Biz bu insanlara nasıl güveneceğiz?

Davranış Bilimleri Uzmanı Aşkım Kapışmak günümüzde herkes için büyük bir güvenlik problemi olduğunu söylüyor ve bunu da bakın nasıl açıklıyor: “Artık sosyal hayatımız çok hızlı ilerliyor. Teknolojinin, araçların, uçakların sayesinde uzak mesafeler bile yakınlaşmaya başladı. Yani arkadaş, dost, akraba, iş ortağı, sevgili gibi birçok insanı yakınlardan seçmeye gerek yok. Çok ötelerdeki biriyle rahatça herhangi bir ilişki kurabiliyoruz. Bu durum kimi zaman doğru olsa da artık önlenemez bir güvenlik problem haline gelmiş durumda. Eskiden daha yakınlarda bir arada yaşarken çevremizdekileri daha iyi analiz edebiliyorduk şimdiyse sadece bizimle geçirdiği zaman dilimi içinde onlarla ilgili bilgiye sahip olabiliyoruz. Peki ne kadar doğru çıkıyor?

Kapışmak, sorunumuzun ‘hız’ olduğu söylüyor: “Her şeyden önce yaşam hızlı algılanmaya başladı. Bir maratonun içinde kendimizi acele etmek zorunda hissediyoruz. Sanki yakalamamız gereken bir şeyler var acele etmezsek elimizden gidecek gibi. Hızlıca tanımanın yollarına düştük. Acelecilik yüzünden hemen ikna etme isteğimiz arttı çünkü zaman önemli, tahammül azaldı, hemen arkadaş, dost, sevgili oluvermeye başladık. Eskiden bir ilişki için tanıma, değerlendirme, yorumlama ve gözlemleme, ‘kendine dikkat etme, bekleme, sabır gibi değerlerin yerini güzel mi, iyi konuşuyor mu, neler anlatıyor, nasıl bakıyor, nasıl giyiniyor, kimlerle arkadaş, kimleri tanıyor’ gibi maddi haller aldı. Yani hemen inanmak, hemen inandırılmak istiyoruz. Bu sebepten dolayı toplumun dilindeki yeni çıkarım: ‘Aman kimseye güven olmaz, dikkat edelim.’ Yani sloganlarla yaşam felsefesi geliştirdik, Mevlana sözleri ile kalp egzersizleri, yeni mekânlarla sosyal ortam, sosyal medyayla insan tanıma, özlü sözlerle hedef belirleme, etiketlemeyle kendini güvene almaya başladık. Her şeyi bildiğimizi zannediyoruz ama her ilişkiden de bir şekilde başarısızlıkla ayrılıyoruz. Fotoğraf verme merakımız çok ama fotoğraflardaki gibi mutlu değiliz, pozumuz geçici. Bu hale gelmiş bir insanlığı kandırmak, sömürmek ve aldatmak kolaylaşıyor.”

İLK TANIŞTIĞIMIZ İNSANDA NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

Artık kıyafet ve mekânlar ölçü değil çünkü herkes her şeyi giyip her yere gidebiliyor; dinlediği müzik, okuduğu kitap ve söylemler ölçü değil, bunları alıp paylaşmak ve ezberlemek çok kolay... İşte ilk tanıştığınızda içinizden sormanız gereken sorular:

1. Hayattaki problemlerini nasıl çözüyor ve bundaki istikrarı ne? Başkalarını suçlayarak mı yoksa öz eleştiri yaparak mı yaşıyor?

2. Sizin dışınızdaki insanlarla iletişim şekli nasıl?

3. Sizi iyi dinleyebilir, peki başkalarını?

4.Özlü sözleri çok kullanıyor mu? Çünkü sözlerdeki gibi yaşayanlar bunları dile getirme ihtiyacı duymaz, söylüyorsa etkilemek içindir.

5. Ailesiyle ilişkisi nasıl ? Onlara yeterli zaman ayırıyor mu, yoksa hep bahanede mi?

6. Magazinel mi konuşuyor yoksa derinlemesine mi? Popüler dünyayı sürekli konuşup eleştiriyorsa gizli bir hayranlığı vardır. Genelde sağlıklı insan eleştirdiği insanlara üzülür ve değişmeleri için kendince bir şeyler yapar.

7. Statüsü kendinden yüksek ve aşağıda olan insanlarla ilişkisi nasıl? Yukarıda olan insanlara sabırlı, tavizkâr, övgülü ama diğerlerine tahammülsüz, sabırsız ve dışlar moddaysa çıkarcıdır. İnsan kimlikleri aşıp diğerinde de insanı görebilmelidir.

8. Verdiği sözleri hatırlıyor ve tutuyor mu ? Sürekli kendiyle ilgili söz verip yine aynı şeyi yapıyorsa samimiyetsizdir. Sağlıklı insanlar verdikleri sözleri kimseyle paylaşmazlar, sözlerini tutarlar, onları başkaları konuşur.

9. Yardımlaşma ve iyilik eşiği nasıl ? Hayvanlara ve ihtiyaç sahibi insanlara duyarlı mı ve devamlı mı ?

10. Kendinden ve tanıdıklarından sürekli bahsediyor mu ? Bu bir satış tekniğidir, özgüvenli insan buna ihtiyaç duymaz.

11. Sakinlik ve huzur durumlarına bakın, sizinle iken oranın tadını çıkarabiliyor mu? Bir şeyle uğraş halindeyken ne kadar adapt eve ilgili? Her şeyi yarım yapıp, yapıyprmuş gibi gözükenlerden mi?

12. Özel alanlarınıza saygılı mı, kendi özel alanları var mı ?

13. Entelektüel sohbet edebiliyor mu ? Birkaç sohbetten sonra gevşeyip, oturma şekli saygısız oluyor mu ?

14. Sürekli şaka yapma ihtiyacı duyuyor mu ? Hemen özelinize girmek ve kendi özelinden bahsetme ihtiyacı duyuyor mu ? Unutmayın ya yaygın oluruz ya da saygın. Saygın ilişkiler zaman alır ve acelecilik yoktur. Yaygın ilişkide her şey bir anda masaya yatırılır, konuşulur ve herkese duyurulur. Başkalarından örnekler veriyor mu, bu kişiler kim?

MİTOMANLARIN 10 ORTAK ÖZELLİĞİ

1. Sessizliğe tahammül edemez, hemen konuşma ihtiyacı duyarlar.

2. Ortamlarda abartı konuşmalar ve davranışlar sergilerler. Herkesi tanıyor, her şeyi biliyor, her işi yapmış olduklarını söylerler.

3. İş ve arkadaş çevreleri sürekli değişir ama her arkadaşı için “dostum” der. Değişmesinin sebebi yalanlarının ortaya çıkmasıdır.

4. Hareketli ve sosyal kişilerdir, durgunluğu sevmezler çünkü her yalana inandıkları için o enerjiye sahip olurlar. Mesela “Başbakan’ı tanıyorum” diye yalan söyler ve tanıyormuş gibi enerji taşımaya başlarlar. Bu durumda sık yalanlardan dolayı fazla enerji üretir ve hiperaktif olurlar. Herkesle tanışma ihtiyaçları vardır, her tanıdıklarını bir diğerine dost gibi anlatmak için...

 Linet’in “nişanlım” dediği kişin evli ve iki çocuk babası çıktı.

5. Yalanlarında süreklilik vardır ama tutarlılık yoktur. Yalanları ortaya çıkınca aşırı sevecen kişi aşırı agresife dönüşür.

6. Asla birini kandırmak için değil, gelişigüzel yalan söylerler.

7. İlgi ve alakayı çok severler, konuyu bir şekilde kendilerine getirmede ustadırlar.

8. Size yardım yaparak güveninizi kazanmayı iyi bilirler. İstediğiniz saatte arayıp bir şey isteyebilirsiniz, hep motivedirler.

9. Girdikleri ortamlarda, cesur olmak gerekiyorsa cesur, zengin olmak gerekiyorsa zengin, iyi olmak gerekiyorsa iyi, maço olmak gerekiyorsa maço, sevimli olmak gerekiyorsa sevimli olabilirler. Amaç istenilen ve beklenilen olmaktır.

10. Herkese, her şekilde hızlıca telefonlarını verir, alırlar. Kimin telefonunu alıyorlarsa çok sürmeden arayıp yakınlaşma isteği duyarlar.

�

GÜVENİLMEZSE NASIL KAÇACAĞIZ?

Eğer bu aşamaya geldiysek zaten belli bir süre geçirmiş oluyoruz; bazen tepkiler karşımızdakinin kim olduğuna göre şekil alır. Bu iş arkadaşı ya da akraba ise durum değişir, arkadaş ve dost ise değişir, sevgiliyse tamamen farklıdır. Ama ilk yapılması gereken şey paylaşımları azaltmaktır. Önce gereken konuşma mantık çerçevesinde yapılmalı. Buna rağmen değişmiyorsa, yavaş yavaş uzaklaşmalı. Arkasından çok konuşmamalı, suçlama ve öfkeden uzak durmalı. Egomuzu devreye sokup intikam duygusu beslememeli. Güvendiğimiz biriyle bu konuları paylaşımda olmalıyız. Herkese değil, güvendiğimiz kişiye anlatmalıyız. Karşımızdakini değiiştirme çabasına girmemeliyiz. Yalana ve yapılana dikkat etmeli, her açıdan değerlendirmeliyiz. 

 Fenerbahçe eski başkanlarından Metin Aşık’ın kızı Eda’nın nişanlısının kimliğinin sahte çıktı.

HEMEN UZAKLAŞIN!

** Her şeye “hallederiz” diyorsa...
** Empati duygusunu kullanmıyorsa. . . 
** ‘Ben’ ile başlayan cümleleri sık kullanıyorsa...
** Her kalıba girebiliyor herkesin istediği kişi olabiliyorsa ...
** Herhangi bir yalanını yakaladınız ama pişmanlık duymuyorsa...
** Sürekli size övüyor ve hak etmediğiniz yüceltmeler yapıyorsa...
** Yeni tanıştırdığınız arkadaşlarınızı sebepsiz şekilde arıyorsa...
** Masada kimseyi konuşturmuyor, sürekli kendi konuşmak istiyorsa... 
** Duygu durumları bir anda değişebiliyorsa ve bu durumdan yorulmuyorsa ...