Fuardan portreler: Onur KonuÄŸu Ä°lhan Berk

Gözünden hemen hemen hiç çıkarmadığı siyah gözlükleri sanki dünyaya açılan bir ÅŸiir penceresi Ä°lhan Berk´in. Åžiirleri dışında, düzyazı olarak da kaleme aldığı her ÅŸey adeta ÅŸiire dönüşüveriyor. Ama onu gördüğünüzde de zaten bir ÅŸairle karşı karşıya olduÄŸunuzu hemen anlarsınız. Hiç bir kelimesini okumamış olsanız bile. Giyimiyle, tavırları ve konuÅŸmalarıyla ÅŸair imajını tam anlamıyla dolduran biri. Bodrum´u kendine mesken edinen, Halikarnas Balıkçısı´ndan sonra adı Bodrum´la bütünleÅŸen bir edebiyatçı Ä°lhan Berk. Yayın dünyasının merkezinden uzak da olsa, ürettikleriyle o dünyanın hep orta yerinde duruyor. CENNETÄ° DÜŞÜNEN ÅžAÄ°R YOKTUR- Yıllardır Bodrum´u kendinize mekan seçtiniz. Ä°stanbul´u merkez kabul edersek, bu uzaklaÅŸmanın nedeni nedir?Bodrum´u, burda bir evimiz olduÄŸu için seçtik.Ä°stanbul´dan, ´merkez´den uzak olmak beni uzun boylu düşündürmedi. Uzun yıllar bana gerekli kitapları toplamıştım; sık sık da çaÄŸrılı dış yolculuklarda gene istediÄŸim kitapları da saÄŸlıyorum. Bugün bunu oturduÄŸum yerden daha kolaylıkla yapıyorum. Sonunda Türkçe, yabancı dilde koca bir kitaplığım oldu. BaÅŸka ne isterim? Böylece çalışmaya baÅŸladım. Kitaplarımı, ÅŸiirlerimi, dergilere, yayınevime burdan postaladım. Ben yalnız bir anlatı doymazı deÄŸilim, okuma (nerdeyse) hastasıyım da. Biliyorsunuz, daha önce de söyledim: Dünyada benden gizli bir ÅŸiir yazılamaz: Görürüm, bu uzaklığı böyle yendim.Ya iliÅŸkiler mi? Çalışmaktan onları görmüyordum. Dahası tınmıyordum. Hala da öyle. Åžairlik bir çeÅŸit guruluk, derviÅŸlik iÅŸidir. Hem ´merkez´den uzakta yaÅŸayan yalnız ben deÄŸilim. Åžairler ÅŸairi Rene Char´da Paris´i ıska geçmiÅŸtir. Yalnız bunu bilmek bile bana yetti.-Åžiirin zaman zaman yaÅŸamınızın önüne geçtiÄŸini düşünüyor musunuz?Åžiir yaÅŸamamın hep önüneydi zaten. Orada kakılı kaldı, kımıldamadı. YaÅŸamadım ben: Yazdım, cehennem dediÄŸim bu. Åžunu ikinci kez daha söyleyeyim, ÅŸairlik cehennemliktir zaten; cenneti düşünenlerse hiç olmamıştır.- YaÅŸamdaki hemen her nesne üzerine düşünüyor ve yazıyorsunuz. Sayılardan ÅŸifalı otlara, evlere kadar. Bunun üzerine bir kaç söz söylermisiniz?Dünyada gördüğüm, ilgimi çeken her ÅŸeyi yazmak istiyorum. Özellikle de bir kıyıya atılmış, bir ÅŸey olanlarla, bir ÅŸey olmayanları uykularından uyandırmak, kaldırmak, dünyada olduklarını duyurmak istiyorum. Dünyada anlamsız bir ÅŸey yoktur. Her ÅŸey anlam yüklüdür. Dünya dediÄŸimiz böyle bir yerdir. Bu bilinsin diyorum. Åžeyler Kitabı´ma, buna bir tanıklık diye bakılmalı. Ben çamura, çamur diye bakmam; her ÅŸeye bir anlam verdiÄŸim gibi, ona da bir anlam veririm. Onu dünyamızın bir kulu gibi görürüm. Çöpe, boka da öyle bakarım. Åžairler dünyaya bir anlam vermeye gelmiÅŸlerdir. Ä°ÅŸleridir bu. - Sarı defterlere, kaba kağıtlara yazmayı daha çok sevdiÄŸinizi, notlarınızı, günlüklerinizi onların üzerine yazmayı sevdiÄŸinizi söylüyorsunuz. Bu tutku nereden kaynaklanıyor?Sarı, kaba, ucuz defterlere, kağıtlara, sıradan olan ne varsa, sıradanlığa olan sevgim bilinsin istiyorum. Hem sıradanlıktan yüce ne var? Selamım üstlerine olsun!- AÅŸk ve erotizmin sizin yazı dünyanızda ayrı bir yeri var. Bu konuda düşüncelerinizi alabilir miyiz?AÅŸk ve erotizmi ayrı ÅŸeyler gibi düşünmüyorum ben. BitiÅŸik, ölümsüz kardeÅŸler diye bakıyorum onlara.Böylece aÅŸktan daha yüce ne var? dediÄŸim zaman, ya da Rene Char: ´EÄŸileceksen aÅŸkın önünde eÄŸil´ dediÄŸinde anladığım aynı. Belki erotizm için ölümcül sözcüğünü ekleyebilirim: Ölümcül aÅŸk! Bu sözcük bende uç, uçurum, karabasan sözcüklerini de içerir. Büyü, karanlık sözcüğünü de. Bataille: Erotizm, ölüm kadar yaÅŸamın olumlanmasıdır, diyecektir.Bana gelince: Özgürlük gibi insanın en yüce deneyidir. SaÄŸ çıkılmayacak bir deney!- Åžiir üzerine çok düşünüyor ve yazılyorsunuz. Sürekli sorguluyorsunuz ÅŸiiri. Åžiire, baÅŸladığınız dönemdeki bakışınızla bugün arasında bir fark var mı?Åžiiri gittikçe zor yazıyorum, zorluÄŸu yaÅŸadıkça da asıl ÅŸiirin böyle yÅŸazıyacağına inanıyorum. Bu zaman da ona baÄŸlanıyorum. Bir yılda yazdığım ÅŸiir iki ya da üçü geçmiyor. Artık buna yüksünmemeyi öğrendim. Kısaca, böyle bir deÄŸiÅŸimi yaşıyorum. Bu durum Necatigil´de çok baÅŸka oldu. Daha çok yazmaya baÅŸladı ölümüne yakın. Salah Birsel´de de öyle oldu. Salah her ay bir ÅŸiir kitabını dolduruveriyordu. Bir kitap yapmak istiyorum, ama çok mu çok zor ilerliyordu. Dünle bugün arasındaki fark bu.Åžiir üstüne yazmaya gelince: Lirikler´in sonunda, ki ÅŸiir üstüne düşüncelerimi yazmak istiyordum, baktım ÅŸiir oldu. Memet Fuat´ın ´dokunduÄŸunu ÅŸiire çeviriyor´ sözüne giderek ben de inanır oldum, böylece.- Åžiirin hayatı diptedir, diyorsunuz. Ya ÅŸairin hayatı?Åžairin hayatı yoktur ki, ÅŸair ÅŸiirlerdeki hayata, hayat diye bakandır. Bu bende baÅŸtan beri de böyle oldu.- Åžiirde anlam arayanlara cevabınız...Anlam baÅŸtan beri bir bela oldu bende. Anlama herÅŸey gözüyle bakmayı anlamıyorum. Türk ÅŸiirinin böyle bir yazgısı baÅŸtan beri vardır. Anlam (çaÄŸdaÅŸ anlamda) ilk kez Ahmet HaÅŸim´le kırılmıştır. Asıl tokatı ondan yemiÅŸtir. Sezgi, duyum, onunla -kısa da olsa- yaÅŸanır olmuÅŸtur. Böndür anlam... Her ÅŸeyi onun yarattığı sanılır. Akılcıdır anlam. Akılsa zehirdir.Bizim anlamla ilgimiz dolaylıdır, tek erk deÄŸildir. Büyük ÅŸiir hiç mi hiç anlam kokmaz, koksa da dolaylı kokar. Åžiiri us yürütmez çünkü. Anlam Türk ÅŸiirinin bir hastalığıdır.- Åžiirin gizli bir tarihi olduÄŸunu söylüyorsunuz. Bunu biraz açar mısınız?Francis Page: Ä°nciri anlıyorum ama ÅŸiiri anlamıyorum, der. Åžiir gizli bir tarih kor, o gizliliktir yeri, orada akar, yaÅŸar.  Ele gelen bir ÅŸey deÄŸildir ÅŸiir. Yalnız ele gelmez de deÄŸildir: Görülmezdir de. Ele alındığının her seferinde deÄŸiÅŸir. Daha önce de söyledim: Åžiir minareden yere düşen bir taşın düşmeyip asılı kalmasıdır.- Fuarın bu yılki onur yazarısınız. Son olarak bu konudaki düşüncelerinizi almak isteriz.Hiç bir ÅŸey düşünmüyorum. Ben hiç bir ÅŸey düşünmeden, beklemeden yazdım. Hala da öyle. Yazmak istediÄŸim, hala da yazamadıklarım oldu. Yazamadıklarım (ki çoktur) bağışlasınlar isterim. Hepsi bu.Ä°hsan YILMAZ (Hürriyet'in Kitap Fuarı Özel Eki'nden alınmıştır) Â