Hanedan kadınları

Osmanlı hanedanına her biri farklı ülke, din ve kültürden katılan dört kadın sultan; Hürrem, Kösem, Nakşıdil ve Safiye gerek yüzleri gerek dönemlerinin saray giysileri ve ortamlarıyla ressam Reyyan Somuncuoğlu’nun tuvallerinde hayat buldular.

Yaşadıkları dönemde Osmanlı hanedanı içinde dünyaya getirdikleri ünlü padişahlar ve saray entrikalarıyla söz sahibi olan ve tarihe geçen 4 ünlü sultana ilişkin 18 eser Aya İrini’de sergilenmeye başladı. Biri Rus Ortodoks (Hürrem), biri Rum Ortodoksu (Kösem), biri İtalyan Katoliği (Safiye) ve biri de Fransız Katoliği (Nakşidil) olan Aya İrini’deki sergide ayrıca sultanların eşlerinin resimleri de yer alıyor. ‘‘Otto Woman’’ adlı sergi, ressam Reyyan Somuncuoğlu’nun, yaklaşık iki yıllık çalışma ve arıştırmasının ürünü.

Reyyan Somuncuoğlu, dünyanın çeşitli yerlerinden saraya getirilerek yaşamları boyunca karıştıkları entrikalarla devletin kaderinde söz sahibi olan kadın sultanların resmedilme öyküsüne bir Venedik gezisinde karar vermiş; ‘‘Venedik’te gondola binip gezdiğim bir dönemde aklıma saltanat kayıkları geldi. Buradan yola çıkarak ilk olarak ‘Saltanat Kayıkları’ sergisini açtım. Ardından aklıma kayıklara binen sultanlar geldi. Kimler bindi, neler yaşandı, diye düşündüm. Bu kadınlar Osmanlı’nın devamını sağlarken idare işlerinde de etkili isimlermiş. Ayrıca dikkat edilirse hepsi yabancı. Önce kadın olarak sonra dünyadaki kadının varlığı olarak onları ele almak istedim. Bizdeki kadının yokluğunun nedenlerini sorgulamaya çalıştım. En güzel kadınlar bizde, ama bunları resmetmek yasak.’’

Somuncuoğlu, sultanları resmederken tamamen tarihsel dokümanlardan yararlanmış. Kadınların karakterlerini okumuş; ‘‘Elimde resim malzemesi olmadığı için sultanların hayatları hakkında okuduklarımdan yola çıkarak yaptım. Mesela Hürrem Sultan çok hırslı, çirkin bir kadın, ama inanılmaz tatlı dilli. Kanuni Sultan Süleyman’a ‘Ayaklarınızı yıkayayım, kulunuz olayım’ şeklinde sözler sarfedip onu baştan çıkartırmış. Bunları okuduktan sonra çirkin, suratında beni olan, egemen bir kadın karakteri ortaya çıktı. Ama onları resmetmek hiç de kolay olmadı. Her aşamada onlarla göz gözeydik. Çünkü benim için çok büyük bir sorumluluktu.’’

Dünyaya açılacak

Reyyan Somuncuoğlu, 10 Eylül’e kadar Aya İrini’de sergilenecek koleksiyonu ancak toplu halde satmayı düşünüyor. Ama onları önce uluslararası alanda sergileyerek dünyaya tanıtmak istiyor.

Mahıpeyker Kösem Sultan

(1590-1650)

14. Osmanlı Padişahı (1590-1617) 1. Ahmet’in eşi ve 4. Sultan Murad ile Sultan İbrahim’in (Deli) ve Şehzade Kasım’ın anneleri. Bir Rum Ortodoks papazının kızı. Asıl adı Anastasya’ydı.

Safiye Sultan - Baffo

( - 1618)

Osmanlı Hakanlarının 12’ncisi 3. Murat’ın eşi (1546-1595) ve 3. Mehmet’in annesi. Venedik Valisi’nin kızıydı. Korfo Adası’na deniz yolculuğunda Osmanlı korsanlarınca esir edildiğinde 15 yaşındaydı.

Nakşıdil Sultan (Aimee De River)

(1778-1817)

27. Osmanlı Hakanı 1. Sultan Abdülhamit’in (1725-1789) eşi ve 30. Hakan 2. Mahmud’un annesi. Martinik Adası’nda doğmuş. Öğrenimini Fransa’da yapmış. Kültürlü, genç ve güzel.

Roxolan (Hürrem Sultan)

(1502-1561)

10. Osmanlı Padişahı ve Osmanoğulları hakanlığını yücelme devri sembolü Kanuni Sultan Süleyman’ın (1494-1566) üç eşinden birisi. Şeyhzade Selim ile Şeyhzade Beyazıt ve Mihrimah Sultan’ın annesi.