Fibromiyalji hayal ürünü deÄŸil, gerçek

Bütün bedeni kaplayan bazen dokunmanın bile büyük ızdırap verdiÄŸi, ancak doktorlar nedenini çözemedikleri için uzun süre hayal ürünü sandıkları Fibromiyaljiyi tedavi için adımlar atıldı.. Beyin tarama teknolojisindeki geliÅŸmeler sayesinde, dünyadaki 6 milyon fibromiyalji hastasının ‘hayal ürünü’ deÄŸil, gerçek aÄŸrılarla boÄŸuÅŸtuÄŸu anlaşıldı.Yasemin Hanım yıllarca mücevher takamadı, çünkü kolye veya bilezik gibi takılar cildini bir alev makinesi gibi yakıyordu. Pamuk çarÅŸafların altında yatmak dayanılmaz aÄŸrılara yol açıyordu. Bir dost ile el sıkışmak dahi canını yakmaya yetiyordu.48 yaşındaki Yasemin Hanım, kendisine fibromiyalji teÅŸhisi konuluncaya kadar 37 doktora göründü. Fibromiyalji bütün vücutta aÄŸrı, temasa duyarlılık ve yorgunluk ÅŸeklinde tanımlanan bir hastalık. TeÅŸhis konulan ÅŸanslı hastalardan biri olarak şöyle konuÅŸuyor: ‘Benim durumumdaki insanlar onlarca yıl doktordan doktora koÅŸuÅŸturmasına karşın aÄŸrılarının nedenini öğrenemiyebiliyor. Dolasıyla tedavi de görmediklerinden bu aÄŸrı iÅŸkencesini çekmek zorunda kalıyorlar.’ Yeni sayfa açıldıSon yıllara kadar doktorlar fibromiyalji aÄŸrılarının gerçek olduÄŸuna inanmıyordu. Bu aÄŸrıların genellikle kadınlarda görülen, hastaların zihinlerinde yarattıkları, gerçek ile ilgisi olmayan duyarlılıklar olduÄŸunu düşünüyorlardı. Ãœlkemizde de doktorların yeni yeni teÅŸhis koyduÄŸu bu hastalığı, Illinois Ãœniversitesi’nden Muhammet Yunus 1977 yılında incelemeye baÅŸladığı zaman meslektaÅŸları kendisini uyardı; mesleki yaÅŸamını gerçek olmayan bir hastalıkla uÄŸraÅŸarak tehlikeye attığını söylediler. Onlara göre aÄŸrılardan ÅŸikayet eden kadınların akıl saÄŸlıkları pek yerinde deÄŸildi. Ancak yaklaşık 6 milyon kiÅŸinin çektiÄŸi aÄŸrıların nedeninin bulunamaması, bu aÄŸrıların olmdığı anlamına gelmiyordu. Son birkaç yıldır bilim adamları geliÅŸmiÅŸ beyin tarama teknolojisi ile bu aÄŸrıların gerçekten varolduÄŸunu kanıtladılar. Åžimdi genetik mutasyonun bu hastalıkta rolü olduÄŸunu düşünüyorlar ve ilaç ÅŸirketleri etkili ilaçları geliÅŸtirmek adına birbirleriyle yarışıyor. Seattle’da çalışan romatolog Dr. Andrew Holman yeni ilaçları deniyen doktorlardan biri: ‘Artık fibromiyalji konusunda yeni bir sayfa açıldı. Bu savaşı kazanacağımıza inanıyorum.’AÄŸrının kaynağıFibromiyaljinin hayal ürünü olarak deÄŸerlendirilmesinin en büyük nedeni, görünürde aÄŸrıya neden olabilecek bir kaynağın Äžyaralanma, eklem aşınması veya sıkışmış sinirler gibi- olmaması. Körfez-savaşı sendromu ve kronik yorgunluk gibi, nedeni tam olarak bilinmeyen hastalıklar sınıfına giren fibromiyalji, merkezi duyarlılaÅŸma veya sinir sistemindeki hormonal ve kimyasal dengesizlikten kaynaklanır. Fibromiyaljide beyne giden duyusal mesajlar yoÄŸunlaşır; öyle ki ılık bir köpük banyosunu iÅŸkence haline dönüştürebilir. Beyinden gelen karşılama mesajları, aÄŸrıya verilen tepkiyi kapatamayacak kadar zayıftır. Bu iki etki biraraya gelince aÄŸrının ÅŸiddeti iyice artar.Michigan Ãœniversitesi’nden romatolog Dr.Daniel Clauw, fonksiyonel MRI taramalarından yararlanarak fibromiyalji aÄŸrısının gerçek olduÄŸuna iliÅŸkin ilk nesnel kanıtı ortaya koydu. Geçen yıl yayımlanan bir çalışmada Dr.Clauw, 16 fibromiyalji hastasının ve 16 saÄŸlıklı gönüllünün sol baÅŸparmaklarına az miktarda basınç uyguladı. Fibromiyalji hastalarında beynin aÄŸrı algılama bölgelerine kan hücum ederken, saÄŸlıklı gönüllülerde manikür yaptırıyormuÅŸ gibi en ufak bir deÄŸiÅŸiklik saptanmadı. SaÄŸlıklı grupta hasta grubun gösterdiÄŸi tepkiyi oluÅŸturmak için Clauw, uyguladığı basıncı iki misline çıkartmak zorunda kaldı.AÄŸrının nedeniÅžimdi doktorlar ‘niçin’ sorusunu yanıtlamaya çalışıyor. Son yapılan testler genetik yatkınlığın çok önemli bir etmen olduÄŸunu gösteriyor. Hastalık daha çok aile içinde görülüyor ve bilim adamları bu çerçevede en az bir geni tespit edebildiler. Ancak yaÅŸam ÅŸekli ve kiÅŸilik yapısı da hastalığın oluÅŸumunda önemli. ÇoÄŸunlukla hastaların ‘iÅŸkolik’ oldukları ve fiziksel ve zihinsel sınırlarını zorladıkları biliniyor. Bir gün araba kazası veya viral enfeksiyon gibi bir dış etmen tetikleyici olarak devreye girince, insanlar duvara çarpmış gibi oluyorlar ve sinir sistemleri iflas ediyor. Bilim adamları bu hastaların omurilik sıvısında aÄŸrı-taşıyıcı bir kimyasal madde olan P maddesinin diÄŸer insanlardan üç misli daha fazla miktarda bulunduÄŸunu, aÄŸrı-azaltıcı serotonin ve norepinefrin maddesinin çok az olduÄŸunu keÅŸfettiler.Sendrom ne kadar iyi tanınırsa tedavisi de o denli etkili olabilir. Halihazırda terapi yöntemleri daha çok düşük teknoloji içeren yöntemlere odaklı. Sözgelimi uyku kalitesinin artırılması, çok yorucu olmamak kaydıyla aerobik gibi. Fakat Pfizer ÅŸimdi P maddesini azaltan bir ilaç üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Cypress Bioscience ise aÄŸrı-baskılayıcı norepinefrin ve serotonin düzeyini artıran bir ilaç geliÅŸtiriyor. Bir zamanlar aÄŸrılarından dolayı yaÅŸam sevincini yitirmiÅŸ olan Matallana ÅŸimdi, bütün bu geliÅŸmelerin ışığı altında, geleceÄŸe umutla bakıyor.Â