Gereksiz tahlil ve ameliyat yapmayacağız
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Haziran 25, 2006 00:00
155 hastane, 7 tıp merkezi, 17 uzmanlık kliniği, 8 poliklinik ve 2 laboratuvar, Tıbbi Etik Sözleşmesi yaptı. Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği’nin (OHSAD) hazırladığı 11 maddelik sözleşme, farklı yasalar ve yönetmeliklerle güvence altına alınan haklardan oluşuyor. OHSAD’ın başlattığı bu çalışmanın en önemli özelliği, metne uymayanların, "Etik Komite" tarafından değerlendirilecek oluşu.
210’u hastane, toplam 574 sağlık kuruluşunu şemsiyesi altında toplayan OHSAD’ın Genel Başkanı Dr. Muharrem Usta, bu girişimi bir milat olarak değerlendiriyor.
İlgili kanunlar, yönetmelikler, tüzükler varken neden böyle bir etik sözleşmeye gerek duydunuz?
- Özel hastane sayısı 300’e yaklaştı. Sektörümüz Sağlık, Maliye Bakanlıkları, Emekli Sandığı, SSK gibi resmi denetçilerin dışında, gönüllü bir iç denetime de sahip olmalı. Sadece özel hastanede çalışanların sayısı 50 bini geçiyor. Bu büyük yapıda hatalar olabilir. Yanlış yapanları ayıklamayı sadece kamuya bırakmamalı, destek sağlamalıyız.
100 HASTANEDEN SADECE ÜÇÜ
Uluslararası standart almak için başvurulan sistemler yetersiz mi?
- 300 hastaneden akredite edilen hastane sayısı yüzde 3’ü geçmiyor. Bu hastaneler çok dikkatli çalışıyor. Ama yüzde 3’lük oran sektör için düşük.
Derneğinizin verileri şeffaf olacak mı, örneğin hasta ameliyat olacağı hastanedeki ölüm oranlarını öğrenebilecek mi?
- Derneğin böyle bir sistem kurması doğru ve sağlıklı değil. Bunu bağımsız kuruluşların toplaması ve yayınlaması gerekir. Türkiye bu konuda yolun başında. Hatta mevcut denetim ekibimiz derneğin bir uzantısı. Hedefimiz, bu denetimi de dernekten ayrı, bağımsız bir kurumun yapması. Genel Sağlık Sigortası, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yürütüleceği için 2007’den itibaren bütün hasta verileri bakanlıkta toplanacak. Neredeyse tüm toplumun tedavi sonuçları elektronik ortamda toplanabilecek.
Özel sağlık sektörleriyle ilgili ne tür şikayetler alıyorsunuz?
- İki başlık altında toplanayabiliriz. İlki, sağlık hizmetinin sonuçlarıyla ya da süreçleriyle ilgili. İkincisi ise özel sektörün de mustarip olduğu para konularında. Sektör olarak, hasta ile hizmet sunucunun, hekimin veya hastanenin para konuşmasından son derece şikayetçiyiz.
Özel sektörden hizmet alanların hep gereksiz tahliller, tetkikler yapılıyor mu kuşkusu var. Bu ciddi bir güven sorunu...
- Bu sadece ücreti kendi ödeyenlerin kaygısı. Parayı sigortaya ödetenler pek kaygı duymuyor. Etik Sözleşmesi’nde bu konuya değiniliyor. Bundan sonra hastaya gereksiz, ticari çıkar sağlamak amacıyla uygunsuz muayene, tetkik, tedavi ve operasyon yapılmasın. Özel sektörle ilgili bir imaj bozukluğu varsa, düzeltmek hepimizin görevi.
ATMAYANLARI AÇIKLAYACAĞIZ
Sizce bu sorun yatırımların yüksekliğinden kaynaklanıyor olabilir mi?
- Bu tüm dünyanın sorunu. Hizmet verenle ödeyen arasında hep mücadele vardır. Parayı ödeyen kurumlar, gereksiz uygulamalara karşı önlem alır. Hizmet sunucular ise "Tedbir almak hakkınız, ama kötü örneklerle iyileri mahvetmeyin" derler. Türkiye’de gereksiz yatırımları önleyecek bir sistem yok. Sağlık Bakanlığı’nın yatırım planlamasını bir an önce organize etmesi lazım. Önüne gelenin, istediği yere MR, PET koyması yanlış. İhtiyaç nerede varsa yatırımlar oraya yönlendirilmeli.
Tıbbi Etik Sözleşme’yi imzalamak için OHSAD üyesi olmak gerekir mi?
- Hayır gerekmez. Sözleşmeye 189 sağlık kuruluşu imza attı. Diğerlerinin de imza atmalarını bekliyor, umut ediyoruz. Sözleşmeyi, Sağlık İşletmeleri Federasyonu gibi diğer sağlık örgütlerinin üyelerine de duyurduk. Onlar da sözleşmeye katılıyor.
Sözleşmeyi imzalamayanların etik çalışmadığı düşünülebilir mi?
- İmza atmak, sözleşmeyi hastanenin görülür yerine asmak ciddi bir sorumluluk gerektirir. Buna cesaret edilemiyorsa şüphe etmek gerekir. İmza atanları ve atmayanları basına açıklayacağız. İmzacılar kurumsallaşmayı göze almak zorunda. Hastalara gerçekten çok iyi niyetle tedavi veya sağlık hizmeti sunacaklarını peşinen kabul ediyorlar. Bilerek yanlış yapamazlar. Metin oybirliğiyle hazırlandı. Demek ki sektörün çoğunluğu gerekliliğine inanıyor.
EN BÜYÜKLER SÖZLEŞMEYİ İMZALADI
Sözleşmeye imza atan bazı sağlık kurumları şunlar: Biruni Kadıköy ve Mecidiyeköy Laboratuvarları, Academic Hospital, İstanbul International Hospital, Amerikan Hastanesi, Alman Hastanesi, Acıbadem Bakırköy, Bursa, Kadıköy ve Kozyağı Hastaneleri, Ankara Güven Hastanesi, Avrupa Florence Nightingale, Avrupa Şafak, Bahçelievler ve Bağcılar Yaşam, Çağ, Çorlu Vatan, Dünya Göz Ataköy ve Levent, Florence Nightingale, Medical Park Hospital, Sani Konukoğlu Hastanesi, Yeni İsviçre Hastanesi, Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi...
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
DENETLEME NASIL YAPILACAK İmzalayan kuruluş, hastaların görebileceği yere sözleşme metnini asacak. Metnin altında şikayet başvuru bilgileri yer alacak. Denetimi bir ay sonra oluşturulacak Etik Kurul yapacak. Etik Sözleşme’ye imza atanlar, denetleme ekibine, hazırlanan rapora itiraz edemeyecek. İtiraz rapor sonrasında yapılabilecek.
UYULMAZSA NE CEZA VERİLECEKDenetimi yapan Etik Kurul’un hazırladığı rapora göre ceza değişecek. Etik Sözleşme’nin indirilmesinden, kamu ve özel sağlık sigortalarıyla yapılan kurum anlaşmalarının feshedilmesi ve kurumun basına deşifre edilmesine kadar varan cezalar verilebilecek.
NASIL ŞİKAYETTE BULUNULACAKMağdurlar, internet veya telefonla derneğe ulaşarak şikayette bulunabilecek. Şikayete göre, hastanenin faaliyet alanıyla ilgili her konuda denetim yapılabilecek. Dernek şikayet olmasa da istediği zaman kurumları denetleyebilecek.
DENETLEMEYİ KİMLER YAPACAKSağlık, Maliye ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan denetim kuruluna birer yetkili vermeleri istendi. Her üç bakanlıktan da bu yapıya destek sözü geldi. Sektör içinden de seçimle kurula üye belirlenecek. Ayrıca hukukçu ve işletme-iktisat konusunda deneyimli birer üye bulunacak. Diğer denetçiler sağlık-tıp kökenli kişiler.
11 maddelik Tıbbi Etik Sözleşmesi
1. İnsanın en önemli varlık olduğunu her zaman göz önünde tutarak, onun yaşam kalitesini yükseltecek sağlık hizmetlerini sunacağımızı,
2. Tüm hizmet alan, hizmet veren ve çalışanların güvenini kazanmayı hedefleyeceğimizi,
3. Evrensel ve ulusal kurallar doğrultusunda, hasta ve hasta yakınlarının haklarını gözetip, gereklerini yerine getireceğimizi,
4. Hastaların gizlilik haklarını her zaman koruyacağımızı,
5. Sunduğumuz sağlık hizmetlerinin niteliğinde, cinsiyet, ırk, yaş, din ve hastanın sağlık açısından bağlı olduğu kurumlar arasında fark gözetmeyeceğimizi,
6. Sağlık hizmeti alan tüm kuruşlarla yaptığımız sözleşmelerin gereklerini eksiksiz yerine getireceğimizi,
7. Ticari çıkar sağlamak amacıyla, uygunsuz muayene, inceleme, tedavi ve cerrahi girişimde bulunmayacağımızı,
8. Tüm uygulamalarımızı, toplumsal sorumluluk bakış açısını gözardı etmeden gerçekleştireceğimizi,
9. Medya ile iletişimde yanlış, yanıltıcı veya aldatıcı bilgiler kullanmayacağımızı,
10. Sağlık sektörünün saygınlığını ve güvenilirliğini zedeleyici herhangi bir faaliyet içinde bulunmayacağımızı,
11. Bu etik kurallara uymaması durumunda, "Etik Komite"nin, yönergeleri doğrultusunda vereceği kararları kabul edeceğimizi taahhüt ederiz.
İlgili kanunlar, yönetmelikler, tüzükler varken neden böyle bir etik sözleşmeye gerek duydunuz?
- Özel hastane sayısı 300’e yaklaştı. Sektörümüz Sağlık, Maliye Bakanlıkları, Emekli Sandığı, SSK gibi resmi denetçilerin dışında, gönüllü bir iç denetime de sahip olmalı. Sadece özel hastanede çalışanların sayısı 50 bini geçiyor. Bu büyük yapıda hatalar olabilir. Yanlış yapanları ayıklamayı sadece kamuya bırakmamalı, destek sağlamalıyız.
100 HASTANEDEN SADECE ÜÇÜ
Uluslararası standart almak için başvurulan sistemler yetersiz mi?
- 300 hastaneden akredite edilen hastane sayısı yüzde 3’ü geçmiyor. Bu hastaneler çok dikkatli çalışıyor. Ama yüzde 3’lük oran sektör için düşük.
Derneğinizin verileri şeffaf olacak mı, örneğin hasta ameliyat olacağı hastanedeki ölüm oranlarını öğrenebilecek mi?
- Derneğin böyle bir sistem kurması doğru ve sağlıklı değil. Bunu bağımsız kuruluşların toplaması ve yayınlaması gerekir. Türkiye bu konuda yolun başında. Hatta mevcut denetim ekibimiz derneğin bir uzantısı. Hedefimiz, bu denetimi de dernekten ayrı, bağımsız bir kurumun yapması. Genel Sağlık Sigortası, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yürütüleceği için 2007’den itibaren bütün hasta verileri bakanlıkta toplanacak. Neredeyse tüm toplumun tedavi sonuçları elektronik ortamda toplanabilecek.
Özel sağlık sektörleriyle ilgili ne tür şikayetler alıyorsunuz?
- İki başlık altında toplanayabiliriz. İlki, sağlık hizmetinin sonuçlarıyla ya da süreçleriyle ilgili. İkincisi ise özel sektörün de mustarip olduğu para konularında. Sektör olarak, hasta ile hizmet sunucunun, hekimin veya hastanenin para konuşmasından son derece şikayetçiyiz.
Özel sektörden hizmet alanların hep gereksiz tahliller, tetkikler yapılıyor mu kuşkusu var. Bu ciddi bir güven sorunu...
- Bu sadece ücreti kendi ödeyenlerin kaygısı. Parayı sigortaya ödetenler pek kaygı duymuyor. Etik Sözleşmesi’nde bu konuya değiniliyor. Bundan sonra hastaya gereksiz, ticari çıkar sağlamak amacıyla uygunsuz muayene, tetkik, tedavi ve operasyon yapılmasın. Özel sektörle ilgili bir imaj bozukluğu varsa, düzeltmek hepimizin görevi.
ATMAYANLARI AÇIKLAYACAĞIZ
Sizce bu sorun yatırımların yüksekliğinden kaynaklanıyor olabilir mi?
- Bu tüm dünyanın sorunu. Hizmet verenle ödeyen arasında hep mücadele vardır. Parayı ödeyen kurumlar, gereksiz uygulamalara karşı önlem alır. Hizmet sunucular ise "Tedbir almak hakkınız, ama kötü örneklerle iyileri mahvetmeyin" derler. Türkiye’de gereksiz yatırımları önleyecek bir sistem yok. Sağlık Bakanlığı’nın yatırım planlamasını bir an önce organize etmesi lazım. Önüne gelenin, istediği yere MR, PET koyması yanlış. İhtiyaç nerede varsa yatırımlar oraya yönlendirilmeli.
Tıbbi Etik Sözleşme’yi imzalamak için OHSAD üyesi olmak gerekir mi?
- Hayır gerekmez. Sözleşmeye 189 sağlık kuruluşu imza attı. Diğerlerinin de imza atmalarını bekliyor, umut ediyoruz. Sözleşmeyi, Sağlık İşletmeleri Federasyonu gibi diğer sağlık örgütlerinin üyelerine de duyurduk. Onlar da sözleşmeye katılıyor.
Sözleşmeyi imzalamayanların etik çalışmadığı düşünülebilir mi?
- İmza atmak, sözleşmeyi hastanenin görülür yerine asmak ciddi bir sorumluluk gerektirir. Buna cesaret edilemiyorsa şüphe etmek gerekir. İmza atanları ve atmayanları basına açıklayacağız. İmzacılar kurumsallaşmayı göze almak zorunda. Hastalara gerçekten çok iyi niyetle tedavi veya sağlık hizmeti sunacaklarını peşinen kabul ediyorlar. Bilerek yanlış yapamazlar. Metin oybirliğiyle hazırlandı. Demek ki sektörün çoğunluğu gerekliliğine inanıyor.
EN BÜYÜKLER SÖZLEŞMEYİ İMZALADI
Sözleşmeye imza atan bazı sağlık kurumları şunlar: Biruni Kadıköy ve Mecidiyeköy Laboratuvarları, Academic Hospital, İstanbul International Hospital, Amerikan Hastanesi, Alman Hastanesi, Acıbadem Bakırköy, Bursa, Kadıköy ve Kozyağı Hastaneleri, Ankara Güven Hastanesi, Avrupa Florence Nightingale, Avrupa Şafak, Bahçelievler ve Bağcılar Yaşam, Çağ, Çorlu Vatan, Dünya Göz Ataköy ve Levent, Florence Nightingale, Medical Park Hospital, Sani Konukoğlu Hastanesi, Yeni İsviçre Hastanesi, Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi...
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
DENETLEME NASIL YAPILACAK İmzalayan kuruluş, hastaların görebileceği yere sözleşme metnini asacak. Metnin altında şikayet başvuru bilgileri yer alacak. Denetimi bir ay sonra oluşturulacak Etik Kurul yapacak. Etik Sözleşme’ye imza atanlar, denetleme ekibine, hazırlanan rapora itiraz edemeyecek. İtiraz rapor sonrasında yapılabilecek.
UYULMAZSA NE CEZA VERİLECEKDenetimi yapan Etik Kurul’un hazırladığı rapora göre ceza değişecek. Etik Sözleşme’nin indirilmesinden, kamu ve özel sağlık sigortalarıyla yapılan kurum anlaşmalarının feshedilmesi ve kurumun basına deşifre edilmesine kadar varan cezalar verilebilecek.
NASIL ŞİKAYETTE BULUNULACAKMağdurlar, internet veya telefonla derneğe ulaşarak şikayette bulunabilecek. Şikayete göre, hastanenin faaliyet alanıyla ilgili her konuda denetim yapılabilecek. Dernek şikayet olmasa da istediği zaman kurumları denetleyebilecek.
DENETLEMEYİ KİMLER YAPACAKSağlık, Maliye ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan denetim kuruluna birer yetkili vermeleri istendi. Her üç bakanlıktan da bu yapıya destek sözü geldi. Sektör içinden de seçimle kurula üye belirlenecek. Ayrıca hukukçu ve işletme-iktisat konusunda deneyimli birer üye bulunacak. Diğer denetçiler sağlık-tıp kökenli kişiler.
11 maddelik Tıbbi Etik Sözleşmesi
1. İnsanın en önemli varlık olduğunu her zaman göz önünde tutarak, onun yaşam kalitesini yükseltecek sağlık hizmetlerini sunacağımızı,
2. Tüm hizmet alan, hizmet veren ve çalışanların güvenini kazanmayı hedefleyeceğimizi,
3. Evrensel ve ulusal kurallar doğrultusunda, hasta ve hasta yakınlarının haklarını gözetip, gereklerini yerine getireceğimizi,
4. Hastaların gizlilik haklarını her zaman koruyacağımızı,
5. Sunduğumuz sağlık hizmetlerinin niteliğinde, cinsiyet, ırk, yaş, din ve hastanın sağlık açısından bağlı olduğu kurumlar arasında fark gözetmeyeceğimizi,
6. Sağlık hizmeti alan tüm kuruşlarla yaptığımız sözleşmelerin gereklerini eksiksiz yerine getireceğimizi,
7. Ticari çıkar sağlamak amacıyla, uygunsuz muayene, inceleme, tedavi ve cerrahi girişimde bulunmayacağımızı,
8. Tüm uygulamalarımızı, toplumsal sorumluluk bakış açısını gözardı etmeden gerçekleştireceğimizi,
9. Medya ile iletişimde yanlış, yanıltıcı veya aldatıcı bilgiler kullanmayacağımızı,
10. Sağlık sektörünün saygınlığını ve güvenilirliğini zedeleyici herhangi bir faaliyet içinde bulunmayacağımızı,
11. Bu etik kurallara uymaması durumunda, "Etik Komite"nin, yönergeleri doğrultusunda vereceği kararları kabul edeceğimizi taahhüt ederiz.