Ferit Şahenk ‘Doğuş’tan otomobilci

Volkswagen, Audi, Porsche, Seat, Skoda ve Scania markalarının Türkiye temsilcisi DoÄŸuÅŸ Grubu’nun Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ferit Åžahenk, doÄŸuÅŸtan otomobilci... Finans, turizm, inÅŸaat ve perakendecilik sektörlerinde faaliyet gösteren DoÄŸuÅŸ Grubu bünyesinde bulunan ÅŸirketler arasında bir ayrım yapmaktan kaçınan Åžahenk’in otomobillere olan ilgisi çocukluÄŸunda baÅŸlamış.Otomobili yaÅŸamın bir parçası olarak gören Åžahenk, o dönemde VW Scirocco ve VW GTI modellerine hayranmış. DoÄŸuÅŸ Grubu’nun BaÅŸkanı olarak bugüne kadar gazeteler ve televizyonlarda ekonomi konularında yaptığı açıklamalarla tanıdığımız Åžahenk’le bu kez otomobillerin keyifli dünyası üzerine konuÅŸtuk. Her dönemde otomotiv vergi saÄŸlayıcı bir sektör olarak görülüyor. Bir süre önce hükümet otomobilde ÖTV oranlarını artırdı. Otomotive bu kadar yüklenilmesini nasıl karşılıyorsunuz?Bu olaya şöyle bakmak lazım. Türkiye Cumhuriyeti’nin ÅŸu anda uygulamakta olduÄŸu ve çok da baÅŸarılı olduÄŸu bir IMF programı var. Bir kere vatandaÅŸ olarak hepimizin görevi, bu programın devamlılığını ve baÅŸarı saÄŸlandığını görmek ve ne gerekiyorsa onu yapmak. Ä°kincisi bizler hep rakamların belirli taraflarını ve memleketimizin belirli gerçeklerini ancak görebiliyoruz. Eminim ki, ÅŸu andaki bu kararları alan hükümetimizin de, bizden daha fazla gördüğü, bildiÄŸi ve IMF programıyla ilgili olsun, yurtdışına Türkiye’nin rakamlarının görünüşü yönüyle olsun verdiÄŸi bazı sınavlar var. Bir mecburiyetten dolayı bu son vergilerinin geldiÄŸine inanıyorum. Yoksa bugün hükümet böyle bir talep canlılığı olan, böyle istihdam yaratmış olan otomotiv sektörüyle ilgili bu tip kararları almaz. Onun için bazen bazı ÅŸeyleri bizim de bilmediÄŸimizi ve hükümetimizin de bunu muhakkak belirli ÅŸekilde, belli yarayı sarmak için yaptığına inanmamız gerekiyor diye düşünüyorum. Bunlar IMF programımızın bir parçasıdır, bu rakamların saÄŸlanması. Bugün bunun yapılması gerekiyor ki bunlar yapılmıştır. Bu Türkiye Cumhuriyeti devletinin, hükümetimizin aldığı bir karardır. Buna saygı göstermemiz lazım. Bence bunlara fazla tepkili olmamak lazım. Çünkü hiçbir hükümet böyle kararları zaten almak istemez.Olgun karşılamak lazım, çalışmaya devam etmek lazım. Bizim amacımız, sonunda müşterimize, tüketicimize, Türk halkına istediÄŸi malı istediÄŸi ÅŸekilde, en iyi kaliteli malı sunmak ve sunduktan sonra da satış sonrası faaliyetlerimizle, kalitemizle müşterimizin hakkını vermek. Öyle hakkını vermek ki, bir kere aldığı otomobilden sonra o otomobili yenilendiÄŸinde yine bizden alsın ve bu zincir saÄŸlansın. Onun için ben bu vergi olayına açıkçası böyle bakıyorum. Ä°kincisi tabi ki otomotiv özellikle Türkiye’de artık bir merkez haline gelmeye baÅŸladı. Bu sadece Türkiye’de iç pazar için deÄŸil, belli baÅŸlı dünya markalarının Türkiye dışına da net satışı olduÄŸunu görüyoruz. Dünyada turist olarak gittiÄŸimiz zaman bazı memleketlere sokakta artık belli dünya markalarının Türkiye’de yapılan ürünlerine biniyoruz, görüyoruz. Bunlar bizim için önem taşıyor. Otomotiv önemli bir sektör bildiÄŸiniz gibi. Memleketin inÅŸaat olsun, otomotiv olsun bunlar parametre sektörleri. Bu belli bir süre sonra yine dönecektir, yine talep yerine gelecektir.Türkiye’de birçok otomobil markasının temsilcisi olmanızın dışında, bir insan olarak otomobil sizin için neyi ifade ediyor?Otomobil ve otomotiv benim için hayatın bir parçası. Ä°lk baÅŸlarda sadece bir yerden bir yere gitmenin bir parçasıydı. Sonra gençlikle beraber yaÅŸamın bir parçası olmaya baÅŸladı. Bugüne kadar kullandığım otomobiller içinde en fazla hatıralarımın olduÄŸu model VW Scirocco’dur. MüthiÅŸ bir otomobildi. Gençlik yıllarımın otomobiliydi. Ayrıca, Amerika’ya gittiÄŸimde de hayalimde Golf GTI vardı.Yıllar içinde otomobile bakışınızda bir deÄŸiÅŸiklik oldu mu?DeÄŸiÅŸti tabii. Åžimdi de Transporter’a biniyorum. Geçenlerde normal bir binek otomobile bindim. Çok da sevdiÄŸim bir otomobildi. Ama rahat edemedim.Otomobil kullanmaya fırsatınız oluyor mu?Haftasonları kullanıyorum. Distribütörü olduÄŸunuz markaların yeni modelleri Türkiye’ye geldiÄŸinde test sürüşü yapıyor musunuz?Belli sınıftakileri deniyorum. Mesela son zamanlarda hem Phaeton hem de A8 kullanıyorum. A8’in kendini kanıtlamış bir otomobil olmasının yanında Phaeton’un neden hala Türkiye’de hakkı olan yerde olmadığına aklım ermiyor. Bence Phaeton’un pazarlama açısından incelemek lazım. MüthiÅŸ bir otomobil. Çok yakın bir arkadaşımda da var. Arada sırada beni iÅŸten alır. Yani sadece kullanırken deÄŸil, dururken de bakıyorum muazzam. Sanıyorum halen VW markasını üst sınıf bir araç olan Pheaton’la baÄŸdaÅŸtıramıyorlar. Ama yazık. Bir Avrupa dinamizmi içinde tam bir Amerikan otomobili rahatlığı var. Çocuklu aileler için otoda güvenlik önemliSizce otomobilde olması gereken en önemli özellik nedir?Aile olarak baktığımız zaman ailenin kaç ferdi var o da önemli. Bir kere önemli olan bence güvenlik. Araba saÄŸlam bir araba, ayağı yere basıyor mu? Ä°kincisi arabanın içindeki kullanım kolaylığı. Üçüncüsü gücü ve bunun sizi o kritik anlarda yolda bırakıp bırakmayacağı. Dördüncüsü tabii ki genel dizaynı. Ama, o dizayna giderken belki hani ÅŸu olabilir; ilk önce dizaynı seçip ondan sonra da gidiyor olabilirsiniz. Mesela, bir genç adam için önemli olan dizaynıdır, motorudur bu insandan insana deÄŸiÅŸir. Tabii birçok kiÅŸi için fiyat önemli gibi görünse de maalesef, aslında otomobil bir tüketim ve yatırım aracı. Bunu aldıktan sonraki hayatı boyunca aynı kalitede ve standartta tutmak için yapacağınız harcamalar da önemli. Hani bazı markalar vardır ucuzdur, ama yola çıktıktan sonra 5 senede size yaptıracağı masraf çok büyük olabilir. Mesela bizim çok muazzam bir markamız Scania, fiyat olarak baktığınız zaman çok pahalı gibi görünüyor. Ama o kadar saÄŸlam, parçasıyla, 5-10 senesine baktığınız zaman çok ucuza geliyor yatırım bakımından. Genellikle ben ona bakarım, ama aile dendiÄŸi zaman tabii ki güven çok önemli. Bence bir anne, baba için arabanın saÄŸlamlığı önemli.Trafik yoÄŸunluÄŸu sadece Ä°stanbul’a özel deÄŸilGünde kaç saatiniz otomobilde geçiyor?Ortalama iki saat.Büyük ÅŸehirlerdeki trafiÄŸi nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?Dünyadaki bütün büyük ÅŸehirlerde yoÄŸun bir trafik var. Üç aÅŸağı beÅŸ yukarı aynı yoÄŸunluk Ä°stanbul’da da yaÅŸanıyor. Bunu sadece Ä°stanbul’a özel diye düşünmemek lazım. Tabii insanlar hep belli saatlerde iÅŸten çıkıyor, iÅŸe gidiyor. Bu yüzden belirli saatlerde trafik yoÄŸunluÄŸu artıyor. Ama yurtdışında farklı örnekler var. Amerika’da insanlar tek tek kendi otomobilleri yerine, 2-3 kiÅŸi bir araya gelir beraber yolculuk yaparlar. Ayrıca, Amerika’da belirli ÅŸeritler, 2-3 kiÅŸinin beraber yolculuk yaptığı otomobillere açıktır sadece. ‘Yurtdışında olan Türkiye’de de olmalı’ deme lüksüne sahip deÄŸiliz diye düşünüyorum. Bunlar yavaÅŸ yavaÅŸ olacak. Belki bunlar da Türkiye’nin güzellikleri onu da unutmayalım.VW’yi Türkiye’de yatırıma ikna etmeye çalışıyoruzDoÄŸuÅŸ Otomotiv’in hedeflerinden söz eder misiniz? VW araçların Türkiye’de üretimiyle ilgili bir hedefiniz olduÄŸunuzu biliyoruz. Bu konuda bir geliÅŸme var mı?Ekonominin geliÅŸtiÄŸi, güvenin arttığı bir ortamda, otomobil gibi ürünlere daha fazla güvenle bakma imkanı doÄŸuyor. Ekonomideki havanın deÄŸiÅŸmesi, istihdamın artmaya baÅŸlaması, finansman imkanlarının iyileÅŸmesi ve vadelerin uzamasıyla birlikte tüketici piramidindeki deÄŸiÅŸimler görülüyor. Yani dün belirli malı alabilecek insan daha yukarı bir kata çıkma imkanı buluyor. Böylelikle, firmalar tüketici nüfusunda deÄŸiÅŸik modellere olan talebi artırma yoluna gidiyorlar. Bu ekonominin otomotive getirdiÄŸi bir ÅŸey. Ayrıca, markalar arasındaki rekabet ortamında araçların üretim teknolojisi, dizayn o kadar birbirlerine yaklaÅŸtı ki artık farkı yaratan en önemli ÅŸey satış sonrası hizmet olarak görülüyor. Artı marka ve markaya olan bir hissi baÄŸ... Biz de zaten bu sene arkadaÅŸlarımızla beraber aldığımız kararla, deÄŸiÅŸik ürünlerimizde ve markalarımızda yavaÅŸ yavaÅŸ bunu oluÅŸturmaya baÅŸladık. Otomotivde ÅŸu anda deÄŸer zinciri dediÄŸimiz olayın bir çok parçasında varız. Yani finansmanından ikinci eline, satışa sigortasına kadar... Burada bir tek yapmadığımız açıkçası üretim. Ãœretimde tabii ki markanın sahibi olan VW Grubu’nun dünya stratejisinde vereceÄŸi bir kararın sonucunda olur. Bizim amacımız bir Türk vatandaşı, iÅŸadamı, grubu ve iÅŸvereni olarak Türkiye’nin coÄŸrafi önemini, iÅŸ kalitesini, yan sanayisini anlatarak onları Türkiye’ye getirip üretim yaptırmayı saÄŸlamak. Bu tabii ki sadece bizlerin ümidiyle, gayretiyle olacak bir ÅŸey deÄŸil. Bu VW Grubu’nun iki dudağı arasındadır, onların vereceÄŸi bir karardır. Böyle bir ÅŸey olursa bizler seviniriz. Gerçekten VW Grubu halka inmiÅŸ bir gruptur. VW Grubu’nun Türkiye’ye yatırım yapması otomotiv sektörü ve istihdam açısından önemli olduÄŸu kadar, Türk-Alman iliÅŸkilerinin yeni bir yüksek noktaya çıkması açısından da önem taşımaktadır. Biz bunu bütün temaslarımızda hep söylüyoruz. Her iÅŸ adamının, her grubun bir hedefi olur. Bu da bizim hedefimiz. Ä°nÅŸallah bir gün VW Grubu’nu Türkiye’ye getirmek istiyoruz. Bu sadece kuru bir inÅŸallah ya da kuru bir ümit deÄŸil. Biz Türkiye’nin buna layık olduÄŸunu görüyor ve bizim iÅŸ ortağımız olan VW Grubu’nun da bu potansiyelden yarar saÄŸlayacağına inanıyoruz.Â