Gökkafes kötü Akmerkez baÅŸarılı

New York’taki AOL Time Warner kuleleri ve Ä°slam Kültür Merkezi’nin Türk mimarı Mustafa Kemal Abadan (46) geçtiÄŸimiz hafta Ä°stanbul’dan bir günlük hızlı geçiÅŸ yaptı. Ãœrdün ve Ä°srail’in tarafsız alan ilan ettiÄŸi Kızıldeniz ile Ölüdeniz arasındaki 65 hektarlık çöl arazisine inÅŸa edilecek bilim ve dostluk projesinin temel atma töreni için Ä°srail’e giderken konuÅŸtuÄŸumuz Abadan’a Ä°stanbul’u sorduk.Ä°stanbul’daki ÅŸehirleÅŸmeyi nasıl buluyorsunuz?- Kırsal kesimden gelenlerle ÅŸehir yayıldı. Eskiden ÅŸu an içinde bulunduÄŸumuz yerler (Sultanahmet) ÅŸehrin en berbat yerlerinden biriydi. Ama ÅŸimdi kentin dışındaki yerler kötü, içi güzel. Eski yapılara ilgi arttı. Artık yalıları yakmıyor, onarıyoruz. DoÄŸrusu, Ä°stanbul hiçbir zaman güzelliÄŸini kaybetmedi.Birçok yüksek ofis binasında imzanız var. Ä°stanbul’daki yüksek binalar için ne düşünüyorsunuz?- Bazıları, ÅŸehrin siluetindeki güzelliÄŸi aldı. Gökkafes gibi. Maslak, tarihi ÅŸehirden daha uzak olduÄŸu için buradaki binalar sorun yaratmıyor. Ancak o bölgede de altyapı, ulaşım sorunu var. Bu, altyapıyla üstyapının birlikte geliÅŸmemesinden kaynaklanıyor. Ä°stanbul’daki yüksek binalar, kendi içlerine dönük, anayollardan uzak, izole binalar. Oysa ÅŸehirleri ayakta tutan, insanların sokakta birbiriyle kaynaÅŸmasıdır. Yüksek binaların çevrelerine katkısı olmalı. Ben bu anlamda Akmerkez’i baÅŸarılı buluyorum. Bu tür yapılar ÅŸehircilik açısından daha uygun.Kent çevresindeki yeni ve düzensiz yerleÅŸimlerin geleceÄŸi ne olacak?- Mimariyi toplum kendisi yaratır. Osmanlı mimarisindeki estetik hem kullanımdan hem de zenginlikten kaynaklanır. Türkiye’de ÅŸehirler çok hızlı büyüyor. Ä°nsanlar öncelikle kafalarını sokacak bir yer yapıyorlar. Henüz onun ötesine geçmedik. Åžehirler belli noktalardan sonra yeniden ele alınır, yıkılır yapılır. KuruçeÅŸme’yi ele alın. İşçi ağırlıklı nüfusuyla, estetiÄŸi olmayan bir yerdi. Ama geçen zaman içinde yeniden yapılandı ve güzel bir semt oldu.Ä°STANBUL’A MÃœZE YAPMAK Ä°STERÄ°MÄ°stanbul’a nasıl bir projeyle imza atmak isterdiniz?- Müze, konser salonu, konferans salonu, eÄŸitim merkezi gibi topluma açık bir mekan yapmak isterdim. Ä°KSV’nin Maslak’taki Kültür Merkezi’nin projesini ben çizmiÅŸtim. Ancak Nejat Eczacıbaşı’nın ölümünden sonra proje deÄŸiÅŸti. Orası benim için bir baÅŸlangıçtı. Projeyi ortaya çıkarsaydım, çok hoÅŸ olacaktı.Yeni yetiÅŸen mimarlara önerileriniz neler?- Türkiye’de çok yetenekli genç mimarlar var. Bizim ÅŸirketimizde de çalışan genç Türkler var. Aybars Aşçı diye bir arkadaşımız, ÅŸirkette hızla yükseliyor mesala. Bu beni çok memnun ediyor. Benden sonra gelecek insanları görüyorum. Åžu anda eÄŸitim görenlere de dünyaya açık olmalarını tavsiye ederim. Yaratıcılık, insanların birbirlerinden etkilenmeleriyle ortaya çıkıyor. Global düşünenler, mimaride de diÄŸer alanlarda olduÄŸu gibi daha baÅŸarılı.SOM’UN Ä°LK YABANCI ORTAÄžIMustafa Kemal Abadan 1958 yılında Ankara’da doÄŸdu. Robert Kolej’den mezun oldu. Lisans ve lisans üstü eÄŸitimini Amerika’da Cornell Ãœniversitesi’nin Mimarlık Fakültesi’nde tamamladı. Daha sonra dünyanın en büyük üç mimarlık ÅŸirketi olan SOM’da (Skidmore, Owings and Merrill) çalışmaya baÅŸlayan Abadan, baÅŸarılı projeleriyle ÅŸirketin hem ilk yabancı, hem de en genç ortağı oldu. Abadan’ın projeleri arasında New York’taki Time-Warner ikiz kuleleri, kentteki ilk cami (Islamic Cultural Center) Tayvan’da Tzu Chi Kültür Merkezi, New York’ta Memorial Sloan-Kettering Hospital’ın kanser merkezi, Hong Kong’da AIG Tower ve Tokyo’nun 55 katla en yüksek binası Mitsui Fudosan yer alıyor. Abadan, ışıklandırma tasarımcısı Susan Brady-Abadan ile evli ve bir çocuk sahibi.DAÄ°RE, KULE VE EL ELE VERMÄ°Åž ZEYTÄ°N DALLARIÃœrdün’le Ä°srail’in ortaklaÅŸa gerçekleÅŸtireceÄŸi bilim ve dostluk merkezinin projesini Mustafa Kemal Abadan çizdi. Kısa adı BTR olan Bridging The Rift Center’da (Ayrılıkları Giderme Merkezi) ABD’deki Cornell ve Stanford üniversitelerine kabul edilen OrtadoÄŸulu öğrenciler lisans üstü eÄŸitim alacak, merkez tarafsız alan statüsüyle ayrıca barış görüşmelerine ev sahipliÄŸi yapacak. Kızıldeniz ile Ölüdeniz arasındaki çölde inÅŸa edilecek merkezde yerel simgeleri ön plana çıkaran Abadan BTR’yi tarihte ideal kavramını simgeleyen daire formu üzerine oturttu. Merkezin, minare ve kilise kulelerini simgeleÅŸtiren yüksek binası, oditoryumu ve çevresinde zeytin aÄŸaçlarıyla oluÅŸturulacak iç içe girmiÅŸ iki ark ÅŸeklindeki formlar ise ‘el ele vermeyi ve barışı’ anlatıyor.DoÄŸa bilimleri eÄŸitimi verilecek merkezde, ekoloji laboratuvarları, konaklama ve sosyal tesis alanları, çok katlı kütüphane, 500 kiÅŸilik oditoryum bulunacak. Abadan, merkezde doÄŸa bilimi eÄŸitimi verilmesine ‘İki toplumun, politikaya girmeden, kaynaÅŸması için ideal ortam’ diyerek dikkat çekti. 12 yıl sonra, projenin tamamlanmasının ardından ise merkezde bin kiÅŸi aynı anda eÄŸitim ve öğretim görebilecek.Â