Genç kalmanın şifreleri genlerinizde gizli

? Genetik testlerin faldan farkı ne? DNA değişmediğine göre nasıl etki edebiliriz?
- Devrim niteliği taşıyan DNA testiyle oluşturulacak gen haritası vücudun mevcut durumunu vermekle kalmıyor, gelecekte karşılaşılabilecek rahatsızlıklar hakkında da bilgi veriyor. Genleri değiştiremiyoruz ama etkilerini azaltabiliyoruz. DNA, insan vücuduna ait tüm bilgileri içeriyor. Doğru, DNA’mızı değiştirmek mümkün değil. Ama DNA’yı haritalayarak potansiyel seri katilleri bulabilir, müdahale edip, kontrol altında tutabiliriz. Kontrol edilemezse organizmamızı yıpratır, yaşlanmamız hızlanır ya da sağlık durumumuz süratle kötüleşebilir. DNA testiyle oluşturulacak gen haritası vücudun durumunu ortaya koymaktan ibaret değil. Gelecekte karşılaşılabilecek potansiyel sorunları da söylüyor. Bu bilgiler ışığında, önlem alarak yaşlanmayı kontrol etmek ve daha kaliteli yaşamak mümkün. Gen haritasını bir kez çıkarmak yeterli. Genetik miras bir kader değil. Genlerimizi açık veya kapalı duruma getirmek elimizde. Genetik yapı ve risklere uygun ilaç, beslenme, gıda takviyeleri, egzersiz gibi silahları kullanmak mümkün.
? “Sigara içme, egzersiz yap, temiz havada yaşa” diyeceksiniz... Peki genleri etkilemek bu kadar kolay mı?
- Değil. Bizim yaptığımız ‘genetic make-up yani genetik toparlama’. Herkes için önerilerimiz farklı ve kişiye özel. Bir örnekle anlatayım, folik asitin kolon kanseri riskini azalttığı biliniyor. Ama genetik özelliğinizden ötürü folik asiti metabolize etme sorununuz varsa, daha fazla almanızı öneriyoruz. Bir örnek daha, meme kanseri riski yaratan gen saptanmışsa, sık ultrasonografi çektirerek erken yakalamak ya da riski azaltmak mümkün. Yine kanser riski varsa, örneğin hastalara “menopozda östrojen alma” diyebiliyoruz.
? Genetik check-up için ideal
yaş nedir?
- İnsan daha anne karnında yaşlanmaya başlar! Genetik
check-up en erken tanı. Mümkün
olan en erken zamanda yapmak
lazım. Ne kadar erken müdahale edilirse o kadar iyi sonuçlar alınır. Yaş ilerledikçe alışkanlıkları ve bazı davranışları değiştirmek zorlaşıyor. �
? Yaşlanmayı engellemek
ne kadar mümkün?
- Yaşlanmayı engellemenin bir numaralı yolu erken ölmek! Bizim yaptığımız, yaşlanmanın niteliğini değiştirmek. Zihin ve beden performansını, dolayısıyla yaşam kalitesi artırmak. Bir arabaya bakım yapmak gibi bir şey. Bakarsanız yıllar geçse de iyi durumda olur. Yok, bakmazsanız dağılır. Biliyorsunuz bütün hastalıklar genetik değil. Bilmediğimiz nedenlerle de hastalanabiliriz. Ancak eğer kendi bünyemizde kökleri bulunan hastalıkları ortadan kaldırmayı başarabilirsek çıkmadan müdahale etmiş oluruz. Bu sayede yaşam kalitemizi, zihin ve fiziksel performansımız artar. Daha iyi yaşarız.

400 GENE BAKILIYOR

? Kaç gene bakabiliyorsunuz?
- Şimdiye kadar yaklaşık maksimum 45 gene bakılabiliyordu. Bio chip’imizle artık 400 gene bakabiliyoruz. Bir hastalık üzerinde etkili, birden fazla geni değerlendirebiliyoruz. Yakın zamanda sekiz saniye gibi kısa bir zamanda, 1200 gene bakılabilecek. Analizlerle kanser, astım, migren, osteoporoz, saç dökülmesi, cilt yaşlanması, felç, yüksek tansiyon,kalp ve damar, böbrek hastalıkları, menopoz, andropoz, egzama, bellek performansı, obezite, Alzheimer, Parkinson,
yüksek kolesterol gibi çok sayıda hastalıkla ilgili fikir sahibi olabiliyoruz. Testi yapıp, “Sen böylesin, sevgiler, saygılar” demiyoruz. Önerilerde bulunuyoruz.
? Test sonuçları korkutucu olabilir...
- “DNA’mda kaderim var” diye düşünülmemeli. Onun yerine
DNA’nın bilgi içerdiği kabul edilmeli. Bu bilgiyi almamız, yapacak bir
şey olmadığı anlamına gelmiyor. Basitçe şöyle anlatayım, bizim genotipimiz silahı doldurur, potansiyeli oluşturur. Ama tetiği
çekip çekmeyeceğinize yaşam tarzınız ve seçimlerinizle karar verirsiniz.
En iyi yatırım, bilgiye yapılan
yatırım. Riski bilmek, yönetebilmek anlamına geliyor aslında.

CİLT RİSKLERİNİ ORTAYA ÇIKARIYORUZ

Genetik test cilt yaşlanması risklerini de ortaya koyuyor. Örneğin lekelenmeye eğilimli bir cildiniz olduğu saptanmışsa ciddi önlemler alabilirsiniz. Yine cildinizi daha iyi tanırsanız, güzel şişeli, banyo aynasının önünü süsleyecek kozmetikler yerine işe yarayanları seçer, gıda takviyeleri alırsınız. Cildi destekleyecek, serbest radikallerle savaşmasını sağlayacak önlemleri hayata geçirirsiniz.

GEN HARİTASI NASIL ÇIKARILIYOR

Gen analizi için yanağın iç kısmına özel plastik bir çubuk sürülerek test için materyal toplanıyor. Test yapılmadan yarım saat önce yemek yemek, su içmek, çay, kahve ve özellikle sigaradan uzak durmak gerekiyor. Materyal İtalya Milano’daki Prof. Dr. Galimberti’nin başında bulunduğu laboratuvara gönderiliyor. Galimberti, Türkiye’de kısa adı S.M.I.A olan bir firmayla anlaştı. Firma test materyalini İtalya’ya gönderiyor. Bir ay sonra ortalama 200 sayfalık raporla birlikte sonuç geliyor. Galimberti, bizzat her ay Türkiye’ye gelerek kişilerle görüşüyor, sonuçları ve önerilerini paylaşıyor. Bu test için 3 bin 500  Euro ödemek gerekiyor.

İTALYAN HÜKÜMETİ DESTEKLİYOR

Prof. Dr. Damiano Galimberti, önümüzdeki yıl Avrupa Anti-Aging Derneği Başkanlığı görevini üstlenecek. Profesör ve ekibinden oluşan A.M.I.A (İtalyan Antiaging Doktorları Derneği) İtalyan hükümetinin de desteklediği bir programla dünyada en fazla sayıda (yaklaşık 400 gen) geni inceleyebiliyor. Bu genler insan sağlığı üzerinde en etkili olan genler. Yaklaşık 10 yıldır bu konuda yapılan yoğun çalışmalar ve 5 bin genin incelenmesiyle saptandı.