Giorgio Armani veryansın etti: Haute Couture’ü öldürdüler

Bir yıldır moda dünyası tartışıyor: Haute Couture ölüyor mu? Özel müşteriler için elde hazırlanan koleksiyonlarıyla, terzilik geleneÄŸini bir OrtaçaÄŸ loncası gibi koruyan büyük Haute Couture modaevleri, yeni çağın Hazır Giyim demokrasisi karşısında pes etti mi? Evet, Paris’te birçok marka, Haute Couture koleksiyonu hazırlamaktan vazgeçti ve sadece hazırgiyimle ilgilenmeye baÅŸladı. Bu gidiÅŸe en büyük tepki Ä°talya’dan geldi. 71 yaşındaki Giorgio Armani akıntıya karşı kürek çekerek, Paris’te bu yıl ‘Prive’ adını verdiÄŸi ikinci Haute Couture koleksiyonunu sergiledi ve Paris Match dergisine verdiÄŸi demeçte köpürdü: Haute Couture’ü öldürdüler.Fransa’da 19. yüzyıl sonunda ortaya çıkan Haute Couture, Fransa’da yıllarca bir OrtaçaÄŸ loncası gibi korundu. Bir ‘haute couture’ ÅŸirketi olmak için, Haute Couture Sendikası’na (Chambre Syndicale de la Haute Couture) üye olmak, en az 15 kiÅŸi çalıştırmak, her yıl, her biri en az 35 kıyafetten oluÅŸan 2 koleksiyon hazırlamak gerekiyor. Her kıyafet elle dikiliyor, bazen bir giysinin dikilmesi 500 saat sürebiliyor. Fiyatlar da 20 bin ile 100 bin dolar arasında deÄŸiÅŸiyor. Tabii bunları alabilecek çok özel bir müşteri kitlesi gerekiyor. Ä°ÅŸte kıyamet bu noktada kopuyor: II. Dünya Savaşı’ndan sonra bu sektörde 25 bin kiÅŸi, 15 bin müşteri için çalışıyordu. Ama aradan geçen yıllarda iÅŸ deÄŸiÅŸti. Bugün en fazla 1500 haute couture müşterisi var ve bunlar için sadece 5 bin kiÅŸi çalışıyor. Modada inisiyatif, daha demokratik bir alana, yani Hazır Giyim’e kaydı. 1960’larda Pierre Cardin, bir haute couture moda tasarımcısının adını taşıyan ilk hazır giyim koleksiyonunu yaptı, onu baÅŸka büyük tasarımcılar izledi, o günden sonra hazır giyim koleksiyonları, haute couture koleksiyonlarının ciddi bir rakibi oldu. Son bir iki yıldır, artık birçok Parisli büyük modacı hiç haute couture koleksiyonu hazırlamıyor, hazır giyimle yetiniyor. Yves Saint-Laurent, Balmain, Lanvin, Givenchy gibi markalar haute couture’e veda ettiler. Bu nedenle geçen sonbaharda bütün medyada, özellikle de moda basınında ‘haute couture öldü, ölmedi’ tartışmaları yapıldı.KOLEKSÄ°YONUNUN ADI PRIVEÄ°ÅŸte bu ay, Paris’te düzenlenen Haute Couture haftasına, Milano’dan bir destek geldi. Giorgio Armani, yani Ä°talyan modasının tartışılmaz imparatoru, Paris’te 55 kıyafetten oluÅŸan ‘Prive’ (Özel) adlı haute couture koleksiyonunu 6 Temmuz’da bir defileyle sergiledi. Bundan önce ocak ayında da bir haute couture koleksiyonu hazırlayıp yine Paris’te sunmuÅŸtu. Armani’nin bu seferki koleksiyonu, insanı ÅŸaşırtacak kadar sade kıyafetlerden oluÅŸuyor. Sadece şık gece elbiseleri deÄŸil, tayyörler ve günlük giysiler de var bu koleksiyonda. Peki nasıl oluyor bu? Armani her zaman, büyük tasarımcılar arasında kafası iÅŸ dünyasının kurallarına en iyi çalışan modacı olarak biliniyor. DiÄŸer markalar artık dev ÅŸirketlerin elinde oldukları halde haute couture’ün yüksek maliyetlerinden ÅŸikayet ederken o nasıl buna cesaret ediyor?HAUTE COUTURE TÄ°YATRO DEĞİLDÄ°RParis Match Dergisi’yle bir röportaj yapan Giorgio Armani şöyle diyor: ‘Ben hiçbir zaman moda çevrelerinin etkisi altında kalmadım. Her zaman bir zanaatkar, bir işçi gibi düşünürüm. Tabii çok zengin bir işçi, ama yine de işçi.’ Modanın ruhunu savunmaya kararlı görünüyor Armani. Şöyle diyor: ‘Haute Couture’ü öldürdüler. Ben bir ders vermek, kadınlara hiç de gülünç olmadan haute couture giyinebileceklerini göstermek istiyorum. Haute Couture tiyatro deÄŸildir.’ Ä°ÅŸte bu nedenle koleksiyonunu sade kıyafetlerden oluÅŸturmuÅŸ. Çünkü esas hedefi, gazetelere çıkacak bir ÅŸov yapmak deÄŸil, müşteriye ulaÅŸmak: ‘Benim müşterilerim sadece kendilerine ait olabilecek, basit kıyafetler istiyor, öyle mayonezle soslandırılmış giysiler deÄŸil.’GALLIANO ÅžOVLARINA BÃœYÃœK TEPKÄ°Giorgio Armani, baÅŸka markaları ve modaevlerini eleÅŸtirmekten de geri kalmıyor. En çok da her defilesinde bir ÅŸov sahneye koyan, gösteriÅŸi seven modacıları. ÖrneÄŸin Christian Dior’un tasarımcısı John Galliano’ya şöyle ok atıyor: ‘Galliano’ya bayılıyorum, ama defilesinden fotoÄŸraflar dünya basınında birinci sayfaya çıksın, kapaÄŸa konulsun diye aklına ne eserse yapmasına izin veriyorlar, sonra da arkasından çantalarını, kozmetik ürünlerini satıyorlar.’ Buna karşılık, yine Galliano gibi ÅŸova çok meraklı olan Jean Paul Gaultier’ye biraz daha insaflı davranıyor: ‘Otuzlu yıllardan esinlenmiÅŸ küçük bir kasket yaptığında bile, kendi stilini korumasını biliyor.’ESKÄ° EKOLDEN AMA ÇOK Ä°YÄ° Ä°ÅžADAMIGiorgio Armani, Haute Couture’ü savunmasına raÄŸmen, aynı zamanda dünyanın en büyük hazır giyim markalarından biri. Her yaÅŸa hitap eden giyim markalarının yanısıra, parfümleri, ev aksesuvarları, kafeleri, son olarak da otelleri var. Bütün diÄŸer tasarımcılar pes etmiÅŸ, isimlerini taşıyan modaevlerini LVMH veya Gucci gibi büyük devlere satmışken, o kendi imparatorluÄŸunu kıskançlıkla elinde tutuyor, halka bile açılmıyor. Bütün rakipleri esas parayı aksesuvar satışından elde ederken, o hálá kıyafet satışına dayanıyor. Geçen yıl 1.3 milyar euro ciro yapan Armani grubu, borçsuz harçsız bir kuruluÅŸ. Ä°mparatorluÄŸun varisleri ise Armani’nin kızkardeÅŸi Rosanna’nın oÄŸlu Andrea Camerana ile erkek kardeÅŸinin iki kızı Silvana ve Roberta. Seneye mayolar gece elbisesi gibiABD Florida Miami’de düzenlenen en önemli mayo ÅŸovlarından biri olan Swim Shows Miami geçtiÄŸimiz hafta yapıldı. Amerikalı moda tasarımcılarının 2006 yazının tasarımlarını sunduÄŸu defilelerde, renk, aksesuvar ve model çeÅŸitliliÄŸi arasında dikkati çeken ortak nokta, mayokininin iktidarının daha uzun yıllar süreceÄŸi. Avrupa’dan Amerika’ya tüm kıtalarda ciddi bir mayokini tutkusu oluÅŸmuÅŸ durumda. Mayo ve bikinin kombinasyonu olan mayokini vücut hatlarını belirginleÅŸtirdiÄŸi için beÄŸeniliyor. 11 Amerikalı tasarımcının katıldığı Miami Swim Shows’da sporcu mayoları yapan Speedo dışındaki her markanın hiç de masum olmayan en az birkaç mayokini tasarımı vardı.Mayokiniler de kendi içinde çok farklı. Göğüsten bele kadar inen fiyonklarla baÄŸlı olanlar, üst alt baÄŸlantısı çapraz gelenler ve kumaÅŸa elle delikler açmışsınız hissini verenler var. Bikiniden vazgeçmek istemeyenler, alt ve üst kısmı iplerle veya filelerle birleÅŸtiren modelleri tercih edebilir.Tüm ÅŸovlardan ortaya çıkan bir sonuç daha var. Bu sene de bolca gördüğümüz aksesuvarlı yüzme kıyafetleri, 2006’da alıp başını gidecek. Seneye bikinisinin üzerine dev gerdanlıklar takmadan denize girenler kendilerini eksik hissedecek. Bu takıların çoÄŸu da etnik izler taşıyor. Kullanılan aksesuvarlar çoÄŸu zaman o kadar büyük ki, bikini veya mayonun üst kısmı hiç gözükmüyor. Bazı tasarımlarda takıya gerek yok, çünkü üstler ayrı bir obje gibi tasarlanmış: Büyük desenli ve çok renkli. Aksesuvarlar sadece gerdanlık ve kolyelerle sınırlı deÄŸil. YavaÅŸ yavaÅŸ kenarları kalınlaÅŸan bikini altları, kalın kemerlerle kullanılıyor. ÇoÄŸunlukla da yılan derisini andıran imitasyon kemerlerle. En çok alkışı alan ÅŸovlardan biri, Victoria’s Secret ve Sports Illustrated dergisinin yarattığı süpermodel Marisa Miller’ın görev aldığı Inca’nınki oldu. Inca, defile yaptığı salonu seyircilerin oturduÄŸu alan dahil olmak üzere plaj kumuyla kaplamıştı.Sais by Rosa Cha tüm defileler arasında bildik modellerden ÅŸaÅŸmayan tek marka oldu. Onun farkı, modellerinin sarı, pembe, kırmızı, fuÅŸya ağırlıklı ve bol geometrik desenli olmasıydı. Gerçi o da çok uslu sayılmaz, uzun kollu ve mayodan çok gece giyilebilecek bir body’yi andıran mayosu dikkat çekiyordu. En seksi koleksiyonlar, iç çamaşırından zorlukla ayırt edilen modelleriyle Ä°srail asıllı Gideon Oberson ve beyaz mayokinileriyle Becca markası için tasarım yapan Rebecca Virtue’nunkilerdi.Son birkaç senedir kadınların iç çamaşırı olarak da çok sevdiÄŸi boxer ÅŸortu altlar ise seneye fazla gözükmeyecek gibi duruyor. Bu tip bikiniler rahatına düşkünlerin ve sporcuların tercih ettiÄŸi Speedo koleksiyonunda var. Speedo’nun modellerinde çok farklılık yok belki ama havuzda yaptığı ÅŸov ve modelleri tanıtan senkronize yüzme Olimpiyat ÅŸampiyonu Amanda Beard basının ilgisini çekti.Seneye deniz kenarında takı dışında ne aksesuvar kullanacağız derseniz, pelerinler, küçük hırkalar en çok görünenlerdi. Abartılı olan herÅŸeyi seven Amerika kıtasında pareonun tahtı sallanıyor mu yoksa?Â