyoda yasaklandı. Buna rağmen hit oldu; Billie Holiday’den Elvis Costello’ya pek çok isim yorumladı. Kürşat Başar’a göre en iyisi, Miles Davis’in çaldığı versiyon.
Romantik ve bereketli
Zuhal Focan, pek çok parça pek çok sanatçı tarafından değişik zamanlarda yorumlandığı için böyle bir değerlendirmeyi ancak kişisel olarak yaptığını sıkı sıkı hatırlatıp oyunu Charlie Haden’ın ‘First Song’undan yana kullandı. Tercih ettiği ise Ernie Watts’ın tenor saksofonda olduğu Quartet West yorumu. Haden’ın cazda modernizmi başlattığı, romantik ve bereketli çalışmaları burada da görünüyor.
Zamansız ve cool
Dave Brubeck Dörtlüsü’nün meşhur ettiği bir Paul Desmond bestesi. Görgün Taner, ‘Take Five’ için şunları söylüyor: “Basit, son derece basit, belli bir zaman dilimine ait gibi durmuyor ve cool”. Davul, piyano, alto sax ve kontrbasın sırasıyla birbirlerine kavuşmalarıyla ve konuşmalarıyla ilerleyen 5.5 dakikalık bir beste. Caz dünyasından birçok isim yorumladı.
Atışmayla doğdu
Bobby Timmons’ın bu parçası, bir barda Benny Golson’la prova yaparken oluştu. İkisi çaldıkları doğaçlamalar arasına bir köprü yazdılar ve o akşam çaldılar. Dinleyenler bayıldı, şarkının adı orada kondu: İnilti. Parça ilk kez 1958’de Art Blakely Band’in aynı adlı albümünde gün ışığına çıktı. Batu Akyol Moanin’i karmaşık olanı en basit dille anlattığı için seçti ve Charles Mingus yorumunu tercih ettiğini söyledi.
İlk notadan esaret
Hülya Tunçağ “Bana göre armonik, melodik ve ritmik açıdan en iyi caz bestesidir” diyor. 1964’te Herbie Hancock tarafından Fabergé’nin reklamı için yazıldı. Hancock aynı tema üzerinde bir albüm yarattı. Tunçağ, “Albümün yıldızı daima Maiden Voyage” diyor; “Sizi ilk piyano girişiyle tutsak eder. Lirizm ile hard-bop arasında kusursuz bir dengenin ürünüdür.”
Her kadının hayali
‘Naima’, John Coltran’in 1959 tarihli bir bestesi. Adını, Coltrane’in eşi Juanita Naima Grubbs’tan alıyor. Ferhat Boratav da “Bu parçayı karım sevdiği için seçtim” diyor. Naima’nın yavaş ve sade bir melodisi var, içinde kısa bir piyano solo da yer alıyor. Başka müzisyenlerin albümlerinde de yer bulan parçayı, John Coltrane de birkaç kez yeniden yorumladı.
JURİ
Kerem Görsev
caz piyanisti, besteci
Görgün Taner
İKSV Genel Müdürü
Zuhal Focan
‘Jazz’ dergisi editörü, Nardis Jazz Club kurucusu
Orhan Kahyaoğlu
Müzik yazarı
Neşet Ruacan
Caz gitaristi
Hülya Tunçağ
Caz yazarı, radyocu
Kürşat Başar
Yazar, caz müzisyeni
Batu Akyol
‘Türkiye’de Caz’ belgeselinin yönetmeni
Hakan Atala
Lale Plak’ın sahibi
Ferhat Boratav
CNN Türk Haber GYY, caz sevdalısı