Futbol hakkında en iyi 50 kitap

 Çoğu İngilizce yazılan bu 50’lik listeden dört kitap Türkiye’de de yayınlandı. Bunlara yakın dönemde bir beşincisi eklenecek. Nick Hornby’nin Fever Pitch kitabı Türkçe’ye çevrildi ve Sel Yayınları tarafından yayınlanmak için sırada bekliyor. Biz de bu listeyi sunarken, Türk yazar ve eleştirmenlerden okudukları kitaplarla ilgili görüşlerini aldık.

1.FUTBOL ASLA SADECE FUTBOL DEĞİLDİR (Simon Kuper)

Hayata, futbola bakışımı etkiledi

Yiğiter Uluğ (Vatan Gazetesi Yazarı) Bu kitabın Türkçe’ye çevrilmesi için özel bir çaba gösterdim, hatta son okumasını da yaptım. Simon Kuper’in pek tanınmamış bir gazeteciyken bu projeyi düşünmesi ve gerçekleştirme cesaretini doğrusu kıskanmıştım. Kitaptaki ilginç konuları güzel bir tonla işlemesi, adeta kendisiyle dalga geçen mizahi bir üslup kullanması da beni çeken noktalardan biriydi. Bu kitabı okuduktan sonra benim de hayatım ve spora bakışım etkilendi. Bu lafı birçok başka kişiden de duydum. Kuper sayesinde    futbol-politika ilişkisinin farklı yönlerine bakmayı öğrendim.

2.FEVER PITCH (Nick Hornby)

İki kere filme çekilen roman

Bağış Erten (Tam Saha Dergisi Editörü, Fever Pitch’in çevirmeni) Aslında futbol kitapları içinde farklı bir yeri vardır Fever Pitch’in. Çünkü futbolla edebiyat arasında bir yerde durur ve ille de bir tarafa çekilecekse hak ettiği yer edebiyattır. Belki de bu yüzden listenin birinci sırasını kaptırmış ve gümüş madalyayla yetinmek zorunda kalmıştır. Çevirmeniyim diye söylemiyorum, inanın bu kitap futbol üzerine yazılmış en güzel  edebiyat kitabıdır. Futbol ufkunuzu genişletmek, oyuna dair bilgi dağarcığınıza katkıda bulunmak gibi misyonları yoktur. Ama ekol yaratmıştır ve kült kitap mertebesine kestirmeden ulaşmıştır. Kaldı ki sadece şu vecize için okunmayı hak eder: ‘Kadınlara nasıl aşık olduysam futbola da öyle oldum: Ansızın, açıklaması imkánsız bir şekilde, üzerine kafa yormadan, muhtemel acıları ve kafa karışıklığını umursamadan.’

9.GÖLGEDE VE GÜNEŞTE FUTBOL (Eduardo Galeano)

Latin Amerika’nın bütün ruhunu taşıyor

Semih Gümüş (Yazar ve eleştirmen) Bu kitabı Türkçe’ye çevrilmeden önce epeyce karıştırmış, yayımlamaya karar vermiş, girişimde de bulunmuştum. Ne ki, Galeano’nun yayıncısı Can Yayınları bir süre sonra kitabı yayımladı. Sonra da kendimi bu kitabın gönüllü elçisi gördüm, sayısız insana önerip kimilerine kendim alıp verdim. Bence, Gölgede ve Güneşte Futbol en iyi 50 futbol kitabından biri değil, en iyisidir. Futbol insanlara bu kadar güzel anlatılabilir miymiş, bunu futbolu sevmeyenler de söylesin. Hem Latin Amerika’nın bütün ruhunu taşıyor bu kitap, hem de futbolun. Demek ki futbol düpedüz estetize edilebilir bir dünya da olabilir. Okuyanların hayata bakışını değiştirebilecek bir kitap.

43.BARÇA: A PEOPLE’S PASSION (Jimmy Burns)

Cruyff, oğluna Jordi adını vermek istediğinde, önce izin alamamıştı

Kanat Atkaya (Hürriyet Gazetesi Yazarı) Türkiye’de futbolla ilgili kitapları ‘kovalayanların’ Maradona ile ilgili yazdığı kitapla tanıdıkları bir isim Jimmy Burns. ‘Barça: A People’s Passion’, 1998’de Barça’nın 100. yaşını kutladığı yılda çıkmış ve bütün eleştirmenler tarafından beğenilmişti. Kitabı 2002’de okudum. Burns, bir Barça taraftarı olmasına rağmen gayet objektif bir şekilde yazmıştı kitabı. Bitmesin diye yavaş yavaş okuduğum kitaplardan biridir. Katalanlar için ‘bir futbol kulübünden öte’ olarak değerlendirilen Barcelona’ya sevgimin katlanmasını sağlamıştı. Katalonya’nın rengi sarı-kırmızı filan... Pek çok detay var Barça’yla ilgili kitapta. Ama unutamadığım bir tanesini aktarayım. Cruyff, Barcelona için büyük bir kahraman. Oğlu doğduğunda Jordi adıyla vaftiz ettirmek istiyor. Barcelona için kutsal bir isim Jordi ancak İspanya’da İspanyolca olmayan isim verilemiyor çocuklara. Cruyff’e Jordi isminin verilemeyeceği söylenince ‘Hayatım boyunca yapmamı istemedikleri şeyleri yapmaktan hoşlandım’ diyen Hollandalı Cruyff, çocuğuna bir Katalan ismini verdirene kadar uğraşıyor ve başarılı oluyor. Hatta Jordi de çok başarılı olmasa da bir dönem Barça’da oynadı.

SIRALAMA

1- Futbol Asla Sadece Futbol DeÄŸildir/Simon Kuper (1994)

2- Fever Pitch/Nick Hornby (1993)

3- All Player Out: The Story of Italy 90/Pete DaviesÂ(1990)

4- Brilliant Orange: The Neurotic Genius of Dutch Football/David Winner (2000)

5- A Strange Kind of Glory/Eamon Dunphy (1974)

6- Keeper Of Dreams/ Ronald Reng (2003)

7- Full Time/Tony Cascarino & Paul Kimmage (2000)

8- Tor!/Uli Hesse-Lichtenberger (2003)

9- Gölgede ve Güneşte Futbol/ Eduardo Galeano (1997)

10- Puskas on Puskas: The Life and Times of a Footballing Legend/ Rogan Taylor & Klara Jamrich (1998)

11- The Glory Time/Hunter Davies (1973)

12- The Miracle of Castel di Sangro/Joe McGinnis (1999)

13- Niall Quinn: The Autobiography/Niall Quinn & Tom Humpries (2002)

14- Only a Game?/Eamon Dunphy (1976)

15- The Boss: The Many Sides of Alex Ferguson/Michael Crick (2002)

16- The Beautiful Game? Searching for the Soul of Football/David Conn (2004)

17- The Far Corner: A Mazy Dribble Through North-East Football/Harry Pearson (1994)

18- Addicted/Tony Adams (1998)

19- Football: The Golden Age/John Tennent (2001)

20- Dynamo: Defending the Honour of Kiev/Andy Dougan (2001)

21- The Football Man/Arthur Hopcaft (1968)

22- Those Feet: A Sensual History of English Football/David Winner (2005)

23- Passovotchka: Moscow Dynamo in Britain 1945/David Downing (1999)

24- A Season with Verona/Tim Parks (2002)

25- Tackling my Deamons/Stan Collymore (2004)

26- Keane/Roy Keane & Eamon Dunphy (2002)

27- Ajax, Hollandalılar ve Savaş/Simon Kuper (2003)

28- White Angels/Jon Cartin (2004)

29- Managing my Life/Alex Ferguson (1999)

30- Futebol: Brezilyo Tarzı Yaşam/Alex Bellos (2002)

31- El Macca: Four Years with Real Madrid/Steve McManaman & Sarah Edworthy (2004)

32- The Greatest Footballer You Never Saw: The Robin Friday History/Paolo Hewitt & Paul McGuigan (1998)

33- Kicking and Screaming/Rogan Taylor & Andrew Ward (1995)

34- England v Argentina: World Cups and Other Small Wars/David Downing (2003)

35- Morbo: The Story of Spanish Football/Phill Ball (2001)

36- The Football Grounds of England and Wales/Simon Inglis (1983)

37- Ajax Barcelona Cruyff: The ABC of an Obstinate Maestro/Frits Barend ve Henk Van Dorp (1999)

38- The Story of the World Cup/Brian Glanville (1980)

39- The Mavericks/Rob Steen (1994)

40- Walking on Water/Brian Clough (2002)

41- Left Foot Forward/Gary Nelson (1995)

42- The Billy the Fish Football Yearbook/Viz Comics (1999)

43- Barca: A People’s Passion/Jimmy Burns (1999)

44- The Way it was/Stanley Matthews (2000)

45- Back Home: The Story of England in the 1970 World Cup/Jeff Dawson (2001)

46- Steak...Diana Ross: Diary of Football Nobody/David McVay (2003)

47- The Beautiful Game: A Journey Through Latin American Football/Chris Taylor (1998)

48- Steaming In/Colin Ward (1989)

49- Out of his Skin: The John Barnes Phenomenon/Dave Hill (1989)

50- The Fashion of Football/Paolo Hewitt & Mark Baxter (2004)