Günün Uzmanı: Dr. Atakan Aydın
Oluşturulma Tarihi: Nisan 21, 2004 01:21
Dünya Sağlık Örgütü’nün istatistiklerine göre doğum felci görülme sıklığı ülkeden ülkeye değişse de, her 1000 canlı doğumda, 0.4- 4 oranında görülüyor. Türkiye’de de tahmini olarak her yıl ortalama 1500- 2 bin bebekte doğuma bağlı felç gelişiyor. Bu bebeklerin yüzde 90- 95’i kendiliğinden veya rehabilitasyon desteğiyle iyileşiyorlar. İyileşemeyenlere ise uygun zamanda mikrocerrahiyle sinir onarımları yapılıyor.
Doğum felci nedir?
Tıp dilinde obstetrik brakial pleksus yaralanmaları dediğimiz doğum felci, doğum travmaları nedeniyle ortaya çıkan, boyun omurlarının arasından çıkıp, kol ve elin her türlü hareket ve hissetmesinden sorumlu sinirlerin yaralanması. Genellikle bu sinir grubunun yaralanması, çocuğun doğum kanalından çıkartılırken sinirlerin aşırı gerilmesi veya kopmasıyla oluşur.
Riski artıran nedenler nedir?
Bebeğin kilosunun yüksek olması, ana rahminden doğumuna engel oluşturacak problemlerin uzaması ve müdahaleli doğumlar doğum felci riskini arttırır.
Doğum koşulları ve doğumun kimlerin yaptığırdığı önemli mi?
Elbette önemli. Teorik olarak kırsal kesimde şartların iyi olmadığı ev doğmlarında bu riskin yüksek olduğu tahmin edilse de bize başvuran vakaların yüzde 90’ı hastanede doktorların yaptırdığı doğumlar!
Sadece normal doğumlardan sonra mı görülüyor?
Normal doğumlarda risk daha yüksek. Ancak ender de olsa sezeryan sonrası da doğum felcine rastlanıyor.
Aile, bebeğinde felç oluştuğunu nasıl anlayabilir?
Bir kolun diğerinden farklı ve daha az hareket etmesi, yeni doğan bebeklerde görülen refleks hareketlerde asimetri, kolu yana açamama, dirseği bükerek eli ağıza götürememe veya cisimleri tutamama, bir gözün diğerinden kısık ve küçük gözükmesi gibi belirtiler aileyi uyarmalı.
Tedaviye ne zaman başlanmalı?
Bu tip yaralanma şüphesi olan hastanın doğumunu takip eden o dönemden hemen sonra hekimlerin kontrolüne girmesinde yarar var. Bu yaklaşım 2001’den beri İstanbul Tıp Fakültesi’nin Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı El Cerrahisi Bilim Dalı ve Çocuk Hastalıkları Gelişim Nörolojisi Bilim Dalı tarafından sürdürülüyor. Konuyla ilgili, (0212) 635 11 84 nolu telefondan bilgi alınabilir.
Tedavisi nasıl yapılır?
Kendiliğinden iyileşmeyen hastalara uygun zamanda yapılacak mikrocerrahi girişimlerle yapılan sinir tamirleri başarılı sonuçlar vaat ediyor. Sinir ameliyatları bir yaşından küçük hastalar için uygun tedavi seçeneği. Bu doğumsal felcin çok büyük oranda kendiliğinden düzelme eğilimi gerek doktorlar, gerekse aileler tarafından altın dönem olarak adlandırılan bu zamanın geçirilmesine neden olabiliyor. Zaman kaybeden çocuklarda bazı serbestleştirme, kas ve kiriş transferi veya kemik düzeltici girişimlerle sekelin (sakatlığın) düzeltilmesine gidilebilir.
Cerrahi yetiyor mu?
Tedavi programları, yapılan ameliyatlar öncesi ve sonrasında uzun dönem fizyoterapiyi de içerir.
Tedavi başarılı mı?
Erken dönemde başvuran olgularda tamamen normal olmasa da kullanılabilir bir üst ekstremite kazandırılabilmektedir.
Tarihte bildiğimiz doğum felçli ünlüler?
En meşhuru Stalin. Hatta hırçın ve gaddar olmasını doğum felcine bağlayanlar da vardır.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN