Geç kalmayın, kurtulun

Hayır, geç kalmadın. Kurtulabilirsin. Şimdi ara! Gazete, dergi ve bilboardlarda karşımıza çıkan bu sözler bugüne kadar pek çok kişinin hayatını kurtardı. Yaklaşık bir buçuk ay önce Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ile Plaza Halkla İlişkiler şirketinin başlattığı ortak çalışma meyvelerini veriyor. 0 212-660 00 26 numaralı telefonu, yani ‘‘Uyuşturu Bilgi Hattı’’nı günde ortalama 100 kişi arıyor ve yaklaşık üçte biri tedavi için AMATEM'e başvuruyor.

İyi günler...

- Buyurun.

Beş senedir madde kullanıyorum.

- Ne kullanıyorsunuz?

Önceleri esrardı. İki yıldır yoğun eroin.

- Damardan mı?

Evet.

- Günde kaç gram?

1.5 ama beş gün önce bıraktım. Şu an yoksunluk içindeyim.

- Yaşınız kaç?

21. Ankara Yükseliş Koleji'ndeyken başladım esrara, sonra Amerika'ya gittim. Evliydim, eşimden ayrıldım ama 10 gün sonra çocuğum olacak. Bu yüzden bıraktım.

- Şu an nelerle karşılaşıyorsunuz?

Uyuyamıyorum, bulantı, ishal var. Sıkıntı hissediyorum, Ağlamak istiyorum.

- Çalışıyor musunuz?

Hayır.

- Eroini kendi kendinize, ilaçsız mı bıraktınız?

Evet. Ama panik yaşıyorum.

- Bu telefonu niye çevirdiniz? Nasıl yardımcı olabilirim size?

Askerliğimi henüz yapmadım bu konuda size danışmak istedim...

- Askerlik konusundaki danışmanlığı biz size yapamayız. Ama tedavi olmadan da askere gitmenizi öneremeyiz.

Daha önce iki kere tedavi gördüm. Karnıma takılan cihazı cımbızla çıkardım. Maddeye bağlandım.

- Bizim hastanemiz 24 saat açık. AMATEM'in kliniği akşamüstü kapalı ama hiç önemli değil. Hastanede psikiyatristler nöbet tutuyor, biz sabaha kadar beklettiriyoruz hastayı. Sabahleyin size yardımcı olabiliriz, yeter ki buraya gelin...

SUSMAYAN TELEFON

Uyuşturucu Bilgi Hattı'nın telefonu hiç susmuyor. AMATEM'deki uzman hemşireler telefonun başında 24 saat nöbet tutuyor. Psikiyatri uzmanı Dr. Cem Tüz, aslında uyuşturucu bilgi hattının iki yılı aşkın bir süredir var olduğunu, ancak hiç bu kadar aktif olmadığını söylüyor. ‘‘Reklam ve ilan çalışmaları, bilgi hattının basında yer almasıyla bir anda telefonla başvurularda patlama oldu. Birbuçuk ay öncesine kadar bize günde 10 telefon gelirken, bu rakam bugün birkaç yüze çıktı. Bunlardan maalesef bazıları işletmek için arıyor. Yine de sağlıklı olarak günde 30 telefon kayıtlarımıza geçiyor.’’ Her 10 telefondan üçünün gayrı ciddi çıktığını belirten Dr. Tüz, geri kalan yedisine ilk aşamada telefonda, istedikleri zaman ise AMATEM'de yardımcı olduklarını söylüyor. ‘‘Madde kullananların sayısı Türkiye'de çok artmış durumda. Birçok kullanıcı uyuşturucu, keyif verici, bağımlılık yapıcı bu maddeler hakkında bilgi sahibi bile değil.’’

Uyuşturucu Bilgi Hattı'nı arayanların yaş ortalaması çok değişken. ‘‘Uçucu madde kullananların yaşı 13-14'e iniyor. İlkokul çağında olan çocuklar bile var maalesef. Alkol kullananların yaşı 70'e kadar çıkabiliyor. Esrar ve eroin kullananların yaş oratalaması ise 25-35 arasında değişiyor. Arayanların çoğu erkek.’’ Esrar ve eroin bağımlıları telefonu en çok kullanan grup. Birçoğunun AMATEM'le narkotiğin ilişkisi olabileceğinden çekindiğini söylüyor Cem Tüz. ‘‘Oysa bizim hiçbir şekilde polisle bağlantımız yok. Bunu her arayana söylüyoruz. İnsanlar yanlış anlamaya, korkmaya çok açıklar. Bunu elimizden geldiğince gidermeye çalışıyoruz.’’

Arayanların merak ettikleri konuların başında tedavi süresi, ücreti, yatışın nasıl olabileceği, yatarak tedavinin gerekli olup olmadığı ve tedavide acı çekilip çekilmediği geliyor. ‘‘AMATEM'de biz hastalara yoksunluk döneminde acı yaşatmayız. Ancak bağımlılar, kulaktan kulağa saçma sapan rivayetler duyuyorlar. Yok hayal krizleri gelirmiş, yok kadın kendini erkek gibi görürmüş, erkek kendini kadın gibi... Bunların hepsi yanlış.’’

YÜZDE 10'U YATIYOR

Uzman hemşire Asuman Korkut, haftada iki gün 24 saat Uyuşturucu Bilgi Hattı'nda nöbet tutuyor. Bu işi üç kişi yaptıklarını ancak telefonlara yetişemediklerini söylüyor. ‘‘Son bir aydır neredeyse her on dakikada bir aranıyoruz. Bazen kötü teklifler alıyoruz. Dalga geçenler, kız arkadaş arayanlar, sapıklar dadanıyor. Ama ortalama 50 iyi telefon geliyor. Onları dikkate alarak cevaplandırıyoruz.’’

Korkut, arayanları korkutmamak için isim, meslek, sosyo ekonomik düzeyi ve çevresiyle ilgili hiçbir soru sormadıklarını, arayan kişiyi sonuna kadar dinlediklerini anlatıyor. ‘‘Diazem kullananlar arıyor, ben bağımlı mıyım diye soruyor. Bağımlı olup olmadığının AMATEM'e gelip uzman bir doktora muayene olduktan sonra anlaşılabileceğini söylüyorum. Ya da hasta İstanbul dışından arıyorsa, en yakın psikoloğa gitmesini öneriyorum.’’ Uyuşturucu bilgi hattını aileler de arıyor.‘‘Çocuklarının uyuşturucu kullandıklarından şüphelenen anneler de çok arıyor bizi.’’

İsim alınmadığı için, başvurulardan hangisinin Uyuşturucu Bilgi Hattı üzerinden geldiğini bilemiyor yetkililer. Ama son iki aydır başvurularda artma olduğunu belirtiyorlar. ‘‘Polikliniklere günde ortalama 40-50 başvuru oluyor. Bu da yaz dönemi için iyi bir rakam’’ diyor, Dr. Cem Tüz. ‘‘Hastaların ancak yüzde 10'u yatarak tedavi olmak istiyor. Zaten yatarak tedavi etme zorunluluğumuz da yok. Dünyada da gidiş böyle. Bizim isteğimiz yeter ki, AMATEM'e tedavi için başvursunlar.’’

AMATEM çalışanları Uyuşturucu Bilgi Hattı'nın daha verimli olabilmesi için, daha çok personele ihtiyaç olduğunu düşünüyor. ‘‘Uyuşturucu Bilgi Hattı 24 saate geçince bir nöbet kondu ama bu nöbetin nasıl ve kimler tarafından tutulacağı kesin çizgilerle belirlenmiş değil. Biz de açıkçası uzmanlığı olmayan insanların bu hatta görev almasını istemedik. Bu hat için oluşturulmuş özel bir kadro yok şu anda. AMATEM hekimlerinin bunu karşılamasına da imkan yok. Bu yüzden personel eksikliğinin bir an önce giderilmesi şart.’’

Kayıp otobüsünden ilham aldık

Bakırköy Ruh Ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Doçent Dr Arif Verimli, birkaç yıl önce uyuşturucu, intihar ve evlilik danışma hatlarının kurulduğunu ama insanların akıllarında çok kalıcı olmadığını farkettikten sonra, yeni bir anlayışla başka türlü hareket etmek gerektiğini düşünmüş. ‘‘Halka nasıl duyururuz konusunda beş ay kafa yorduktan sonra bu işi ancak sponsorlukla çözebileceğimize inandık.’’

Bir devlet kurumu olarak ilk defa bir PR şirketiyle çalışmaya başlayan hastane, amacına ulaşmış. ‘‘Kayıp otobüsünden ilham aldık. Fida filmle konuştuk, uyuşturucu, intihar, umut ışığı bilgi hatlarıyla ilgili reklam filmlerinin oynatılmasını sağladık. Basınla ilişkiye girdik, ilanlarla danışma hatlarımızı tanıttık. Basın bize çok yardım etti. Halkın kullağında kalma, telefon numaralarının ezberlenmesi gibi bir çalışmayı yürütüyoruz.’’ Devletin eksiklikleri karşılamada yetersiz kaldığı yerde, sponsor bulmanın en doğru hareket olduğunu düşünüyor Doçent Verimli.