Çiğdem TOKER
Oluşturulma Tarihi: Kasım 16, 2007 00:00
Scandinivian Journal of Economics’in editörü Prof. Nils Fottfries, TOBB ETÜ’den Prof. Dr. Serdar Sayan’a, "İranlı Dr. Bashir Khodaparasti’nin bir makalesini gönderiyorum, hakemlik yapar mısınız" mesajı gönderdi.
Prof. Sayan, makaleyi görünce, "Hemen yayınlayabilirsiniz, çünkü yazarı benim" diyerek intihal olayını yakaladı. Bunun üzerine editör, İran’a şikayet mektubu yolladı.
TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ETÜ İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Serdar Sayan’ın başına, bugüne dek dünyada benzeri görülmemiş bir intihal olayı geldi. Sayan, incelemek üzere kendisine gönderilen makalenin, "2004’te yayınladığı kendi makalesi" olduğunu hayretle tespit etti. Uluslararası iktisat camiasında yankı uyandıran, siber alemde ve Ankara-İsveç-Urmiye hattında tartışılan intihal olayı şöyle gelişti:
HAKEM OLMASI İSTENDİ: İsveç’te yayımlanan, dünyanın en saygın uluslararası iktisat dergilerinden biri olan "Scandinavian Journal of Economics"in baş editörü Prof. Nils Gottfries, geçtiğimiz aylarda Sayan’a bir e-posta gönderdi. Baş editör, Sayan’dan, ekte yer alan, İranlı Dr. Bashir Khodaparasti’nin yayımı talebiyle gönderdiği makaleyi okuyup hakemlik yapmasını istedi. Sayan, makaleyi açtığında, başlıktaki kavramlar kendisine çok tanıdık geldi. İlk önce, "Ne enteresan. Benim kullandığım anahtar sözcüklerin aynısı" diyen Sayan, birkaç dakika sonra ise editöre şöyle bir yanıt yazdı: "Makale çok kaliteli. Hatta dergide hemen yayımlamanızı tavsiye ediyorum. Nasıl bu kadar çabuk karar verdiğimi soracak olursanız, bu benim makalem!"
ÖĞRENCİSİYLE YAZDI: Sayan’dan hakemlik yapması istenen bu makalenin, 2004’te "ODTÜ Gelişim Dergisi"ne Tunuslu doktora öğrencisi Mehdi Jelassi ile birlikte yazdıkları makalenin bire bir kopyası olduğu ortaya çıktı. Sayan’ın makalesi, ülkeden ülkeye değişen nüfus yaşlanma hızlarının dış ticaret ilişkilerine etkisini konu alıyordu. Sayan, üç yıl önce vefat eden hocaları Prof. Merih Celasun’un anısına hazırladıkları bu makalenin üzerinde "Dr. Bashir Khodaparasti" adını görünce "gözlerine inanamadığını" söyledi.
YAZI KARAKTERİ BİLE AYNI: Sayan, "İnanamadım, çünkü bütün yaptığı, isimlerimizi çıkarıp kendi ismini koymak. Bir de makalenin hocamız anısına olduğuna ilişkin bölüm ile finaldeki özet bölümü bir zahmet çıkarmış. Kalan her şey virgülüne kadar tıpatıp kopya. Adam sayfa numaralarını, yazı karakterini bile değiştirmeye gerek görmemiş" dedi.
İNDİRMİŞ VE YÜRÜTMÜŞ: Prof. Sayan, "Olayın çok komik bir tarafı da var" diyerek, şöyle konuştu: "Dr. Beşir’in nereden bulduğunu araştırdığımızda, ODTÜ Gelişme dergisi, Kanada’daki bir akademik sitede açık erişimdeymiş. İranlı Dr. Beşir buradan indirmiş ve yürütmüş. Ama bu cin fikir, (sen erişebilirsen herkes erişebilir) noktasında aksamış. Bu alanda çalışan dört uzmandan biriyim. Şunu düşünemiyor: Bu makale bana gelmese, hakemlik için kalan üç kişiden birine gidecek ve onlar çalıntı olduğunu bildirecekler."
İRAN’A ŞİKÁYET EDİLDİ: İranlı bir "bilim adamı"nın bir Türk bilim adamından çaldığı makaleyle kandırılmak istenen editör Gottfries, Dr. Khodaparasti’nin görev yaptığı Urmiya Üniversitesi’ne bir mektup yazarak olayı anlattı. Gottfriesır, intihal yapan öğretim üyesine yaptırım uygulanmasını istedi. Sayan, dergi editörünün geçtiğimiz Nisan ayında yazdığı bu yazıya hiçbir yanıt gelmediğini söyledi. Prof. Sayan, uluslararası alanda en fazla makalesi yayınlanan 10 Türk iktisatçısından biri.