Gelişen bedenlerini açlığa mahkûm ediyorlar
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Haziran 16, 2007 00:00
Çocukluktan yeni yeni çıkmaya başlayan, aslında kilo sorunu da bulunmayan çocukların özellikle de kızların yağsız bir káse salatayla, bazen içindeki mısırları ayıklaya ayıklaya doymaya çalıştığına hiç tanık oldunuz mu? Nedeni ister sıfır beden takıntısı, ister her fırsatta dayatılan ince ve güzel görünme "zorunluluğu" olsun, gelişme çağında yapılan gereksiz diyetler daha ileri yaşlarda zor verilen fazla kilolara zemin hazırlıyor.
Refresh Klinik Diyet ve Beslenme Uzmanı Dilek Işık, "Bedenin en fazla gıdayı tolere edebildiği çağlar, gelişme dönemi. Ne yeseniz kabul görür ve faydalı bir yerde kullanılır. Fazla gelmesi sözkonusu değil. Gelişen bedenin, bolluğa ve teminata ihtiyacı vardır. Geç yaşlarımız için yatırım yapıyoruz. Şimdi gençler estetik uğruna daha gelişme dönemindeki bedenlerini açlığa mahkum ediyorlar" diyor. Bu yanlış, sadece şişmanlık riskini artırmakla kalmıyor, gelişmeyi de engelliyor. Aslında gelişmeden kasıt, sadece boy uzaması değil. Vücutta, içeride yaşa paralel gelişmesi beklenen bir sistem bulunduğunu unutmamak gerekiyor. Işık, "Ayrıca çok erken yaşlarda sistem daha dinamik ve güçlü olduğundan, her sorunu halledebilir. Ama daha çok kullanılıyor olması gerektiğinden eforu artar. Daha çabuk yaşlanır. Sonra da genç yaşlarda anti-aging yapıyor buluyorlar, kendilerini" diyor.
GEREKTİĞİNDEN AZ YEMEK ŞİŞMANLIĞA DAVETİYE
Kadınlarda aylık kanamalar, erkeklerde ilk ereksiyonlar başlamadan bedenin biraz yağlanması normal. Basit anlatımla, kadın dişileşiyor, erkek erkekleşiyor. Doğal bir durum yani. Ergenlik, hormonların aklının karıştığı, cinsel kimliğin tam tanımlandığı bir dönem. Bir de genellikle eşlik eden hüzün olunca, bu yağlanma büyük tedirginliklere yol açabilir.
Işık, "Az yemenin çözüm olabileceği düşüncesiyle alımı kısıtlamaya başlar. Beden ihtiyacını alamadığında bunu tehdit olarak algılar. Kaynaklarını olabildiğince az kullanır. Beden doğa gibidir. Kendine ait olanı korur, ihtiyacı verilmediğinde hemen koruyucu sistemler devreye girer. Az gıda alımı halinde vücut zor zamanlar için depo yapar. Böylece aslında şişmanlık adeta oluşturulmuş olur. Aslında normal gıda alımı devam etse sorun çıkmayacak. Hatta başlangıçta kilo verse bile, yiyeceklerden ihtiyacı kadarını da alsa kilo almak daha kolay ve kaçınılmaz hal alıyor" diyor.
Bu arada ergen, bazen başedemediği yaşamında tek kontrol edebildiği bedenine dönüyor. "Bari bedenimi güzelleştireyim" diye düşünüyor. Bedeniyle çok fazla uğraşmaya başlıyor.
Sünnet için ideal yaşlar belli
Sünnet de yaz aylarının klasiklerinden. Birçok aile sünnet törenleri için okulların kapalı olduğu yaz aylarını tercih ediyor. Uzmanlar sünnet için iki yaş dönemini öneriyor. İlki 0-2 yaş, diğeri de 6-7 yaş sonrası. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Üroloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Özbey, cerrahi bir müdahale sayılan sünnetin, çocuk için travmatik olmaması gerektiğini hatırlatıyor.
Prof. Dr. Özbey, çocuklarda cinsel kimlik oluşumunun 1,5- 2 yaş dolayında başladığını söylüyor: "Cinselliğin algılanması yönünden hassas olan bu dönemde, zorunlu kalınmadıkça cinsel organı ilgilendiren cerrahi müdahaleleri yapmamak gerekir. Sünnet, bu dönemin başlamasından önce (0-2 yaş arası) ya da çocuğun rahatlıkla bilgilendirilebileceği 6-7 yaşından sonra yapılmalı" diyor.
ÖNCE TETKİK SONRA SÜNNET
Çocuklarda yapılan her operasyon öncesinde olduğu gibi kan hastalığı-pıhtılaşma kusuru yönünden gerekli tetkikler ihmal edilmemeli. Sünnet, çocuk ameliyatları konusunda eğitim almış doktorlar (tercihen çocuk cerrahisi ve/veya çocuk ürolojisi uzmanı) tarafından yapılmalıdır.
Prof. Dr. Özbey, "Sünnet ameliyathanede, genel anestezi altında, operasyon önce ve sonrasında çocuğun endişe, korku ve ağrı duymayacağı koşullar sağlanarak yapılmalıdır. Ayrıca operasyon bölgesinin uyuşturulması (penil blokaj) ameliyat sonrasında rahatlık sağlar" diyor.
Sünnet edilmemesi gereken çocuklar
Sünnet, penisin baş kısmını örten derinin alınmasından ibaret. Basit gibi görünse de bu işlemden penis zarar görmemeli. Halk arasında "doğuştan sünnetli/yarım sünnetli/peygamber sünnetli" şeklinde yarım sünnet derisine sahip çocukların sünnet edilmesi tıbbi açıdan sakıncalı. Ayrıca, mevcut yarım sünnet derisi, bu çocuklarda sıklıkla görülen idrar yolu kusurunun (hipospadyas) cerrahi onarımı için gerekiyor.
Sünnet derisinin geriye çekilerek penis başının tam olarak dışarıya çıkması ilk bir yaş içerisinde oldukça zordur, çıkarmak için de zorlanmamalıdır. Ancak, sünnet derisinin uç kısmının çok dar olması idrar yapma güçlüğüne, biriken salgılar nedeniyle bu bölgenin ve idrar yolunun enfeksiyonuna sebep olabilir.
İSHAL çocukların yaz keyfini bozuyor
Yaz aylarında gerek erişkin gerekse çocuklarda ishal vakalarında artış gözleniyor. İshalin yaz aylarında görülme sıklığının artmasının iki temel nedeni var. İlki, havaların ısınması nedeniyle besinlerin daha kolay bozulması, ikincisi de artan sıvı ihtiyacının bilerek veya bilmeyerek bazen temiz olmayan kaynaklardan karşılanması. İshallerin ortaya çıkmasındaki bir başka önemli etken ise hijyen kurallarına uyulmaması.
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokulu, "Çocuklarda ishale yol açan etkenler arasında, virüsler, bakteriler ve parazitler başta geliyor. Etkene bağlı olarak da tedavi farklılaşıyor. Ancak yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler ise besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor. Virüslerin neden olduğu sulu dışkılama şeklindeki ishal, bir gün boyunca etki ediyor ve ateş yapmadığı gibi hastayı evine bağlamıyor" diyor.
İshaller, çocukları daha fazla etkiliyor. Çocuklarda meydana gelen ishallerde sıvı kaybının yüksek olması, hastane yatışlarını artırıyor. Yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor. O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor, sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor. Dr. Sokulu, "Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebiliyor. Geç getirilen çocuklarda, sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabiliyor" diyor.
KORUMAK İÇİN
Açıkta satılan gıdalardan uzak tutulmalı.
Açık sular içilmemeli.
Dışarıda yiyecek bulundurmamaya çalışın.
Hijyen koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin.
Açıkta satılan dondurmalardan uzak durmalarını öğütleyin. Kapalı dondurmaların bulunduğu dolapların sürekli çalışır konumda olması gerekiyor. Süt ürünleri sıcak havada kolayca bozulabildiğinden, bir dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuş gibi bir görüntüsü varsa yememek gerekiyor.
El hijyenine dikkat edin, çocuklarınızın da ellerini hijyenik bir şekilde yıkamasını sağlayın.
Süt ve süt ürünlerini tüketirken çok daha dikkatli davranın. Üretim ve son kullanma tarihleri ile saklama koşullarına bakın.
GEREKTİĞİNDEN AZ YEMEK ŞİŞMANLIĞA DAVETİYE
Kadınlarda aylık kanamalar, erkeklerde ilk ereksiyonlar başlamadan bedenin biraz yağlanması normal. Basit anlatımla, kadın dişileşiyor, erkek erkekleşiyor. Doğal bir durum yani. Ergenlik, hormonların aklının karıştığı, cinsel kimliğin tam tanımlandığı bir dönem. Bir de genellikle eşlik eden hüzün olunca, bu yağlanma büyük tedirginliklere yol açabilir.
Işık, "Az yemenin çözüm olabileceği düşüncesiyle alımı kısıtlamaya başlar. Beden ihtiyacını alamadığında bunu tehdit olarak algılar. Kaynaklarını olabildiğince az kullanır. Beden doğa gibidir. Kendine ait olanı korur, ihtiyacı verilmediğinde hemen koruyucu sistemler devreye girer. Az gıda alımı halinde vücut zor zamanlar için depo yapar. Böylece aslında şişmanlık adeta oluşturulmuş olur. Aslında normal gıda alımı devam etse sorun çıkmayacak. Hatta başlangıçta kilo verse bile, yiyeceklerden ihtiyacı kadarını da alsa kilo almak daha kolay ve kaçınılmaz hal alıyor" diyor.
Bu arada ergen, bazen başedemediği yaşamında tek kontrol edebildiği bedenine dönüyor. "Bari bedenimi güzelleştireyim" diye düşünüyor. Bedeniyle çok fazla uğraşmaya başlıyor.
Sünnet için ideal yaşlar belli
Sünnet de yaz aylarının klasiklerinden. Birçok aile sünnet törenleri için okulların kapalı olduğu yaz aylarını tercih ediyor. Uzmanlar sünnet için iki yaş dönemini öneriyor. İlki 0-2 yaş, diğeri de 6-7 yaş sonrası. İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Üroloji Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Özbey, cerrahi bir müdahale sayılan sünnetin, çocuk için travmatik olmaması gerektiğini hatırlatıyor.
Prof. Dr. Özbey, çocuklarda cinsel kimlik oluşumunun 1,5- 2 yaş dolayında başladığını söylüyor: "Cinselliğin algılanması yönünden hassas olan bu dönemde, zorunlu kalınmadıkça cinsel organı ilgilendiren cerrahi müdahaleleri yapmamak gerekir. Sünnet, bu dönemin başlamasından önce (0-2 yaş arası) ya da çocuğun rahatlıkla bilgilendirilebileceği 6-7 yaşından sonra yapılmalı" diyor.
ÖNCE TETKİK SONRA SÜNNET
Çocuklarda yapılan her operasyon öncesinde olduğu gibi kan hastalığı-pıhtılaşma kusuru yönünden gerekli tetkikler ihmal edilmemeli. Sünnet, çocuk ameliyatları konusunda eğitim almış doktorlar (tercihen çocuk cerrahisi ve/veya çocuk ürolojisi uzmanı) tarafından yapılmalıdır.
Prof. Dr. Özbey, "Sünnet ameliyathanede, genel anestezi altında, operasyon önce ve sonrasında çocuğun endişe, korku ve ağrı duymayacağı koşullar sağlanarak yapılmalıdır. Ayrıca operasyon bölgesinin uyuşturulması (penil blokaj) ameliyat sonrasında rahatlık sağlar" diyor.
Sünnet edilmemesi gereken çocuklar
Sünnet, penisin baş kısmını örten derinin alınmasından ibaret. Basit gibi görünse de bu işlemden penis zarar görmemeli. Halk arasında "doğuştan sünnetli/yarım sünnetli/peygamber sünnetli" şeklinde yarım sünnet derisine sahip çocukların sünnet edilmesi tıbbi açıdan sakıncalı. Ayrıca, mevcut yarım sünnet derisi, bu çocuklarda sıklıkla görülen idrar yolu kusurunun (hipospadyas) cerrahi onarımı için gerekiyor.
Sünnet derisinin geriye çekilerek penis başının tam olarak dışarıya çıkması ilk bir yaş içerisinde oldukça zordur, çıkarmak için de zorlanmamalıdır. Ancak, sünnet derisinin uç kısmının çok dar olması idrar yapma güçlüğüne, biriken salgılar nedeniyle bu bölgenin ve idrar yolunun enfeksiyonuna sebep olabilir.
İSHAL çocukların yaz keyfini bozuyor
Yaz aylarında gerek erişkin gerekse çocuklarda ishal vakalarında artış gözleniyor. İshalin yaz aylarında görülme sıklığının artmasının iki temel nedeni var. İlki, havaların ısınması nedeniyle besinlerin daha kolay bozulması, ikincisi de artan sıvı ihtiyacının bilerek veya bilmeyerek bazen temiz olmayan kaynaklardan karşılanması. İshallerin ortaya çıkmasındaki bir başka önemli etken ise hijyen kurallarına uyulmaması.
Anadolu Sağlık Merkezi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşe Sokulu, "Çocuklarda ishale yol açan etkenler arasında, virüsler, bakteriler ve parazitler başta geliyor. Etkene bağlı olarak da tedavi farklılaşıyor. Ancak yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler ise besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor. Virüslerin neden olduğu sulu dışkılama şeklindeki ishal, bir gün boyunca etki ediyor ve ateş yapmadığı gibi hastayı evine bağlamıyor" diyor.
İshaller, çocukları daha fazla etkiliyor. Çocuklarda meydana gelen ishallerde sıvı kaybının yüksek olması, hastane yatışlarını artırıyor. Yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor. O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor, sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor. Dr. Sokulu, "Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebiliyor. Geç getirilen çocuklarda, sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabiliyor" diyor.
KORUMAK İÇİN
Açıkta satılan gıdalardan uzak tutulmalı.
Açık sular içilmemeli.
Dışarıda yiyecek bulundurmamaya çalışın.
Hijyen koşullarından emin olmadığınız yerlerde yemek yemeyin.
Açıkta satılan dondurmalardan uzak durmalarını öğütleyin. Kapalı dondurmaların bulunduğu dolapların sürekli çalışır konumda olması gerekiyor. Süt ürünleri sıcak havada kolayca bozulabildiğinden, bir dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuş gibi bir görüntüsü varsa yememek gerekiyor.
El hijyenine dikkat edin, çocuklarınızın da ellerini hijyenik bir şekilde yıkamasını sağlayın.
Süt ve süt ürünlerini tüketirken çok daha dikkatli davranın. Üretim ve son kullanma tarihleri ile saklama koşullarına bakın.