5 kuştan ayrı makam: Park gazinosu iftiharla sunar

SAKA

Kelebek kadar renkli olan sakaların insanı bağımlı yapan ötüşü meşhurdur. Bunun en güzel örneği, ömrünü sakaların sesine adayan ve artık onlarla konuşacak kadar dillerini bilen kuş meraklısı ‘Arnavut Şevket’ abimiz. Youtube’a girip saka taklidini dinleyebilirsiniz.

Ötüşü neye benziyor?
‘Çipet pet pet cibili cibili cibili cibili şak şak şak şak’... İşte bunlar sakanın nağmeleri...

ALACA AĞAÇKAKAN

Türkiye’deki nüfusunun 800 bin çift civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam Avrupa nüfusunun yüzde 80’ine, dünya nüfusunun da yarısına denk.

Ötüşü neye benziyor?
Ağaca gagasıyla vururken çıkardığı davul sesine benzeyen tıkırtısıyla kendini belli eder. Ötüşü ‘kuit kuit’ şeklinde.

KIZILGERDAN

Sokağa atılmış çaydanlık, bot, sepet, palto cebi... Kızılgerdanlar böyle sıradışı yerlere yuva yapmalarıyla meşhur. Bir nevi nerede akşam orada sabah... Erkekleri pek agresif. Hele alanlarına başka bir erkek girmeyegörsün. Hırgürün sonu ölüme kadar gidebiliyor. Çünkü onlar için ‘iyi bir bölge’ hayati öneme sahip. Rakiplerine kızgınlıklarını önce sesleri, sonra kabaran tüyleriyle gösteren kızılgerdan erkeği, sonuç alamazsa rakibine saldırıp gözünü oymak, yere atmak, gagalamak gibi maçoluklar yapıyor. Buna karşın, aynı zamanda başka kuşların yavrularını besleyecek kadar da şefkatli bir tür.

Ötüşü neye benziyor?
Metalik ve kısa bir ‘tik’; keskin ve tiz bir ‘siii’; tatlı, ince ve çeşitli türde melankolik şakıma...

MAVİ BAŞTANKARA

Türkiye’nin büyük bir bölümünde görülüyor. Bu sıralar en sevdiği mekânlar çalıların ve yapraklı ağaçların bol bulunduğu yerler. Yani park, bahçe ve ormanlık alanlar. Sesleri çok çeşitli.

Ötüşü neye benziyor?
Tipik sesi azarlarcasına söylenen ‘tsii tsii tsii tsit’ dir. Neşesi yerindeyse ‘tsi tsi tsiyuhyuhyu hyu’ şeklinde şamatayı sever.

FLORYA

Adı Rumca’da ‘yeşil’ anlamına gelen ‘floros’ kelimesinden gelen bu kuşa eskiler de zaten ‘flürye’ der. Ötüşünün güzelliği ve etkileyiciliği nedeniyle kafeste en fazla beslenen kuşlar arasında yer alsa da siz yine de park-bahçede olanın sesini tercih edin. Florya’nın ötüşü makara, yani tekrarlı olduğu için hem ötüşün güzelliği, hem de uzunluğu önemli.

Ötüşü neye benziyor?
Ağacın tepesinden genizden gelen ‘cviuuuu’ ve ‘cibicibici’ üreme döneminde duyulur. ‘Velis-velis’ de nağmeleri arasında.

DERTLERİ NE, NE DİYORLAR?

Bir insan neden konuşur? Boşboğaz olmayı bir yana bırakırsak, buna verebileceğimiz yanıta kabaca ‘derdini anlatmak’ diyebiliriz. Peki bir kuş neden öter? Hadi insanın hayatında aşk var, kavga var, politikacılar var, spor var... Var oğlu var... Peki onların hayatında ne var? Kabaca üç şey için ötüyor, ötüşüyorlar. İlk neden; “Ben buradayım, burası benim, yaklaşanı yakarım” mesajını etraftaki rakiplere iletmek. İkincisi; “Ben yakışıklıyım, sağlıklıyım, gencim, prezantablım, tostumu yedim, hazırım” mesajını bu kez etraftaki dişilere iletmek. Üçüncüsüyse; ilk ikisinin başarısına bağlı... Eğer bir kuş, alanını korumuş, dişisini bulmuşsa; üçüncü ötüş nedeni çoluğuna çocuğuna nasıl ötüleceğini öğretmek. Bir nevi kendi başarı hikâyesini başından sonuna yavrusuna bir destan olarak öğretmek diyebiliriz bu üçüncü aşamaya.