Gittikçe büyüyen Erguvan Hareketi bugünlerde tomurcuk gözlüyor
Güncelleme Tarihi:
Serhan YEDİG
Oluşturulma Tarihi: Nisan 10, 2005 00:45
Kendilerine kısaca Erguvan Dostları diyorlar. Her yıl Boğaziçi’nin simgesi erguvanlar çiçek açtığında belediyeleri harekete geçirip fidan dikme günleri düzenliyor, tekneyle kültür gezilerine çıkıyorlar.
Ceplerine tohum doldurup gezdikleri semtlere serpecek, internette mail grubu kurup yıl boyunca tartışacak kadar çok seviyorlar bu ağacı. Ortak hayalleri şehrin erguvanlarının çoğaltılması, Japonların kiraz ağacı şenlikleri gibi İstanbul’da şehirle özdeşleşen organizasyonlar düzenlenmesi.
Bu yıl erguvanlar erken açacak, diyor Erguvan Dostları’nın kurucusu Hüseyin Emiroğlu. ‘Hafta sonunda Validebağ Korusu’ndaki ağaçları inceledim. Tomurcuklar neredeyse patlamaya hazır hale gelmiş. Boğaziçi’ndeki erguvan şölenine hazırlanmanın zamanı geldi...’
Emiroğlu ne botanikçi ne de meteorolog. 53 yaşında, iki yetişkin oğul sahibi reklam ve halkla ilişkiler uzmanı. 1999’da düşmüş erguvan sevdası içine: ‘18 Nisan seçimlerinde oyumu kullanmak için Bağlarbaşı’ndaki Burhan Felek Lisesi’ne gittim. Bahçedeki dev erguvan ağacı çiçek açmıştı, büyülenmiş gibi bakakaldım. Yıllardır bu semtte yaşıyordum ama ağacı ilk kez fark ediyordum. O günden sonra erguvan üzerine okumaya, bilgi toplamaya başladım.’
Emiroğlu, Marmara Üniversitesi’nde Kültür Tarihi dersleri veren Doç. Dr. Haluk Dursun’un öğrencilerine erguvan zamanı denizden düzenlediği Boğaziçi gezilerine katıldı. Aynı sevdayı paylaşan İstanbullularla tanıştı. Kimi şehrin erguvan ağaçlarını ezbere biliyor, kimi cebinde tohum taşıyıp gittiği semtlerde boş alanlara serpiyordu. Elektronik posta adreslerini alıp, yahoo üzerinden bir mail grubu kurdu: Erguvan Muhibleri. Grubun sayfasına, çektiği fotoğrafları, bulduğu makaleleri yerleştirdi. Kısa zamanda 150 kişi oldular.
40 YILLIK HAYAL GERÇEK OLDU
Emiroğlu, literatürü tararken merhum Prof. Dr. Süheyl Ünver’in yazısıyla karşılaştı. 1966’da Sabah Gazetesi’nde şöyle yazmıştı: ‘Neden İstanbul’da mayısa erguvan, Boğaziçi’ne Erguvan Boğazı demezler, belediye erguvan festivali düzenlemez, aklım almıyor.’ Okuduklarını paylaştığı yayıncı dostu, Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı şehir mobilyaları üreten İSTON’la bağlantı kurmasını sağladı. 2002’de İSTON’un desteğiyle ‘1. Erguvan Şenliği’ni düzenlediler. Emiroğlu, Süheyl Ünver’in hayalini gerçekleştirmişti: ‘Boğaziçi sırtlarına fidanlar diktik. Bağlarbaşı’ndaki anıt ağacın çevresi düzenlendi, genç fidanlarla okul bahçesi zenginleştirildi. Haluk Dursun, teknede dört saat boyunca Boğaziçi kültürünü ve erguvanları anlattı.’
Emiroğlu, bu etkinliğin Japonya’daki Sakura Şenliği gibi gelenekselleşmesini diliyordu. Bu sayede şehrin sokakları ithal bitkiler yerine İstanbul’un yerlisi erguvan, akasya, mor salkımlarla donanacaktı. Etkinliklerde tanıştığı gönüllüleri Erguvan Dostları grubuna kattı.
Bu hayale tanıtım kampanyası arayışındaki İstanbul’un o zamanki Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna sahip çıktı, 2003’te Erguvan Bayramı geniş bir etkinliğe dönüştü. Kocaeli Fidanlığı’ndan fidanlar getirildi, şehrin çeşitli bölgelerine dikildi. Boğaziçi’nde tekne turları düzenlendi. Gürtuna’nın yerine gelen Kadir Topbaş ise ertesi yıl danışmanı Ayşenur Özturanlı kanalıyla ‘Bu iş bizim vazifemiz değil’ mesajını iletti Erguvan Dostları’na. 2004’te kendi imkanlarıyla Erguvan Bayramı’nı düzenlediler. Bu yıl yine kendi çabalarıyla erguvan şölenini kutlayacaklar.
Tekneyle Boğaziçi’nde erguvan turlarını başlatan kişi, kısa süre önce Turing Kurumu Başkanvekilliği’ne atanan kültür tarihçisi Haluk Dursun’du. 1989’da üniversitedeki öğrencileri için düzenledi ilk turunu: ‘Üç hafta süren erguvan döneminde, tekne kiralıyor ve Boğaziçi’ni doğası, tarihi, kültürüyle anlatıyordum. Duyulunca, Tarih ve İslam Araştırmaları Vakfı erguvan turları düzenledi. Ben de rehberlik yaptım. 15 yılda o kadar arttı ki tura çıkmak isteyenler, geçen yıl 29 Mayıs’ta Bağcılar Belediyesi vapur kiraladı. İki bin kişiye Boğaziçi’ni anlattım.’
100 BİN KİŞİ TURA ÇIKIYOR
Haluk Dursun İstanbul’daki erguvan ağaçlarının da envanterini çıkardı. Boğaziçi’nin Rumeli Yakası’nda 500, Anadolu Yakası’nda 700 civarında ağaç tespit etti. İstanbul’da saptadığı en yaşlı ağaç, 1,7 metre gövde çapıyla Ayasofya, Haseki Hamamı’ndaydı.
Büyük firmalar arasında Boğaziçi’nde denizden erguvan gezilerini başlatan EMAN Tur oldu. 1997’den beri, sadece lüks hac turlarına katılan müşterilerine yönelik olarak, 14-15 Mayıs’ta büyük teknelerle ücretsiz geziler düzenliyor. Rehberliği Haluk Dursun yapıyor. Firma sahibi Bülent Katkak’a göre, geziye başlamak için en uygun saat, pusun kalktığı 14.00-15.00 arası. Uzun yıllar sadece iki firmanın denizden tur düzenlediğini, birkaç yüz kişinin katıldığını söyleyen Katkak ‘Zamanla erguvan sektörü oluştu. Dolmuş motorlar dahil yılda 100 bin kişi tura çıkıyor’ diyor.
Yahuda utanınca beyaz olan erguvan kızardı
Efsaneye göre erguvan beyazdı. İsa’ya ihanet eden müridi Yahuda, kendini bu ağaca asıp intihar edince utancının şiddetiyle dallar büküldü, çiçeklerin rengi değişti. Bu nedenle İngilizce’de ağacın adı Judas Tree (Yahuda’nın Ağacı). Türkçe’deki ismi Farsça rengini tanımlayan sıfattan geliyor: Erguvan. Bizans İmparatorluğu, erguvanların çiçek açtığı 11 Mayıs’ta kurulmuştu. Erguvan bu nedenle imparatorluğun resmi rengiydi. İmparatorlar Erguvan Sarayı’nın Erguvan Odası’nda doğardı. Sadece Erguvan Boyası Loncası’nın nadir bir deniz salyangozuyla boyama hakkına sahip bulunduğu ipeklileri, yine sadece imparatorun ailesi kullanabilirdi. Osmanlı da erguvana sahip çıktı. Şehre büyük miktarda erguvan diktirildi.
KANAATKÁR BİR AĞAÇ
Akdeniz bitkisi erguvan, verimsiz, kumlu toprakta yetişen cefakar bir ağaç. Prof. Dr. Faik Yaltırık erguvanın beyazına çok nadir rastlandığını, sıcağı sevdiği için Boğaziçi’nin özellikle güney yamaçlarında serpilip geliştiğini söylüyor. Ağacın çekirdeği sonbaharda, kurumadan toprağa düşerse, baharda yeşerebiliyor. Bekletilip kurursa toprakta filizlenmesi bir yıl alıyor ya da ekmeden asitli suda tutmak lazım. Orman Bakanlığı fidanlıklarında fiyatı 6-20 YTL arasında.
FESTİVALİN ÖNCÜSÜ BURSA
Osmanlı döneminde bilinen ilk erguvan şenliğini Bursa düzenledi. Emir Sultan’ın 15.yy’da başlattığı gelenek 19. yüzyılda unutuldu. 2000’den bu yana sivil toplum örgütü Yerel Gündem 21 Erguvan Çalışma Grubu’nun önderliğinde, Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Sanat Vakfı’nca düzenleniyor. Dört günlük şenlikte fidan dikiliyor, konser, resim yarışması, panayır düzenleniyor. Gönüllülerden Ayşa Yandayan, beş yılda şehre 10 bin fidan dikildiğini söylüyor. Bu yıl 29 Nisan’daki şenlik için 500 fidan hazırlanmış, iki kitap yayınlanmış. (Bilgi için 0224 223 44 61)
Bu yıl erguvanlar erken açacak, diyor Erguvan Dostları’nın kurucusu Hüseyin Emiroğlu. ‘Hafta sonunda Validebağ Korusu’ndaki ağaçları inceledim. Tomurcuklar neredeyse patlamaya hazır hale gelmiş. Boğaziçi’ndeki erguvan şölenine hazırlanmanın zamanı geldi...’
Emiroğlu ne botanikçi ne de meteorolog. 53 yaşında, iki yetişkin oğul sahibi reklam ve halkla ilişkiler uzmanı. 1999’da düşmüş erguvan sevdası içine: ‘18 Nisan seçimlerinde oyumu kullanmak için Bağlarbaşı’ndaki Burhan Felek Lisesi’ne gittim. Bahçedeki dev erguvan ağacı çiçek açmıştı, büyülenmiş gibi bakakaldım. Yıllardır bu semtte yaşıyordum ama ağacı ilk kez fark ediyordum. O günden sonra erguvan üzerine okumaya, bilgi toplamaya başladım.’
Emiroğlu, Marmara Üniversitesi’nde Kültür Tarihi dersleri veren Doç. Dr. Haluk Dursun’un öğrencilerine erguvan zamanı denizden düzenlediği Boğaziçi gezilerine katıldı. Aynı sevdayı paylaşan İstanbullularla tanıştı. Kimi şehrin erguvan ağaçlarını ezbere biliyor, kimi cebinde tohum taşıyıp gittiği semtlerde boş alanlara serpiyordu. Elektronik posta adreslerini alıp, yahoo üzerinden bir mail grubu kurdu: Erguvan Muhibleri. Grubun sayfasına, çektiği fotoğrafları, bulduğu makaleleri yerleştirdi. Kısa zamanda 150 kişi oldular.
40 YILLIK HAYAL GERÇEK OLDU
Emiroğlu, literatürü tararken merhum Prof. Dr. Süheyl Ünver’in yazısıyla karşılaştı. 1966’da Sabah Gazetesi’nde şöyle yazmıştı: ‘Neden İstanbul’da mayısa erguvan, Boğaziçi’ne Erguvan Boğazı demezler, belediye erguvan festivali düzenlemez, aklım almıyor.’ Okuduklarını paylaştığı yayıncı dostu, Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı şehir mobilyaları üreten İSTON’la bağlantı kurmasını sağladı. 2002’de İSTON’un desteğiyle ‘1. Erguvan Şenliği’ni düzenlediler. Emiroğlu, Süheyl Ünver’in hayalini gerçekleştirmişti: ‘Boğaziçi sırtlarına fidanlar diktik. Bağlarbaşı’ndaki anıt ağacın çevresi düzenlendi, genç fidanlarla okul bahçesi zenginleştirildi. Haluk Dursun, teknede dört saat boyunca Boğaziçi kültürünü ve erguvanları anlattı.’
Emiroğlu, bu etkinliğin Japonya’daki Sakura Şenliği gibi gelenekselleşmesini diliyordu. Bu sayede şehrin sokakları ithal bitkiler yerine İstanbul’un yerlisi erguvan, akasya, mor salkımlarla donanacaktı. Etkinliklerde tanıştığı gönüllüleri Erguvan Dostları grubuna kattı.
Bu hayale tanıtım kampanyası arayışındaki İstanbul’un o zamanki Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna sahip çıktı, 2003’te Erguvan Bayramı geniş bir etkinliğe dönüştü. Kocaeli Fidanlığı’ndan fidanlar getirildi, şehrin çeşitli bölgelerine dikildi. Boğaziçi’nde tekne turları düzenlendi. Gürtuna’nın yerine gelen Kadir Topbaş ise ertesi yıl danışmanı Ayşenur Özturanlı kanalıyla ‘Bu iş bizim vazifemiz değil’ mesajını iletti Erguvan Dostları’na. 2004’te kendi imkanlarıyla Erguvan Bayramı’nı düzenlediler. Bu yıl yine kendi çabalarıyla erguvan şölenini kutlayacaklar.
Tekneyle Boğaziçi’nde erguvan turlarını başlatan kişi, kısa süre önce Turing Kurumu Başkanvekilliği’ne atanan kültür tarihçisi Haluk Dursun’du. 1989’da üniversitedeki öğrencileri için düzenledi ilk turunu: ‘Üç hafta süren erguvan döneminde, tekne kiralıyor ve Boğaziçi’ni doğası, tarihi, kültürüyle anlatıyordum. Duyulunca, Tarih ve İslam Araştırmaları Vakfı erguvan turları düzenledi. Ben de rehberlik yaptım. 15 yılda o kadar arttı ki tura çıkmak isteyenler, geçen yıl 29 Mayıs’ta Bağcılar Belediyesi vapur kiraladı. İki bin kişiye Boğaziçi’ni anlattım.’
100 BİN KİŞİ TURA ÇIKIYOR
Haluk Dursun İstanbul’daki erguvan ağaçlarının da envanterini çıkardı. Boğaziçi’nin Rumeli Yakası’nda 500, Anadolu Yakası’nda 700 civarında ağaç tespit etti. İstanbul’da saptadığı en yaşlı ağaç, 1,7 metre gövde çapıyla Ayasofya, Haseki Hamamı’ndaydı.
Büyük firmalar arasında Boğaziçi’nde denizden erguvan gezilerini başlatan EMAN Tur oldu. 1997’den beri, sadece lüks hac turlarına katılan müşterilerine yönelik olarak, 14-15 Mayıs’ta büyük teknelerle ücretsiz geziler düzenliyor. Rehberliği Haluk Dursun yapıyor. Firma sahibi Bülent Katkak’a göre, geziye başlamak için en uygun saat, pusun kalktığı 14.00-15.00 arası. Uzun yıllar sadece iki firmanın denizden tur düzenlediğini, birkaç yüz kişinin katıldığını söyleyen Katkak ‘Zamanla erguvan sektörü oluştu. Dolmuş motorlar dahil yılda 100 bin kişi tura çıkıyor’ diyor.
Yahuda utanınca beyaz olan erguvan kızardı
Efsaneye göre erguvan beyazdı. İsa’ya ihanet eden müridi Yahuda, kendini bu ağaca asıp intihar edince utancının şiddetiyle dallar büküldü, çiçeklerin rengi değişti. Bu nedenle İngilizce’de ağacın adı Judas Tree (Yahuda’nın Ağacı). Türkçe’deki ismi Farsça rengini tanımlayan sıfattan geliyor: Erguvan. Bizans İmparatorluğu, erguvanların çiçek açtığı 11 Mayıs’ta kurulmuştu. Erguvan bu nedenle imparatorluğun resmi rengiydi. İmparatorlar Erguvan Sarayı’nın Erguvan Odası’nda doğardı. Sadece Erguvan Boyası Loncası’nın nadir bir deniz salyangozuyla boyama hakkına sahip bulunduğu ipeklileri, yine sadece imparatorun ailesi kullanabilirdi. Osmanlı da erguvana sahip çıktı. Şehre büyük miktarda erguvan diktirildi.
KANAATKÁR BİR AĞAÇ
Akdeniz bitkisi erguvan, verimsiz, kumlu toprakta yetişen cefakar bir ağaç. Prof. Dr. Faik Yaltırık erguvanın beyazına çok nadir rastlandığını, sıcağı sevdiği için Boğaziçi’nin özellikle güney yamaçlarında serpilip geliştiğini söylüyor. Ağacın çekirdeği sonbaharda, kurumadan toprağa düşerse, baharda yeşerebiliyor. Bekletilip kurursa toprakta filizlenmesi bir yıl alıyor ya da ekmeden asitli suda tutmak lazım. Orman Bakanlığı fidanlıklarında fiyatı 6-20 YTL arasında.
FESTİVALİN ÖNCÜSÜ BURSA
Osmanlı döneminde bilinen ilk erguvan şenliğini Bursa düzenledi. Emir Sultan’ın 15.yy’da başlattığı gelenek 19. yüzyılda unutuldu. 2000’den bu yana sivil toplum örgütü Yerel Gündem 21 Erguvan Çalışma Grubu’nun önderliğinde, Büyükşehir Belediyesi ve Kültür Sanat Vakfı’nca düzenleniyor. Dört günlük şenlikte fidan dikiliyor, konser, resim yarışması, panayır düzenleniyor. Gönüllülerden Ayşa Yandayan, beş yılda şehre 10 bin fidan dikildiğini söylüyor. Bu yıl 29 Nisan’daki şenlik için 500 fidan hazırlanmış, iki kitap yayınlanmış. (Bilgi için 0224 223 44 61)