Bitki mi yoksa hayvan mı?

Tarih boyunca bitkiler ailesinin bir üyesi olarak bilinen mantarların artık kimi yönleriyle bitkilere, kimi yönleriyle de hayvanlara benzediği biliniyor. Bu nedenle mantarlar doğada ne hayvanlar ne de bitkiler sınıfında yer alıyor. Onlar aslında başlı başına bir başka alemi temsil ediyor. 1950’den bu yana mantarlar ne hayvanlar ne de bitkiler aleminde yer alıyor. Onların aleminin adı bitki ve hayvanların arasında yer alan Mantarlar olarak adlandırılıyor.

Ne yazık ki gezegenimizde mantarlar hakkında halen çok az şey biliyoruz. Hatta doğrusunu söylemek gerekirse neredeyse pek bir şey bilmiyoruz. Doğada 1 milyonun üzerinde mantar türü olduğu tahmin ediliyor. Ancak ne var ki bugüne kadar bunların sadece 180 bin türünün adı konulabilmiş durumda. Ülkemizde ise 12 bin tür mantar bulunuyor.

Görüntü ve yaşam döngüsüyle oldukça enteresan olan mantarların yenileni ve yenilmeyeni olduğu gibi bir de zehirli olanları var. Örneğin imparator mantarı günlerindeyiz. Roma döneminden beri bilinen çok leziz bir matar olan İmparator Mantarı aslında çok zehirli olan bir ailenin muhteşem tattaki yenilebilen tek üyesi. Ağaçlarda parazit olarak yaşayan Fomitopsis pinicola ve kase mantarı diye bilinen Aleuria aurantia mantarları zehirli olmadıkları halde yenmemesi gereken mantarlar arasında yer alıyor.

ZEHİRLİ MANTARLAR

Türkiye’de yaklaşık 15 tür öldürücü mantar var ve bunlar bol miktarlarda bulunan türler. Bununla birlikte yaklaşık 200 tür mantar da zehirli olarak kabul ediliyor. Bunların içinden köy göçüren, ölüm meleği gibi mantarlar Türkiye’deki mantar zehirlenmelerinin ve bu nedenle ölümlerin yüzde 80’ini oluşturuyor. Kukuletalı mantar ve örümcek mantarı da yine öldürücü zehre sahip mantarlar arasında yer alıyor.

Zehirli mantarlar genellikle 1-2 günde insanları öldürmüyor. Mantar zehirlenmesinden dolayı ölümler genellikle 5 ila 7 gün arasında gerçekleşiyor. Hatta yendikten 3 ay sonra ve 6 yıl sonra böbrek yetmezliğinden öldüren mantarlar var. Bu nedenle topladıkları mantarı yemeye niyetli olanların mantar türleri hakkında çok iyi bilgiye sahip olmaları, zehirli ve zehirsiz mantarları bilimsel olarak da ayırt edebilmeleri gerekir.