Geçkin erkeğin sperminde iş yok
Güncelleme Tarihi:
Ezgi BAŞARAN
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 27, 2008 00:00
Kadınlara hep şu öğütlendi: Aman, 35’ine kadar ilk çocuğunu doğur, hele 40’ına geldin mi menopoz yaklaşıyor, gebe kalma olasılığın azalıyor, düşük yapma ihtimalin artıyor. Buraya kadar doğru fakat Avrupa’nın en büyük tüp bebek ve genetik araştırmaları yapan laboratuvarı Eylau kliniğinde çalışan uzmanların 12 bin 200 çift üzerinde yaptığı çalışma, yaşı ilerleyen erkeklerin de çocuk sahibi olmasının güçleştiğini kanıtlıyor.
"Babadan gelen spermin kalitesinin önemi yüzde yirmi; iş yüzde seksen kadının yumurtasında biter" bilgisi de değişti. Sperm başını 6600 kez büyüten yeni bir mikroskop teknolojisi sayesinde gerçekleşen çalışmaya göre yeterli sayıda ve hızda olmasına rağmen yaşı 40’a varan erkeklerin spermlerinin, eşlerini gebe bırakacak kalitede olmadığı ortaya çıktı. Eylau Laboratuvarı’ndan Dr. Moncef Benkhalifa ve Eylau’nun Türkiye’deki ortağı CLINIC İnfertilite Merkezi’nin Başkanı, Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Timur Gürgan anlattılar.
Paris’teki Eylau Laboratuarı iki hafta önce Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyoloji Derneği’nin (ESHRE) düzenlediği kongrede büyük ses getiren çalışmasına 6 yıl önce başladı. Ocak 2002’den Aralık 2006’ya kadar olan dönemde kliniğe başvuran 12 bin 200 çift incelendi. Erkek sperminin kalitesi, morfolojisi ve sayısının yanı sıra gebelik, düşük ve doğum oranları da not edildi. Sonuçlar incelendiğinde beklendiği gibi 35 yaş ve üstü kadınlarda gebelik oranlarının ciddi bir şekilde düştüğü gözlendi. Araştırmanın beklenmedik sonucu ise şuydu: Tüp bebek yapma çabası sırasında 35 yaş ve üstü erkeklerin spermi kullanıldığında, gebe kalma oranı düşüyor, düşük oranı artıyordu.
Rakamlar erkeklerde yaşın önemini çok net ortaya koyuyor: 34 yaşındaki erkeklerin spermleri kullanıldığında oluşan gebeliklerde düşük oranı yüzde 16.7 iken 35-39 yaş arası erkeklerde bu oran yüzde 19.5’e, 44 ve üstü yaşlarda ise yüzde 32.4’e çıktı. Erkeğin yaşı 39’dan 44’e çıktığında gebelik oranı yüzde 13.4’den yüzde 10.9’lara kadar düştü.
ESKİDEN SUÇ KADININ ÜZERİNE ATILIYORDU
Yaş ilerledikçe spermin DNA’sı bozuluyor, DNA sarmallarında kırılmalar oluşuyor, bu durumda da erkeklerin spermleri kadın yumurtalarını daha zor döllüyor. Daha önemlisi döllenme olsa dahi gebelik oluşturamayacak derece kalitesiz embriyo oluşuyor. Tüp bebek tedavisinde spermin DNA’sı ile ilgili problemler başarısızlığa yol açıyor.
Bu tür başarısızlıkların, spermin bu derece yakından incelenmediği dönemlerde kadınlarla ilgili bir problemden kaynakladığı varsayılıyordu. Birçok kez tüp bebek deneniyor, başarılı olunamıyordu. Çünkü sadece spermlerin miktarı ve hızı ölçülüyordu, bu ölçümler normal çıkarsa, sorunun kadında olduğu sanılıyordu. Şimdi yeni geliştirilen mikroskop sayesinde sperm başı incelenebiliyor ve üstündeki bozukluklar görülebiliyor. Böylece spermin kalitesi de ölçülebiliyor.
GEÇKİN ERKEĞİN KALİTELİ SPERMİ NASIL BULUNUR
Stresli yaşam tarzı olan, içki ve sigara kullanan 35-40 yaş arası erkeklerin çocuk sahibi olmaya karar verdikten sonra özel antioksidanlar içeren vitaminler kullanması tavsiye ediliyor.
Prof. Timur Gürgan ve Doç. Dr. Aygül Demirol yönetimindeki CLINIC İnfertilite Merkezi 3 yıldır ortaklaşa çalıştığı Eylau Laboratuvarı’nın bilimsel bulgularından yararlanarak teşhis ve tedavi yapıyor. Kliniğe başvuran 40 yaş civarı bir erkek hastayla ilgili şu yaklaşım izleniyor: Önce sperm başını 6600 kez büyüten mikroskoplarla yapısı inceleniyor, üstündeki bozukluklar görülebiliyor. Spermdeki bu bozukluklar saptandıktan sonra IMSI denilen bir teknikle kaliteli sperm diğerlerinden ayrıştırılıyor ve mikro enjeksiyon yöntemiyle çekiliyor. Bu yöntemin bir yararı daha var. Eskiden hızı ve sayısı yeterli olduğu için sağlıklı görünen spermleri olan bir çifte hemen tüp bebek yapma, birkaç yıl daha dene denirdi. Halbuki yaş ilerledikçe spermlerin kalitesi daha da düşüyordu. Bu yöntem sayesinde artık çiftlere beklemeleri önerilmiyor. Vakit kaybetmeden sağlıklı sperm bulunuyor ve tüp bebek uygulamasına geçiliyor. Böylece hem düşük riski azaltılıyor hem de doğacak bebek sağlıklı oluyor. Prof. Gürgan ve ekibi kliniğe başvuran ve iki ve üstünde tüp bebek başarısızlığı göstermiş çiftlerde bu yöntemi uygulamış. Sorunun yüzde 52.3 oranında spermin DNA’sındaki bozulmadan kaynakladığı tespit edilmiş. Bu hastaların kaliteli spermleri seçildikten sonra yüzde 42 oranında başarılı gebelik gerçekleşmiş.
BİR ERKEĞİN SPERMİNİ NE BOZAR
İleri yaş en önemli faktör. 35-40 yaş üzerindeki erkeklerin çocuk sahibi olma imkanı giderek azalıyor.
Stres ve uzun süreli yorgunluk
Sigara ve alkol kullanımı
Çevre kirliliği, çeşitli kimyasal maddelere, ilaçlara, radyasyon ya da ısıya maruz kalmak
Aileden gelen ve sperm yapımını bozan genetik faktörler.
GENÇKEN DONDURUN YAŞLANINCA KULLANIN
Dr. Moncef Benkhalifa yoğun çalışan ve ancak 35’inden sonra çocuk yapmak isteyenlere şu tavsiyede bulunuyor: Bir embriyoloji merkezine başvurun. Henüz genç ve sağlıklıyken sperminizi ve yumurtanızı dondurun. Böylece istediğiniz zaman kaliteli yumurta ve spermle kolayca hamile kalabilirsiniz.
YAŞLI ERKEĞİN GENÇ KADIN İSTEMESİ DOĞA KANUNUNA UYGUN
Ekibin ay sonunda yayınlayacağı bir diğer çalışmaya göre genç ve sağlıklı bir kadının yumurtalarının salgıladığı özel bir sıvı, yaşlı erkeğin spermindeki hataları onarma yetisine sahip. Dolayısıyla insanın birincil güdülerinden biri olan üremeyi gerçekleştirmek için yaşlı olan erkek genç bir kadınla birlikte oluyor. Bilim, genç kadınlarla birlikte olduğu için eleştirilen yaşı geçkin erkeklerin aslında sadece temel içgüdüleriyle hareket ettiğini kanıtlıyor.
Paris’teki Eylau Laboratuarı iki hafta önce Avrupa İnsan Üremesi ve Embriyoloji Derneği’nin (ESHRE) düzenlediği kongrede büyük ses getiren çalışmasına 6 yıl önce başladı. Ocak 2002’den Aralık 2006’ya kadar olan dönemde kliniğe başvuran 12 bin 200 çift incelendi. Erkek sperminin kalitesi, morfolojisi ve sayısının yanı sıra gebelik, düşük ve doğum oranları da not edildi. Sonuçlar incelendiğinde beklendiği gibi 35 yaş ve üstü kadınlarda gebelik oranlarının ciddi bir şekilde düştüğü gözlendi. Araştırmanın beklenmedik sonucu ise şuydu: Tüp bebek yapma çabası sırasında 35 yaş ve üstü erkeklerin spermi kullanıldığında, gebe kalma oranı düşüyor, düşük oranı artıyordu.
Rakamlar erkeklerde yaşın önemini çok net ortaya koyuyor: 34 yaşındaki erkeklerin spermleri kullanıldığında oluşan gebeliklerde düşük oranı yüzde 16.7 iken 35-39 yaş arası erkeklerde bu oran yüzde 19.5’e, 44 ve üstü yaşlarda ise yüzde 32.4’e çıktı. Erkeğin yaşı 39’dan 44’e çıktığında gebelik oranı yüzde 13.4’den yüzde 10.9’lara kadar düştü.
ESKİDEN SUÇ KADININ ÜZERİNE ATILIYORDU
Yaş ilerledikçe spermin DNA’sı bozuluyor, DNA sarmallarında kırılmalar oluşuyor, bu durumda da erkeklerin spermleri kadın yumurtalarını daha zor döllüyor. Daha önemlisi döllenme olsa dahi gebelik oluşturamayacak derece kalitesiz embriyo oluşuyor. Tüp bebek tedavisinde spermin DNA’sı ile ilgili problemler başarısızlığa yol açıyor.
Bu tür başarısızlıkların, spermin bu derece yakından incelenmediği dönemlerde kadınlarla ilgili bir problemden kaynakladığı varsayılıyordu. Birçok kez tüp bebek deneniyor, başarılı olunamıyordu. Çünkü sadece spermlerin miktarı ve hızı ölçülüyordu, bu ölçümler normal çıkarsa, sorunun kadında olduğu sanılıyordu. Şimdi yeni geliştirilen mikroskop sayesinde sperm başı incelenebiliyor ve üstündeki bozukluklar görülebiliyor. Böylece spermin kalitesi de ölçülebiliyor.
GEÇKİN ERKEĞİN KALİTELİ SPERMİ NASIL BULUNUR
Stresli yaşam tarzı olan, içki ve sigara kullanan 35-40 yaş arası erkeklerin çocuk sahibi olmaya karar verdikten sonra özel antioksidanlar içeren vitaminler kullanması tavsiye ediliyor.
Prof. Timur Gürgan ve Doç. Dr. Aygül Demirol yönetimindeki CLINIC İnfertilite Merkezi 3 yıldır ortaklaşa çalıştığı Eylau Laboratuvarı’nın bilimsel bulgularından yararlanarak teşhis ve tedavi yapıyor. Kliniğe başvuran 40 yaş civarı bir erkek hastayla ilgili şu yaklaşım izleniyor: Önce sperm başını 6600 kez büyüten mikroskoplarla yapısı inceleniyor, üstündeki bozukluklar görülebiliyor. Spermdeki bu bozukluklar saptandıktan sonra IMSI denilen bir teknikle kaliteli sperm diğerlerinden ayrıştırılıyor ve mikro enjeksiyon yöntemiyle çekiliyor. Bu yöntemin bir yararı daha var. Eskiden hızı ve sayısı yeterli olduğu için sağlıklı görünen spermleri olan bir çifte hemen tüp bebek yapma, birkaç yıl daha dene denirdi. Halbuki yaş ilerledikçe spermlerin kalitesi daha da düşüyordu. Bu yöntem sayesinde artık çiftlere beklemeleri önerilmiyor. Vakit kaybetmeden sağlıklı sperm bulunuyor ve tüp bebek uygulamasına geçiliyor. Böylece hem düşük riski azaltılıyor hem de doğacak bebek sağlıklı oluyor. Prof. Gürgan ve ekibi kliniğe başvuran ve iki ve üstünde tüp bebek başarısızlığı göstermiş çiftlerde bu yöntemi uygulamış. Sorunun yüzde 52.3 oranında spermin DNA’sındaki bozulmadan kaynakladığı tespit edilmiş. Bu hastaların kaliteli spermleri seçildikten sonra yüzde 42 oranında başarılı gebelik gerçekleşmiş.
BİR ERKEĞİN SPERMİNİ NE BOZAR
İleri yaş en önemli faktör. 35-40 yaş üzerindeki erkeklerin çocuk sahibi olma imkanı giderek azalıyor.
Stres ve uzun süreli yorgunluk
Sigara ve alkol kullanımı
Çevre kirliliği, çeşitli kimyasal maddelere, ilaçlara, radyasyon ya da ısıya maruz kalmak
Aileden gelen ve sperm yapımını bozan genetik faktörler.
GENÇKEN DONDURUN YAŞLANINCA KULLANIN
Dr. Moncef Benkhalifa yoğun çalışan ve ancak 35’inden sonra çocuk yapmak isteyenlere şu tavsiyede bulunuyor: Bir embriyoloji merkezine başvurun. Henüz genç ve sağlıklıyken sperminizi ve yumurtanızı dondurun. Böylece istediğiniz zaman kaliteli yumurta ve spermle kolayca hamile kalabilirsiniz.
YAŞLI ERKEĞİN GENÇ KADIN İSTEMESİ DOĞA KANUNUNA UYGUN
Ekibin ay sonunda yayınlayacağı bir diğer çalışmaya göre genç ve sağlıklı bir kadının yumurtalarının salgıladığı özel bir sıvı, yaşlı erkeğin spermindeki hataları onarma yetisine sahip. Dolayısıyla insanın birincil güdülerinden biri olan üremeyi gerçekleştirmek için yaşlı olan erkek genç bir kadınla birlikte oluyor. Bilim, genç kadınlarla birlikte olduğu için eleştirilen yaşı geçkin erkeklerin aslında sadece temel içgüdüleriyle hareket ettiğini kanıtlıyor.