Haftanın yenileri-Kitap

Öykü

Nefret, Arkadaşlık, Flört, Aşk, Evlilik
Alice Munro
Çev.: Roza Hakmen
Can Yayınları

Her ne kadar, genellikle arka planda yer alan, ‘siyasi’ gerekçeleriyle daha çok anılıyor olsa da Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmak için gerçekten iyi bir yazar olmanız gerekir. Yoksa elinde kalemle dolaşan herkese verirlerdi bu vakte kadar. Zaten bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Alice Munro hakkında, herhangi bir ‘siyasi’ argüman üzerinden yorum yapılmaması da birinci unsurun ‘edebiyat’ olduğunu bir kere daha gösterdi. Şayet bugüne kadar Alice Munro’yu okumayanlar arasındaysanız, ‘Nefret, Arkadaşlık, Flört, Aşk, Evlilik’ adlı öyküler toplamı, Munro külliyatına olağanüstü bir giriş olacak. Ne demişti gerekçe olarak Nobel kurulu: “Duruluk ve psikolojik gerçekçiliğiyle öne çıkan, incelikle işlenmiş hikâyelerinden dolayı”. Gerçekten bir dantel gibi işliyor Munro anlatacağı olayları, kişileri, hisleri. Bunu o kadar etkileyici bir şekilde yapıyor ki hayran olmamak elde değil. Bir ilişkiye dair sayfalarca anlatılabilecek kadar önemli, bütün bir metnin çekirdeğini oluşturacak noktayı, bir fiske darbesiyle koyuveriyor öykülerinde. Göz açıp kapayıncaya kadar, birkaç kelimelik bir cümleyle bütün boşlukları dolduruyor Munro. Öykülerdeki duruluk, birçok okurun gözünü korkutan bir detay olan ‘psikolojik unsurlar’ı eksiksiz hissetmemizi, fark etmemizi ve anlamamızı sağlıyor. Çok iyi bir yazardan, çok iyi öyküler!

Mihr/Eylem Tok/Hayy Kitap/Roman
Çok cesur bir ilk roman ‘Mihr’. Daha giriş bölümünde silkeliyor okurunu Eylem Tok. Bir çocuğun gözünden, ‘istismar’ ve ‘taciz’ hikâyesiyle başlıyor roman. Ailesinin tek çaresi, erken yaşta olgunlaşmış göğüsleri olan bir çocuk bu... Sonra psikolojik unsurlarıyla beraber devam ettiriyor hadiseleri. Gerçekleri, o gerçeklerden kaçış için kurulan hayalleri, yaşanan travmaları ve sonrasını da aynı etkileyicilikte anlatıyor. Başarı öyküsü mü? Hayır. Daha çocuk yaşta hayatın karanlık tarafına itilmiş bir kadının ‘kendini’ ve ‘kadınlığını’ arama hikâyesi bu. Acemice çocukluk sevdaları, yarım kalan aşklar, doğru yaşanamamış veya bir tarafı eksik kalmış ilişkiler içinde felaket günlerinden huzura tırnağıyla kazıyarak gelen hırslı ama daha önemlisi ‘arzulu’ bir kadının öyküsü ‘Mihr’.

Girdap Balıkçısı/Ali Deniz Uslu
Yitik Ülke Yayınları/Deneme
‘Girdap Balıkçısı’ için deneme demek ne kadar doğru, emin değilim. Bunun birkaç sebebi var. Örneğin, deneme denince aklımıza ilk gelen ve bazılarımıza sıkıntı veren ‘malumatfuruş’ metinlerden çok uzakta seyrediyor Ali Deniz Uslu. Bunun haricinde, zaman zaman tek cümlelik anlatı uçları, değiniler okuyoruz. Kimi zaman düpedüz şiir okuyoruz. Sonra bir bakmışız şiirle kol kola yürüyen minimal anlatılar. Korku, hayal kırıklıkları, çaresizlikler, kötülükler, umut, keder üstüne. Ama iç karartıcı şeyler değil, tam aksine karanlığın ortasındaki ışığı, sislerin arasındaki ferah noktayı gösteren metinler toplamı. Ali Deniz Uslu’nun kaleminden ve gerçek anlamıyla ‘içsel’ fragmanlar.

Hekimliğin Seyir Defteri/Faik Çelik
Deomed Yayınları/Bilim/Tarih
Tertemiz bir tıp tarihi kitabı ‘Hekimliğin Seyir Defteri’. Kökleri insanlık kadar eski olan hekimlik ve tıp tarihinin ortaya çıktığı günden bugüne geçirdiği yolculuğu anlatıyor Faik Çelik. Her dönemde beslendiği felsefi doktrinler kadar sanat, kültür ve sosyal hayattaki yansımalarıyla beraber inceliyor tıp tarihini. Farklı coğrafyalardaki şamanlardan Mezopotamya’ya, Eski Mısır’dan Çin tıbbına, Eski Yunan’dan İbrani tıbbına kadar bütün kadim medeniyetlere uğrayıp, Ortaçağ’da insanlığı nasıl kurtardığını aktarıyor. Kitaplıklarda bulunması gereken, yalın anlatımlı, iyi bir kaynak kitap.